Çocuğunuzun sosyal medya bağımlılığına dur deyin

Özellikle uslu telefonların, tabletlerin ve ileri teknolojinin günlük rutinimizde edindiği yer geliştikçe, internet ve sosyal medya vasıtalarının kullanımı her yaştan kitleler için ulaşılabilir hale geldi. Yapılan araştırmalar, sosyal medya kullanımının çoğalışının, insanları sanal civarlarda ilişki kurmaya ve reellikten uzak, yapılandırılmış kimlikler oluşturmaya yönlendirdiğini ortaya koymaktadır. İstinye Üniversite Sağlık Kurumu Psikoloğu Duygu Başak Gürtekin, sosyal medya bağımlılığının artık çocuklarda daha sık kollandığına dikkat toplayarak, bu mevzuda ailelerin kurallar koymak yerine karşılıklı bağlantıyı kuvvetlendirmek ismine uyuşmaya dayalı kontratlar yapmaları gerektiğini söyledi.

Psikolog Gürtekin, sosyal medya bağımlılığı için alınması gerek temkinleri şöyle sıraladı;

İnkar ediyorsan bağımlısın demektir

Sosyal medya kullanımının bağımlılık seviyesine geldiğini gösteren en ehemmiyetli bulgulardan biri, şahsın sosyal medya taşıtlarını kullanırken tükettiği zamanı hakimiyet edememesidir. Bu hakimiyet kaybı birliktesi, sosyal yaşantıda var olan ilişkilerin bozulması, mektep ve iş yaşamında zafer kaybı, uyku kumpassızlığı gibi işlevsel problemleri getirir. Bir değişik ehemmiyetli bulgu ise hakimiyet kaybı ve bu hakimiyet kaybının inkarıdır. Özellikle pek çok bağımlılıkta olduğu gibi “istediğim zaman vazgeçebilirim” inancı, sosyal medya bağımlılığında, var olan vaziyetin inkar hali olarak ortaya çıkar. Bu sebeple bireyde bağımlılığa dair inkar görülmesi kesinlikle dikkate alınması gereken bulgular arasındadır.

Kural koymak yerine kontrat yapın

Yapılan araştırmalarda, sosyal medya kullanım sıklığı sebebi ile sanal gerçeklik üzerinden dünyayı anlamlandırmaya çalışan çocukların, sosyal medya hesaplarını çok erken yaşta keşfedip, seçenek kimlikler ürettiği tespit etilmiştir. Bu vaziyetin çocuklarda reellikle bağlarının kopması, surat surata ilişki kurmada zorlanma, sosyalleşme problemleri ve bağlanma meselelerine kadar uzanan ehemmiyetli eforluklara yol açtığı gözlemlenmektedir.

Son zamanlarda uzmanların ve ailelerin işbirliği ile hazırlanan gözetici müdahalelerden biri de karşılıklı uyuşmaya dayalı kontratlar yapmak. İlk adımda, ebeveynler olarak çocuklarınıza, onların haklarını koruyan ve katılımlarının, fikirlerinin bu mevzuda ne kadar ehemmiyetli olduğunu ifade eden bir konuşma yaparak başlayabilirsiniz. Ardından alttaki misal maddelerden faydalanarak, hudut koymayı muvaffak olabilme, çocuğunuzun üzerine gözetici bir pelerin giydirebilme, sosyal medya vasıtalarının kullanım yaşı mevzusunda çocuğunuzla laf birliği oluşturabilme, sosyal medya ya da internetin fazla kullanımı gibi mevzularda temel aile kurallarınızı tanımlayabilirsiniz.

Çocuklar için gözetici sosyal medya kontratı misali

– Şahsi bilgilerimi internette netlikle paylaşmayacağım.

– Aileme kendim için uygun programlar mevzusunda danışarak, onaylamadıkları hiçbir programı indirmeyeceğim.

– Ailemin kumpaslı olarak sosyal medya faaliyetlerimi hakimiyet etmesine, internet bilgilerimi ve güvenlik ayarlarımı tertip etmesine izin vereceğim.

– Ailemden habersiz olarak parolamı değiştirmeyeceğim, parolamı dostlarıma vermeyeceğim ve saklı hesaplar açmayacağım.

– Ailemin haberi olmayan hiçbir chat odasına girmeyeceğim ve şahsi olarak tanımadığım insanlarla sohbet etmeyeceğim.

– İnternet kullanımımı ödevlerim veya internette yapılması gereken projelerim olmadığı sürece günlük en fazla 2 saat ile sınırlayacağım. Akşam saat 9’dan sonra internet kullanmayacağım.

– Dostlarımı ya da kendimin uygunsuz fotoğraflarına sürüklemeyeceğim ve/veya sosyal medyada yayınlamayacağım. Sosyal medyada paylaştığım her şeyin herkes tarafından görülmesinde hiçbir mahzur olmayan şeyler olmasına dikkat edeceğim.

– Sosyal medyayı dostlarımla dalga geçmek veya başka insanları aşağılamak için kullanmayacağım.

– Sosyal medyada nerede olduğumu bütün olarak gösterir bilgileri paylaşmayacağım.

– Rastgele bir kanaldan beni tehdit eden, korkutan bir ileti aldığımda cezalandırma kaygısına kapılmadan bunu ailemle paylaşacağım.

– Şayet internette yaşıma uygun olmayan resimlere ve/veya videolara denk kazançsam interneti hemen kapatacağım ve izlemeyi vazgeçeceğim.

Unutmamamız gereken noktalardan biri de kontratların yalnızca çocuk ve ebeveyn ilişkisi arasında değil, maddeleri yaşa ve gereksinime geçimli hale getirerek, aynı zamanda çiftler ve aile içerisindeki değişik azalar arasında da tertip edilebileceğidir. Altta bu defa aileler için oluşturulmuş olan misal bir kontrat göreceksiniz, siz de ailenize özel bir kontrat tertip edebilir ve aile ilişkilerinizin sosyal medya vasıtaları tarafından hasar görmesini yasaklamak ismine ihtiyat alabilirsiniz.

Aile için gözetici sosyal medya kontratı misali

– Yemek saatlerinde teknoloji kullanmayacağız ve bu saatleri aile saatleri olarak geçireceğiz.

– Tatiller ve hafta sonları kesinlikle teknoloji kullanmayacağımız zaman dilimleri olacak ve buna özen göstermeye dikkat edeceğiz.-

– Araba kullanırken hiçbir şekilde telefonda konuşmayacağız ya da ileti atmayacağız.

– Sarih mekanlarda başkalarını rahatsız edecek biçimde yüksek sesle sosyal medya kullanmayacağız.

– Otomobilleri ya da sesleri dinlemeyeceğimiz bir biçimde kulaklık takıp yüksek sesle müzik dinleyerek yolda yürümeyeceğiz/ araba kullanmayacağız.

– Yaşadığımız her anın resmini/videosuna sürüklemeyeceğiz. O anın neşesini çıkaracağız. Teknoloji olmadan da hatıralar değerledir ve bizimle kalır.

– Başkalarının resimlerini izinsiz olarak aile azaları dahil paylaşmayacağız.

Netice olarak, alınan bu gözetici ihtiyatlara ve manipülasyonlara karşın “sosyal medya bağımlılığının” devam ettiği ya da bulgularının görülmeye değer seviyeye geldiği vaziyetlerde mevzu ile alakalı bir uzmandan fertsel danışmanlık ve ya psikoterapi hizmet almak oldukça ehemmiyetlidir.