Besin zehirlenmesine karşı 14 teklif

Bitkinlik, üşüme, baş sızısı, baş dönmesi, mide meseleleri, ishal, kramplar, görme meseleleri… Şiddetli vaziyetlerde bağırsak problemlerine kadar gidebiliyor, hatta zamanında müdahale edilmezse hayata dahi mülk olabiliyor. Bu problemlere yol açan tablonun ismi, yaz aylarında sıkça görülen “besin zehirlenmesi” Yiyecekler kapsadıkları su, protein ve karbonhidrat ölçüleriyle bakterilere üremeleri için oldukça uygun etraf oluşturuyorlar.

Gıdalarda üreyen bakteriler de sıhhatimizi ciddi ebatlarda tehdit eden besin kaynaklı zehirlenmelere yol açıyor. Üstelik bazı bakteriler besinin tadını, kokusunu ve görüntüsünü değiştirdikleri için anlaşılabilirken kimilerini fark etmek ise muhtemel olmuyor. Besin zehirlenmesinin en ehemmiyetli mesulü ise gıdaları ideal ısıda soğutmamak. Gıdaların tüketim müddetlerinin geçmesi, hijyenik olmayan civarlarda hazırlanmamaları ve beceriksiz ısıda pişirmek öbür ehemmiyetli sebeplerini oluşturuyor. Dolayısıyla gıdaları satın alırken, hazırlarken ve gizlerken bazı noktalara çok dikkat etmek gerekiyor. Acıbadem Altunizade Sağlık Kurumu Beslenme ve Perhiz Uzmanı İpek Ertan, besin zehirlenmesinden korunmanız için almanız gereken ihtiyatları anlattı, ehemmiyetli tekliflerde bulundu.

Et parlak kırmızı renkte olmalı

Etlerin üzerinde hakimiyet damgası kesinlikle olmalı. Etin teninde dağılınma, kan birikimi, çürüme bulguları olmamalı, dokusu çok taze, parlak kırmızı renkte olmalı. Dikkat faktörüz gereken bir başka nokta da etin güzel kokması.

Tavuğu tam olarak alın

Tavuğun eti diri olmalı, parmağınızı bastırdığınızda oluşan çukur, parmağınızı kaldırınca hemen düzelmeli. Tavuğu çok parçalı almak yerine tam almayı seçim edin. Tam olarak alınan tavukların tazeliğini hakimiyet etmek çok daha kolay oluyor. Taze tavuğu buzdolabında 1-2 günden fazla bekletmeyin, dondurmuş tavuk etini ise -18 ºC’de 1 sene saklayabilirsiniz.

Balığın gözleri parlak ve kirsiz olsun

Balığın gözlerinin parlak ve kirsiz, solungaç kısımlarının kırmızımsı pembe, pullar ve yüzgeçlerinin diri olmasına dikkat edin. Ayrıca adaleleri sert ve elastik vaziyette, kokusuz, adaleye basıldığı zaman parmak izi hemen düzelecek biçimde olmalı. Balığı arınıldıktan sonra kağıda sarararak saklayın. Buzdolabında bir günden fazla bekletmemeye özen gösterin.

Gizlerken

Kıymayı bir günden fazla bekletmeyin

Beslenme ve Perhiz Uzmanı İpek Ertan büyük parçalı etleri buzdolabında 2 günden, kıymayı da 1 günden fazla bekletmemeniz gerektiğine işaret ederek laflarına şöyle devam etti: “Etler derin dondurucuda ise tazeliğini 6 ay gözetebiliyorlar. Etler porsiyon biçiminde saklanırsa çözdürme harekâtı için kolaylık sağlanmış ve etin hijyeni bozulmamış oluyor. Bu sebeple derin dondurucuda saklayacağınız etleri harcayacağınız ölçülere ayrın”

Eti oda sıcaklığında çözdürmeyin

Dondurduktan sonra kullanacağınız etleri oda sıcaklığında değil, buzdolabının alt kısmında bekleterek çözdürmeye özen gösterin. Oda sıcaklığında çözdürülen etlerde süratle bakteri ürüyor ve pişirme zamanına kadar sizi zehirleyecek kadar bakteri üremiş oluyor. Dolayısıyla eti kullanmadan dün dondurucu kısımdan alın ve dolap kısmında 4 derecede çözdürün. Çözdürdüğünüz etleri de hemen kullanmalı ve tekerrür dondurmamalısınız.

