Bayanlarda ani ruh farklılıkları neden olur bayansal hormonlar nelerdir?

Bazı hormonlar bir anda ağlatıyor, kimileri iyi ve dinç sezdiriyor, bir kısmı da duyarlılaştırıyor. Erkekler sıklıkla bayanlardaki ani başkalaşımlara anlam veremediklerinden yakınırken, bunun sebebinin büyük bir çoğunlukla hormonlar olduğu belirtiliyor. 8 Mart Dünya Bayanlar Günü kapsamında Memorial Şişli Sağlık Kurumu Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kısmı’nden Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, bayanların hayatını şekillendiren ve tabiatını özetleyen hormonları anlattı.

KADINLARDA DOĞURGANLIK EHEMMİYETLİ BİR FAKTÖR

Bayanda baskın hormon östrojendir. Bu hormon erkeklerde de bulunur ancak bayanda salt egemen olarak karşımıza çıkar. Erkekte ise bu vazifeyi başka bir deyişle salt rolü testosteron üstlenir. Tam beden özelliklerini bu hormonlar belirler. Bayanda yumuşak cilt, ten altı yağ dokusu, sesin inceliği, kişiliğin daha yumuşak olması östrojene bağlıdır. Kalın ses, saç-sakal, adale kütlesi, sert bir huy ise testosteron aktifliği altındadır. Bu iki hormonun bedende kurduğu bir denge vardır ve bu sarsıldığında her şey bozulabilir; başka bir deyişle obezite, insülin mukavemeti gibi muhtelif hastalıklar ortaya çıkabilir. Bayan her ay yumurtlama, hamilelik ve bir bebek dünyaya getirmeye dönük olarak natürel sürecini sürdürür. Erkekte ise testosteron ergenlik yarıyılında azami seviyeyi erişerek 65 yaşa kadar faal olur. Dünyadaki her şeyin östrojen ve testosteron hormonlarının esasında yükseldiğini söylemek muhtemeldir.

HORMONLAR DAVRANIŞLARI ETKİLİYOR

Bayanın tavır şeklinde yaşanan başkalaşımlarda hormonlar başka bir deyişle östrojen ve progesterona bağlı siklus başkalaşımları faaldir. Bayanda o yarıyıl bu hormonlardan hangisi egemense onun tesiri altında kalır. Reglinin ilk günü östrojenin başlangıç günü olarak kabul edilir ve bu hormon kıymeti git gide yükselir. 15. gün başka bir deyişle reglinin bütün ortasına gelindiğinde ovülasyon başka bir deyişle yumurtlama asıllaşır ve östrojen de azami seviyeye erişir. Yumurtlama yarıyılı kadının en değişik olduğu yarıyıldır. Östrojen seviyesinin yükselmesine bağlı olarak hoşlaşır, cildi ışıl ışıl parlar, hareketlidir, canlıdır ve hem sosyal hem iş yaşamında çok daha yararlı olur. Bu yarıyıl ayrıca çocuk yapmak için de en uygun süreçtir. Gebeliğin oluşmasıyla beraber ise değişik hormonlar devreye girer.

YENİ YAŞAMIN İLK HABERCİSİ ”BETA-HCG HORMONU”

Yumurtlama sonrası şayet döllenme olur ve bir bayan hamile kalırsa beden dünyaya gelecek bebek için eşsiz bir hazırlığa başlar. Bayanın vücudu tamamen bebeği gözetmeye ve onu sıhhatli yakalamaya dönük olarak çalışır. Bebeğin eşi plasenta ile bayanda Beta-HCG hormonu salgılanır. Hamileliği müjdeleyen hormon olarak da öğrenilen HCG, anne adayında mide bulantısına yol açarken reel işlevi başka bir deyişle bebeği koruma rolünü üstlenir. Hamileliğin ilk 3 ayında başka bir deyişle plasentanın yaradılış sürecinde faal olan Beta-HCG, progesteron hormonunu uyararak vücutta yeni hazırlıkların ilk sinyalini verir.

PROGESTERON HORMONU AĞLATIYOR

Progesteron hormonu bebek için yumuşacık bir yatak oluşturarak ona gözetir. Bebeği besleyen damarlar ve kan akımının oluşmasında ehemmiyetli rol üstlenir. Vücuttaki tüm besinler bu kanal aracılığıyla bebeğe erişir. Bebeği beslemek için annenin şekeri yükselir, kemiklerinden kalsiyum çekilir, tiroit hormonları uyarılır. Bebek gelişmeye başlar, bebek geliştikçe bu tesirler de çoğalır. Progesteron bebeği gözetip kollarken annede ise ani duygu vaziyet farklılıklarına da neden olur. Yalnızca hamilelik süreci değil, regl yarıyılında da progesteronun yükselişiyle bayanda fazla duygusallık ve ağlama hali görülebilir. Duygu vaziyet farklılıkları bayandan bayana elbette değişiklik gösterebilir. Her bir bayanda değişik bir reseptör uyarılır; kimi ağlarken kimi hiddetlenir, kimi fazla mutlu olurken kimi de fazla telaşlı olabilir.

OKSİTOSİN HORMONU TÜM ACILARI UNUTTURUYOR

Bebeğin anne karnında gelişimini sürdürdüğü yarıyılda hormonlar bayanı yönet eder. Mutluluk ve sevgi hormonu olarak da öğrenilen oksitosin, uterus başka bir deyişle rahmi kasarak anne adayını doğuma hazırlar. Ayrıca süt kanallarını da uyararak anne için emzirme sürecini başlatır. Kan tazyikini düşürerek, gevşeme sağlar. En ehemmiyetli özelliklerinden biri ise unutmaya takviyeci olur. Doğumda azami seviyeye erişen oksitosin hormonu doğum sonrası yavaş yavaş eksilir. Bu süratli düşüşle unutkanlık yaşanır. Şayet bu hormonal metamorfoz yaşanmazsa bir bayan doğumda sürüklediği acıyı an be an anımsamaya devam eder ve bir daha asla doğum yapmak ya da bebek sahibi olmak istemeyebilir. Bu sebeple oksitosin hormonu burada ehemmiyetli bir rol üstlenir.

TİROİT HORMONU BAYANI YAVAŞLATIYOR

Tiroit hormonu bayanda da erkekte de faaldir ancak bayanda değişik tepkilere neden olabilir. Bu hormon zekâyı enerjik meblağ, bireyi devingen kılar ve metabolizmayı korur. Tiroit hormonu bayan için daha özeldir zira menopoz sonrası tiroit bezi bozuklukları ortaya çıkar. Misalin menopoza giren bayanlar bu süreçte zekasal yetilerinin zayıfladığını, daha öncekisi kadar devingen bir akla sahip olmadıklarını söylerler. Ayrıca hareketsizleştiklerini, kilo aldıklarını belirtebilirler. Bu süreçte emin tiroit hormonlarına bakılması ehemmiyet taşır. Bayanı yavaşlatmak üzere olan bir sistemin kapısını aralayan tiroit noksanlıklarına zamanında tanı konulması ve rehabilitasyon uygulanması ehemmiyetlidir. Ayrıca menopoz da asla negatif bir süreç olarak görülmemelidir.