5 yaşından sonra kritik tetkikler

Bu yarıyılda çocuğun bakım lüzumu ve uygulanması gereken aşıların aşırılığı da ailelerin hekime müracaat rakamını artırır. Her şey yolundaysa zamanla, çoğunlukla da 5 yaş bitirildiğinde rutin hakimiyetler bir anlamda kalkıp yerini hastalık yarıyıllarındaki tetkiklere vazgeçmeye başlar. Acıbadem Altunizade Sağlık Kurumu Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz “Çocuk Sıhhati İzlemi 18 yaşına kadar kumpaslı yapılması gereken, çocuğu yaşama sağlıklı, tehlikeleri öğrenip erken tedbir alarak hazırlamamızı sağlayan çok ehemmiyetli gözetici bir yaklaşımdır” diyor. Bu muayenelerin, çocukların hem fiziksel, akılsal, ruhsal ve sosyal gelişimleri hem de mektep galibiyetleri için büyük ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Doç. Dr. Selda Karaayvaz, 5 yaş sonrası 10 kritik tetkiki anlattı, önemli uyarılar ve tekliflerde bulundu.

Diş Hakimiyeti

Her çocuk mektep evveli yarıyılda kesinlikle senede en az bir kere diş doktoruna götürülüp diş çürükleri rehabilitasyon edilmeli. Mektepler açılmadan evvel de diş tetkiki yaptırılmalı. Son senelerde, Dünya Sağlık Teşkilatı ve Dünya Diş Doktorları Birliği’nin yayınladığı deklarasyonlarda; ağız ve diş sıhhatinin, kalp ve damar hastalıklarından diyabete pek çok hastalıkla ilişkisi olduğu belirtiliyor. Bu hastalıkların rehabilitasyonlarında, ağız sıhhatinin çok büyük rolü olduğu vurgulanıyor. Anne babaların ağız ve diş bakımı mevzusunda çocuklarına iyi misal olmaları koşul.

Duyma Testi

Çocuklarda hafif orta derecede duyma azlıkları çoğunlukla fark edilmeyen ancak ehemmiyetli bir sağlık meseleyi. Solunum yolu enfeksiyonlarından yüksek sesle müzik dinleme alışkanlığına dek bir hayli unsur duyma kaybına neden olabiliyor. Duyma azlığı, çocuğun dil ve konuşma, konsantrasyon, akılsal gelişim ve mektep galibiyetini negatif etkileyebiliyor. O sebeple mektep evvelinde kesinlikle KBB uzmanına müracaat eterek, özellikle 5 yaş itibariyle duyma testini yaptırın.

Kolesterol ölçümü

Kolesterol artık çocuklarda da görülebiliyor. Genetik olabildiği gibi sağlıksız beslenme, abur cubur harcama alışkanlıkları neticeyi artan kan yağları 9 yaştan itibaren damarlara hasar vermeye ve sertleşmenin erken başlamasına neden olabiliyor. Özellikle de birinci derece akrabalarında kolesterol ve trigliserid yüksekliği olan, Ailevi tehlikeyi olan bu çocuklara en erken 2 yaşında muayene yapılıp az yağlı mahsullerle beslenme başlatılmalı. Evrensel kan yağları taraması 8 yaştan sonra her çocuğa öneriliyor. Bu biçimde kalp damar hastalıklarının gelişimine mani olunabiliyor.

Göz tetkiki

Ülkemizde mektep çağındaki her dört çocuktan birinde göz hastalıkları var. Mesele kolay fark edilmeyebildiğinden her çocuğun 3 yaşından itibaren göz tetkiki olması gerekiyor. İlkokula başladıktan sonra da kumpaslı tetkiklere devam edilmeli. Aksi halde, erken tespit edilip kolayca çözüme kavuşabilecek mesele, zaman kaybı olduğunda zorlu bir sürece girebildiği gibi, çocuğun mektep galibiyetini de etkiliyor. Baş sızısı ve bitkinlikten evham bozukluğu ve kaza geçirmeye kadar bir hayli ek meseleye yol açabiliyor.

Kan sayımı

Doç. Dr. Selda Karaayvaz “Ülkemizde özellikle demir yetersizliği veya buna bağlı anemi çocuklarda yaygın bir sağlık problemi olduğu için, bütün kan sayımı ile beraber demir ambarlarının araştırılması önerilmektedir. 6-14 yaş arası en az bir kan sayımı yapılmalıdır. Erken tanınıp rehabilitasyon edilmediğinde sık enfeksiyona tutulma, halsizlik, bitkinlik yanında fiziksel ve akılsal büyüme geriliği ile mektep zaferinde düşmeye neden olabilir” diyor.

Omurga çarpıklığı tetkiki

Günümüzde çocukların ufak yaşlardan itibaren tablet ve bilgisayar başında uzun zaman geçirmesi, yanlış duruş, ağır ve yanlış sırt çantası kullanımı gibi etkenler bel, boyun ve sırt sızılarına neden olabiliyor. Bunun yanında daha çok ergenlik yarıyılında tespit etilen, skolyoz denilen omurga çarpıklıklarının erken teşhis edilebilmesi, eklemlerde hareket hatayı gibi meseleler olup olmadığının hakimiyeti açısından da tetkik ehemmiyetli.

Obezite

Çağdaş çağın salgın hastalığı obezite günümüzde çocukların karşı karşıya kaldığı en büyük tehlikelerden birisi. İnsülin mukavemeti, hipertansiyon, Tip 2 diyabet gibi gidişatları tetikleyebilen obezite, çocuğun fiziksel sıhhati yanında ruhsal sıhhati ile sosyal yaşantısı ve mektep galibiyetini de negatif etkiliyor. Çocuklara hem ailede hem de mektepte şekerli besin, karbonhidrat tüketiminin hasarları açısından beslenme eğitimi verilmesi çok ehemmiyetli.

Alerji

Son senelerde alerji çocuklarda en sık görülen hastalıklar arasında yer alıyor. Alerjik bulgular çoğunlukla soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonu ile karıştırılabildiğinden zaman kaybedilebiliyor. Oysa alerji doktoruna müracaat etilerek bir an evvel doğru rehabilitasyona başlanması büyük ehemmiyet taşıyor.

Spor evveli muayeneler

Kumpaslı spor yapan çocukların fiziksel, akılsal, ruhsal ve sosyal gelişimlerinin yanı gizeme mektep galibiyetlerinin de daha yüksek olduğu görülüyor. Ancak çocuğunuzun akut veya kronik bir hastalığı olmasa dahi spora başlamadan evvel kesinlikle çocuk kardiyoloji doktoru tarafından tetkik olmasında, gerekirse muayene yapılması ve ‘spor yapabilir’ raporunun bu kısımdan alınmasında fayda var. Gerekirse bir ekip kan muayeneleri ve kalp testleri de yaptırılmalı.