Artikülasyon bozukluğu nedir çocuklarda konuşma bozukluğuna yol açıyor!

Çocukların sözcükleri yanlış telaffuz etmeleri bizler için çoğu zaman sevimli bir vaziyet olarak gözükse de bu mesele ilerleyen yaşlarda çocuğun kasvetler sürüklemesine neden olabilir. 7-8 yaşlarına kadar çocukların anadillerindeki sözcükleri yanlışsız telaffuz etmeleri gerekiyor. Bu yaşlardan sonra devam eden konuşma bozuklukları için ise bir uzman rehabilitasyonuna müracaat etilmesi gerekiyor. Artikülasyon bozukluğu tüm güzergahlarıyla haberimizde…

Artikülasyon bozukluğu nedir?

Artikülasyon başka bir deyişle sesletim bozukluğu, çocuklarda konuşma seslerinden yanlış üretilmesi gidişatıdır. Çocuğun /kedi/ yerine /tedi/, /mor/ yerine /moy/ demesi gibi. Artikülasyon bozukluğunda çocuğun üretemediği yada yanlış ürettiği ses, ses dağarcığında yer almaz. Bir konuşma sesinin doğru üretilmesi için o ses imalinde lüzumlu olan motor hareketin yapılması gerekir.

Artikülasyon bozukluğunun sebepleri alttaki maddelerden biri olabileceği gibi rastgele yapısal bir bozukluğa bağlı olmadan da yanlış bilme neticeyi kaynaklanabilir.

Duyma engeli
Ağız-surat anomalileri dudak – damak yarığı, diş anomalileri gibi
Zekâsal engel
Motor bozukluklar apraksi/ dizartri
Cılız taklit yeteneği
Çevrenin pekiştirmesi
Yanlış bilme
Anatomik-fizyolojik noksanlıklar

Artikülasyon bozukluğunun bulguları

Artikülasyon bozukluğunu 4 ana bulgu ile açıklayabiliriz. Bunlar; sıçrama, yerine koyma, ekleme ve saptırmadır.

Sıçrama: Çocuk sözcüklerdeki harflerin sadece bir kaçını söyler. Misalin televizyon yerine telezon demesi gibi.

Yerine koyma: Çocuk sözcüklerdeki harflerin yerine başka harfler koyar. Misalin kestane yerine keştane demesi gibi.

Ekleme: Çocuk sözcüklere fazla harfler ilaveler. Misalin pilav yerine pilyav demesi gibi.

Saptırma: Çocuğun çıkardığı kelimeler bütün olarak doğru değildir fakat aslına yakındır. Misalin ekmek yerine eppek demesi gibi.

Artikülasyon bozukluğunun rehabilitasyonu

Çocuklar tüm sesleri aynı anda değil, muhakkak bir sırada bilirler. /b/, /d/, /m/ gibi sesler 2-3 yaşlarını bilinirken, /r/, /z/ gibi bazı seslerin bilinmesi daha geç yaşlarda yaşanır. Bazen çocuk bir sesi tek başına ya da kelime başında doğru çıkarabilir ama başka pozisyonlarda yanlış çıkarıyor olabilir. Ya da sizin fark edebildiğinizden daha fazla seste mesele yaşıyor olabilir.

7-8 yaşından sonraki konuşma bozuklukları için takviye alınmalı

Genel olarak çocuklar 7-8 yaşlarına geldiklerinde anadilinin tüm seslerini doğru olarak üretebilirler. Bu yaştan sonra devam eden konuşma bozukluğunun kendiliğinden düzelme ihtimali düşüktür. Çocuğun konuşmasının yaşıtlarından değişik olduğunu düşünen ebeveynler/hocalar, kesinlikle bir dil ve konuşma terapistinden takviye almalıdırlar. Dil ve konuşma terapisti, çocuğun konuşma probleminin nedenini detaylı bir değerlendirme yaparak tanımlar.

Ufak yaşlarda başlanan rehabilitasyon tesirli netice veriyor

Çocuğun hangi seslerde problemi olduğunu tanımlamak üzere bazı testler uygular ve ne zaman terapiye başlanması gerektiği mevzusunda aileyi bilgilendirir. Ergenlik ya da erişkinlik yarıyılında da artikülasyon terapisi yapılır. Ancak konuşma şekli yerleşmeden, ufak yaşlarda yapılan terapi daha kısa vakitte ve tesirli netice verecektir.