Çocukerkil ve gözetici aile tipi çocuklara hasar veriyor

Ebeveynlerin en büyük evhamı şüphesiz çocuklarını en iyi biçimde yetiştirmek. Ancak kimi zaman anne babalar iyi şeyler yapmaya çalışırken, çocuklara hasar verebiliyor.

Üsküdar Üniversitesi NPISTANBUL Hastanesi’nden Uzman Psikolog Özge Özkan, ebeveynlerin “Biz görmedik, bari onlar yaşasın” yaklaşımının çocuklara hasar verdiğini söyledi. Günümüzde çocukerkil ailelerin oluştuğuna dikkat toplayan Özkan, bu aileleri ise “Çocukların isteklerine basitçe boyun eğerler, kural koymazlar ve aşırıca serbestlik tanırlar” diyerek belirledi.

Çocukerkil ailede çocuk doyumsuzluk yaşar

Uzman Psikolog Özge Özkan, çocukların kendine hasar verebileceği vaziyette dahi tesirli teftişten uzak olan bu aile tipinde yetişen çocukların tavırlarını ise şöyle aktardı:

“Fazla müsamahalı tavır ile yetiştirilen çocuklar, bir müddet sonra anne babasını teftiş altına alır ve onları tehdit eder. Dedikleri olmayınca da tehditlerini uygular. Bencildirler. Tenkide sarih olmadıkları için kendilerini geliştiremezler. Sosyal irtibatta gecikmeler yaşanabilir. Kuralsızlığa alışan çocuklar, mektepteki kurallarla karşılaşınca mektebe ve dost etrafına geçim sağlamakta güçlük sürükleyebilir. Her istediğini elde ettikleri için emin bir müddet sonra doyumsuzluk yaşamaya başlarlar”

Çocukerkil ailelerde fazla müsamahalı tavır sergileyen anne babaların çocukları bir yerde hengame yapsa dahi ihtarda bulunmadığını kaydolan Özkan, yalnızca büyük bir mesele olduğunda çocuklarına sert bir tavır sergilediklerini veya sebebini açıklayamadıkları bir ceza verdiklerini söylüyor.

Gözetici aile çocuğu mutlu edememekten kaygılanır

Çocukerkil aile gibi bunun bütün tersi olan gözetici ailenin de iyi bir çocuk eğitim modeli olmadığını kaydolan Özkan, çocuğa iyilik yaptığını varsayırken makûsluğunun farkında dahi olmayan bu aile tipinin özelliklerini ise şöyle sıraladı:

“Gözetici ailede çocuk için ağlamasın, üşümesin, terlemesin, hastalanmasın, yorulup gücenmesin diye büyük bir gayret gösterilir. Her şey çocuk ismine yapılır. Anne babaların çocuklar için geliştirdikleri fazla endişe, onları fazla gözetmeye yönlendirir. Çocuğa konutta tercih hakkı verilmez. Anne-baba fazla hakimiyetlidir. Kazandırmak istedikleri tavırları duygu sömürüsü ve fazla şefkat usulünü kullanarak geliştirirler. Zira çocuğu mutlu edememe evhamları vardır.”

Ebeveynler nasıl davranmalı

Ebeveynlere, çocuğun iyi bir şahsiyeti olması için tekliflerini ise “Evvel yaptıklarınızla misal olmalı, sonra yaşına uygun işlerin deneyim edilmesine fırsat vermelisiniz. Çocuğun yapacağı kusurları, onun için bilme fırsatı olarak görmeli ve en ehemmiyetlisi onu olduğu gibi kabul etmeli, gelişimine uzlaşarak beraber destek verilmelidir” diyerek özetledi.

Çocukerkilliğe hangi aileler daha yatkın

– Anne-baba yaşının ileri olduğu aileler

– Tek çocuklu aileler

– Tek ebeveynli aileler

– Çocuğun evlatlık olduğu aileler

– Çocuğunun geçmişinde ciddi sağlık meseleyi bulunanlar

– Travma hikayesi olan aileler

– Anne ya da babanın bağımlı kişilik yapısına sahip olduğu aileler

Hudutsuz çocuk yetiştirmemek için neler yapılmalı

– Çocuğu olduğu gibi kabul edin.

– Hudut ve kurallarınız olsun. Ancak bunlar sevinci olmasın ve anne-baba olarak siz de uyun.

– Eşinizle beraber, meblağlı hareket edin. Birinizin izin vermediği bir şeye siz de vermeyin.

– Yaptıklarınızla misal olun.

– Çocuğun her istediğini, istediği anda yerine getirmek yerine gereksinimlerini göz önünde bulundurun.

– Çocuklar arasında cinsiyet, yaş ve şahsiyet ayrımı yapmayın ve ödünlü davranmayın.

– “Hayır” demesini öğrenil.

– Çocuğa bazen yasaklama, anlık sevinç ve hazlardan reyin isteği gibi bırakabilmeyi, bırakmak gerektiğini öğretin.

– Çocuğa mesullük şuurunu geliştirmek için kaldırabileceği ufak mesullükler verin ve neticesinden dinlediğiniz memnuniyeti ifade edin.

– Yaşına uygun işleri deneyim etmesine fırsat verin.

– Çocuğun yapacağı kusurları, bilme fırsatı olarak görün.