Ateş hastalıkların tanımlanmasında bir uyarıcı
Bebeklerde ve çocuklarda görülen ateş, anne-babaların en huzursuz olduğu mevzuların başında geliyor. Central Hospital’dan Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Hasan Ünlütürk, “Ateş, hastalığın yalnızca bir parçasıdır. Bu nedenle de ciddi bir gidişat olmadığı sürece beden için verimli bir uyarandır. Ayrıca ateşin derecesi ile hastalığın şiddeti arasında rastgele bir ilişki de yoktur” diyor.
Çocukların beden ısısı daha yüksek
Bedenin hayatsal işlevlerini yerine getirilebilmesi için belli bir sıcaklıkta olması gerekir. İnsan beynindeki hipotalamus ön beyin sayesinde iç beden sıcaklığı hakimiyet edilir. Bu nedenle beden sıradan koşullar altında dış civarın sıcaklığından çok fazla etkilenmez. Hipotalamus termostat vazifeyi üstlenerek beden ısısını soğuk veya sıcağa karşı balansta meblağ. Sıradan beden sıcaklığı 37,2 ile 37,7 derece arasında değişir. Beden sıcaklığının bu bedeller üzerinde olmasına yüksek ateş denir. Çocukların sıradan beden sıcaklığı erişkinlere kıyasla azıcık daha yüksektir. Bu gayet sıradan bir vaziyettir.
Ateş bağışıklık sistemini uyarır
Ateşin 2 başlıca vazifeyi vardır. Bunlar bağışıklık sistemini uyarmak ve saldırgan mikroplarla savaşmaktır. Rastgele bir mikrop bedene yerleştiğinde ilk olarak makrofaj büyük yiyiciler olarak adlandırılan hücreler mikropla savaşır. Bu hücreler daha sonra mikrobu yok etmeye başlar. Makrofajlar tarafından uyarılan bağışıklık sistemi de pirojen ateş yapıcı maddenin birleşimlenmesine neden olurlar. Bu nedenle beden sıcaklığında çoğalış yaşanır.
Terleme, titreme, el ve ayakların soğuması ateş bulgusu
Bedende ateşin yükselmesiyle bazı belirtiler görülmeye başlanır. Titreme, terleme, ellerin ve ayakların soğuması, tüylerin dikenleşmesi ve tiroid uyarıcı hormonun tetiklenmesi gibi gidişatlar ateşin yükseldiğini işaret eder. Ayrıca terleme bedenin kendi kendini soğutma mekanizmalarından biridir. Çocuğun ateşi yükseldiğinde öncelikle üzerinde kalın kıyafetler varsa çıkarılmalıdır. Zira kalın ve hava aldırmayan elbiseler beden sıcaklığını dışarı geçirmez ve ateşin daha da yükselmesine neden olur. Çocukta ateş yükselirken titreme olması olağandır, ateş düşerken de terleme olur.
Ateşe enfeksiyonlar neden oluyor
Ateşin bir hayli sebebi olabilir ancak en ehemmiyetli faktör genellikle enfeksiyonlardır. Çocuklar yaşamlarının ilk 5-6 seneyi içerisinde çok sık virüs enfeksiyonlarına bağlı ateşli hastalıklar geçirebilir. Çocukların korunma sisteminde bir mesele olmadığı sürece, geçirilen hafif dereceli enfeksiyonlar bağışıklık sistemlerini daha da kuvvetlendirir. Ateşe neden olabilen öteki etmenler ise; ilaçlar antibiyotikler, aspirin vb, aşılar, diş çıkarma, urlar, romatizmal hastalıklar ve transfüzyon tepkinleridir kan nakli tepkimesi.
Ateş beden için yararlıdır
Ateşin öğrenilenin aksine bedene bir hayli bereketi vardır. Bunlar; lökosit rakamını arttırma, antikor imalini artırma, interferon salgısını artırma virüslerin hücrelere saldırmasını tedbire, mikropların üremesini yavaşlatma ve bakterilerin demirle beslenmesini yasaklamaktır. Özetle ateş, hastalığın yalnızca bir parçasıdır. Bu nedenle de ciddi bir gidişat olmadığı sürece beden için verimli bir uyarandır. Ayrıca ateşin derecesi ile hastalığın şiddeti arasında rastgele bir ilişki de yoktur.
Enfeksiyonlarla savaşmak için lüzumlu
Ateş, bedenin enfeksiyonlarla savaşma usullerinden biridir. Çocuğun her ateşi çıktığında hekime gidilmesini gerektirecek bir gidişat olmayabilir. Dikkatli olmak koşuluyla anne-babalar çocuğun ateşini hakimiyet altına alabilir. Ancak bazı gidişatlarda acilen hekim müdahalesi gerekebilir. Çocuğun ateşi koltuk altından ölçüldüğünde 37,5 dereceyi geçiyorsa, kulaktan veya makattan ölçüldüğünde ise 38 derecenin üzerindeyse çocuğa ateş düşürücü verilebilir. Çocuğun ateşi 39 derece ya da üzeriyse veya mukavemetliyse, ılık bir duş aldırılabilir. Ilık suyla nemlendirilmiş havlularla koltuk altı, diz arkaları, dirsek içleri, boyun etrafı gibi büyük damarların yüzeye yakın geçtiği yerlere de kompres yapılabilir. Çocuk 3 aydan daha minik ise ilk müdahaleden sonra hemen uzman bir hekime müracaat etilmelidir.