Ayakta biçim bozukluğunun sebepleri ve rehabilitasyonu

Yanlış kundura tercihi, ayak başparmağında şişlik ve çıkıntıya yol açabiliyor. Halluks valgus ismini taşıyan bu çıkıntı, estetik görünümün yanı gizeme rehabilitasyon edilmediği takdirde ciddi ağrılara ve cerrahi işlem gerektiren ayak problemlerine yol açabiliyor.

Memorial Hizmet Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Tuluhan Yunus Emre, halluks valgus ve rehabilitasyon yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Sivri burun ve topuklu kundura problemi tetikliyor

Halluks valgus, birinci ayak parmağı ve birinci tarak kemiği arasındaki eklemi etkileyen ortopedik bir rahatsızlıktır. Eklemde oluşan şişlik ve çıkıntı, “bunyon” olarak adlandırılır. Ağırlıkta kadınlarda görülen ve sosyal yaşamı negatif doğrultuda etkileyen bu vaziyet, şişlik ve çıkıntıdan daha kompleks bir yapıya sahiptir. Genetik yatkınlığın da etkilediği hastalık, uzun seneler topuklu ve sivri burunlu kundura giyen kadınlarda daha çok görülmektedir. Ayak parmaklarını sıkmayan pabuçlar, biçim bozukluğunu yasakladığı gibi şayet bunyon gelişmişse, buna bağlı oluşan rahatsızlığın da eksiltilmesine dayanakçı olur.

Ağrı ve başka ayak problemlerine yol açıyor

Halluks valgus, rehabilitasyon edilmezse ciddi ağrılara ve ayakta problemi artıran ikincil farklılıklara neden olur. İlk evvel bölgede kızarıklık ve şişlik büyür. Zaman geçtikçe buradaki doku kalınlaşır ve kunduranın sürtmesine yol açan daha büyük bir çıkıntı oluşur. Ayaktaki pek çok problemin sebebi anormal tazyik ve sürtünmedir. Kemikteki rastgele bir çıkıntı, gidişatı daha da makûslaştırır. Özellikle kadın hastalar, ayaklarına uygun kundura bulmakta eforluk sürüklerler.

Rehabilitasyonda ilk basamak: Doğru kundura tercihi

Halluks valgus tanısı; dikkatli, detaylı bir hasta öyküsü ve muayenehane tetkikten sonra konulur. Hasta, kundura tercihleri mevzusunda hekimi bilgilendirmelidir. Ardından ayak röntgenleri çekilir. Röntgenlerle rehabilitasyon yöntemini tanımlamada dayanakçı olan, kemikler arasındaki açılar ölçülür. Rehabilitasyon ayağa uygun kundura tercihi ve giyilmesi ile başlar. Hastalığın erken aşamalarında, sivri uçlu kunduraların önü geniş pabuçlar ile değiştirilmesi şikayetleri eksiltebilir. Geniş pabuçlar bunyon üzerindeki tazyiki eksilterek ağrının azalmasına da bereketli olur. Ayrıca özel pedler ve parmak arası makaralar ile tazyikin ve ağrının eksiltilmesi kastedilebilir.

Geçmeyen ağrılarda cerrahi yöntemlere müracaat etiliyor

Tam cerrahi dışı yöntemler, hastanın ağrısını gideremiyorsa veya hastalık ileri düzeyde teşhis edilmişse cerrahi rehabilitasyon alternatifleri değerlendirilir. Halluks valgus cerrahisinde 100’den fazla yöntem belirlenmiştir. Bu yöntemler şu biçimde sıralanabilir:

Bunionektomi Bunyonun çıkarılması: Halluks valgus erken düzeyde ise sadece bunion çıkarılması tesirli olabilir. Bunion üzerinden yapılan kesi ile alttaki çıkıntı yapan kemik doku uygun ortopedik malzeme ile kesilir. Kemik üzeri tıraşlanır.

Metatarsal Osteotomi Kemiğin düzenlenmesi: Halluks valgus cerrahisinde deformiteyi düzenlemede bunionektomi tek başına yeterli olmadığı için tarak kemiğinin kesilerle düzenlenmesi gerekebilir. Kemikte bir kesi yapılıp; kemik ve eklemdeki deformiteyi oluşturan açının düzenlenmesi sağlanır. Hastalar operasyon sonrası sargı veya alçı rehabilitasyonu ile takip edilir.

İyileşme süreci takribî 6 hafta sürüyor

Cerrahi sonrası ilk gün koltuk değneği ile ayağa kaldırılan hasta yürütülür. Operasyon edilen ayağa basmasına izin verilmez. Operasyonun 15. günü dikişleri alınır. Hakimiyet grafileri çekilir. 6 haftada kemikteki kaynama mevcut ise metal çiviler çıkartılıp hastanın basmasına izin verilir. Takribî 6 haftalık bu iyileşme süreci, hastalığın sosyal yaşamınızda yarattığı negatiflikler ve her daim ağrı gibi büyük şikayetleriniz yanında minik bir problem olarak düşünülmelidir.