Hazırlarken

150 derecenin üzerinde pişirin

Büyük parça etleri pişirirken etin iç ısısının yükselmesine dikkat faktörüz gerekiyor. Bunun sebebi ise uzun vakit ve düşük ısıda pişirilen etlerde bakteri üremesi. Dolayısıyla etleri 150 derecenin üzerinde pişirmeli ve az pişmiş yerine en azından orta pişmiş olanları seçim etmelisiniz.

Oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletmeyin

Pişirilmiş hiçbir yemeği oda sıcaklığında 2 saatten fazla bırakmayın. Piştikten sonra süratlice oda sıcaklığına gelmesini sağlayıp, buzdolabında saklayın. Büyük porsiyonlarda bir yemek ise minik porsiyonlara ayırarak soğumasını sağlayın.

Yiyebileceğiniz kadarını ısıtın

Şayet birkaç porsiyonluk bir yemek hazırladıysanız yalnızca gıdanız kadarını ısıtın. Her seferinde yemeğin tümünü ısıtırsanız ikinci ısıtmanızdan sonra yemek bozulacaktır.

Yumurtayı pişirmeden evvel yıkayın

Yumurta yıkanmadan, kuru olarak, buzdolabında 2-3 hafta tazeliğini yitirmeden saklanabiliyor, yıkanarak konması halinde daha ivedi bayatlıyor ve bozuluyor. Kullanmadan evvel ise kesinlikle yıkayın, böylece lekeli yumurtadaki mikropların yumurtanın içine girmesi önleyebilirsiniz.Yumurtayla temas ettikten sonra ise ellerinizi yıkamayı umursamama etmeyin.

Dondurulmuş sebzeleri hemen pişirin

Sebzeleri hafif haşlayarak veya arındıktan sonra harcanacak kadar porsiyonlara ayırıp öyle dondurun. Kullanacağınız zaman dışarıda çözdürmeden hemen pişirmeye özen gösterin.

Kesme tahtasını nemli kullanmayın

Kesme tahtası için en uygun materyal gerçeğinde sırçadır. Fakat çoğunlukla ahşap ve plastik kesme tahtaları kullanıyoruz. Kesme tahtalarını operasyonun ardından hemen yıkayıp sirkeyle arındıktan sonra zaman kaybetmeden kurumaya vazgeçin. Zira özellikle ahşap kesme tahtaları nemli kaldıklarında bakterilerin oluşmaları için oldukça iyi bir etraf oluşturuyorlar. Tahtanızın üzerinde çok çizik varsa kesinlikle zımparalamanız gerekiyor. Özelikle ham etlerde faydalandığınız mutfak vasıta gereçlerini ise çok iyi deviremeden öbür gıdaları hazırlamak için kullanmayın, hatta ham et için değişik bir kesme tahtası seçmenizde fayda var.

Harcarken

Hava almış konserve gıdaları yemeyin

“Konserve kolilerinin şişmiş, bombe yapmış olanlarını kullanmayın. Paslı, içindeki akışkanı sızdıran ezik paketlerden kaçının” diyen Beslenme ve Perhiz Uzmanı İpek Ertan konutta yapılmış konservelerde de dikkatli olmanız gerektiğini belirterek şu ihtarlarda bulundu: “Hava almış konserveler tat, koku ve görüntüde rastgele bir farklılık göstermiyorlarsa dahi netlikle harcamayın. Kapağını açtıktan sonra içindeki gıda fışkıran konserveleri de hemen atın”

Mayonezden kaçının

Mayonez veya onun gibi içerisinde ham yumurta bulunan sosların yaz aylarında çok dikkatli harcanmaları, hatta yenilmemeleri gerekiyor. Özellikle dışarda yemek gıdanız zaman içine mayonez ilave edilmiş gıdaları seçim etmemeniz, yaz aylarında karşılaşılabileceğiniz besin zehirlenmelerinden korunmanız ismine çok ehemmiyetli bir adım olacaktır.

Pastörize sütleri 2-3 günde harcayın

Sütün pastörize olmasına dikkat edin ve kolisini açtıktan sonra 2-3 günde tamamlayın. Uzun ömürlü sütleri tetra-temiz paketlerde ve açılmadan, oda sıcaklığında 1.5 ay, buzdolabında 3 ay; yoğurtları kapalı olarak 1 hafta buzdolabında saklayabilirsiniz. Sütü sarih olarak almışsanız 5 dakika kaynatmalı ve hemen soğutmalısınız. Soğuttuktan sonra buzdolabında en fazla 3 gün bekletebilirsiniz.