Bağlanma fobisi: Kurgusu değişmeyen ilişkiler

Hakikat yaşamda bir hayli aşk öyküsü kederli bittiği halde ne yazık ki kahramanları olgunlaşmıyor. Bunun yerine, tavır şekillerini azıcık değiştirerek hemen yeni bir ilişkiye yöneliyorlar. Ama öykünün kurgusu değişmiyor. Sonunda gene kederli bitiyor. Bu yazımı, tutumlarını değiştirmek ve mutlu beraberlikler yaşamak isteyenlere destek olmak için yazdım.

Bağlanma fobisi nedir

Bilinçaltımız ilişkilerle alakalı fobilere konut sahipliği yapar. Ama bu fobiler bizi çoğu zaman durdurmaya yetmez, usanmadan, bıkmadan yeni ilişkilere yelken açarız. Sonra da yarı şuurlu, yarı bilinçdışı ilişkinin bölünmesine neden olacak vakalar yaratırız. Konutluluk terapisi sürecinde emel, bu devirici tutumların anlamını gün ışığına çıkartmaktır. Bu cins tutumlar, insanların yakınlaşma isteği dinledikleri, ama birbirleriyle bir ilişkinin gerektirdiği kadar yakın olamadıkları gidişatlarda ortaya çıkar. Bu bireylere ve partnerlerine, yapıcı konuşmaların nasıl yapılacağı, konut işlerinde veya çocukların eğitiminde yapılması gereken iş kısmı gibi mevzularla alakalı altın kaideler sunmakla destek edilemez. Onların meseleleri biyolojik cinsel değişikliklerinden kaynaklanmaz. İlişkilerinin çatırdama nedenleri çok daha derinlerdedir. Bilinçaltında saklanan fobileri, hakikat yakınlaşmanın asla olası olmadığına ve her ilişkinin bir gün biteceğine inanmalarını sağlar. Buna kısaca “bağlanma fobisi” diyebiliriz.

Bağlanma fobisi nasıl ve ne zaman oluşur

Bağlanma fobileri genellikle çocukluğun ilk gelişim senelerinde, 0-2 yaş arasında oluşur. Bu yarıyılda çocuk yakın etrafındaki bireylerin bakımına ve alakasına fakirdir. Çocuk ile ebeveynleri arasında bu müddet içinde iyi bir ilişki kurulamazsa ya da gereken bakım veya alaka yeterli değilse, çocukta ilişkiler mevzusunda güven yerine fobi büyür. Bağlanma fobisi, bilinçaltımızda uyuyan ve esasları çocukluk çağında atılan derin ve varoluşsal bir fobidir. Bu fobi, etkilenenler için şahsi bir vefat-kalım sorunudur.

Kendisini nasıl gösterir

Bu fobiye sahip bireyler, korkan ve kendini tehdit altında paydan her insan gibi davranırlar. Fobi dinlendiğinde gösterilen tipik tepkinler saldırmak, kaçmak ya da hareketsiz kalmaktır. Beynimiz bir tehdit karşısında yalnızca bu üç yolla tepki göstermeyi öğrenir. Fobi bulguları kendini çarpıntı, mide bağırsak meseleleri, soluk alamama, terleme gibi farklı biçimlerde gösterir. Bağlanma fobisi yaşayanlar bu fobiyi net biçimde idrak etmezler, yalnızca ilişkilerinde onları mutsuz eden esrarengiz bir rahatsızlık, serbestlik tutkusu ve huzursuzluk sezerler.

Bağlanma fobisi olanlar için teklifler

İlk ve en ehemmiyetli adım bireyin kendini tanımasıdır. Kavramaları gereken ilk şey ilişkiye girmekten korkmalarının onları yasakladığıdır. İkinci olarak da yakınlık kurmaktan ve ilişkilerden sakınma nedenlerinin, tohumları çocukluklarında atılmış olan bağlanma fobisi olduğunu öğrenmeleri gerekir. Ancak bu irtibatları kavrayabilenler şuurlu olarak tutumlarını gözden geçirebilir ve metamorfozun esaslarını atabilirler.

Eşler için teklifler

Azıcık anlamsız da gelse, bağlanma korkusu olanların eşleri onlardan koparak bağımsız olabilmeyi bilmelidirler. Bu bireyler genellikle dışarıdan da gözüken bir yanılgı yaparlar. Sezdikleri güçlü kaybetme fobisini aşklarının büyüklüğünün delili olarak kabul ederler. Acıklı, kesintisiz iniş çıkışlar yaşanan ve hiç bir zaman huzur bulamadıkları ilişkiler yaşarlar. Bu surattan çoğunlukla yanılgı yaparak, eşlerinin inanılmaz insanlar olduğuna ve ilişkilerinin de eşsiz olduğuna inanırlar. Hadiselere azıcık uzaktan bakarak bu acıklı ilişki yerine kendilerine ve duygularına odaklanmalıdırlar. Ancak o zaman bağlanma korkusu olan biriyle yaşanan ilişkinin nasıl yürüdüğünü ve sanrılarını kavrayabilir, tutumlarını bu yeni bakış açısıyla değiştirebilirler.

Çocukluktan beri alışılmış olan tavır modelleri ve şekillerini değiştirmek natürel olarak çok da kolay değildir. Özellikle ilişki fobileri gibi derin psikolojik meselelerde kendiliğindene destek edebilmenin de hudutları vardır. Fobilerinizden kurtulma yolunda ilerlerken tek başınıza başaramayacağınızı sezer, ilişkinizde de derin yaralar açtığını görürseniz. Çift terapisi ehemmiyetli bir alternatif haline kazanç.

Çift ve Konutluluk Terapisti Uzm. Psk. Dan. Eyüp Sarı