Çocuklarda obezite nasıl anlaşılır rehabilitasyon için bu yolları kesinlikle deneyin!

Türkiye’de yapılan çalışmalar çocuk ve gençlerin yüzde 10-25’inin fazla kilolu veya obez olduğunu gösteriyor.

Obezite rehabilitasyonunda hayat boyu sürecek sıhhatli beslenme ve hayat stili farklılıklarının sağlanmasının koşul olduğunu söyleyen Liv Hospital Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Kara obezite sebepleri ve rehabilitasyonunu anlattı.

OBEZİTE NEDEN OLUR?

Temelde obezitenin iki cinsi vardır:

– Hayat stilinden kaynaklanan kolay obezite.

– Endokrin ve genetik bozukluklardan kaynaklanan obezite.

Bedendeki endokrin veya genetik bir hastalık sebebiyle obezite oluşması ender görülen bir vaziyettir. Çocukların yüzde 95’inde obezite alınan kalori ile tüketilen kalori arasındaki enerji balanssızlığı sebebiyle oluşur. Bedenimiz yürüme, koşma, konuşma, yediğimiz gıdaları hazmetme, soluk alma ve beden ısısını koruma gibi günlük aktiflikleri yapabilmek için enerji tüketir. Ayrıca çocukların gelişmek için enerjiye gereksinimleri vardır. Günlük etkinlikler için tüketilen ve gelişmek için kullanılan bu enerji yiyeceklerden elde edilir. Şayet yiyeceklerle alınan enerji kalori fazla, buna rağmen günlük işleri yapmak için bedenin tükettiği enerji az ise, o zaman çoğalan enerji bedende yağ kitlesi olarak depolanır. Böylece çoğalan yağ kitlesine bağlı olarak kilo çoğalır ve obezite oluşur. Bedene aşırıdan alınan her 7000 kalori takribî 1 kilo yağ olarak depolanır. Kaloriyi almak basit, yakmak ise güçtür. Ne yazık ki, kusurlu ebeveyn tavırları ve yanlış beslenme alışkanlıklarının yanı gizeme günümüzdeki hayat şartları da çocukların şişmanlamasına ergonomiktir.

OBEZİTEYLE BERABER GELEN DEĞİŞİK SIHHAT MESELELERİ

Obezite çocukluk çağından başlayarak muhtelif sıhhat meseleleri ve hastalıklara neden olur. Kiloluluk, 40 yaş ortamı sigara içmeyen yetişkinlerde hipotezi hayat müddetini 7-8 sene, içenlerde ise 13-14 sene kısaltır. Çocukluktan itibaren başlayan kiloluluğun ise hayat müddetini 15-20 sene kısaltacağı hipotez ediliyor.

İnsülin mukavemeti belirtiyi metabolik belirti
Tip 2 diyabet şeker hastalığı
Hipertansiyon yüksek kan tazyiki
Dislipidemi kan yağlarında yükseklik
Ateroskleroz ve koroner kalp hastalıkları damarlarda tıkanıklık
Böbrek hastalıkları
Erken ergenlik
Kızlarda adet kumpassızlıkları ve kıllanma meseleleri
Safra kesesi taşları ve iltihabı
Karaciğerde yağlanma ve hepatit
Uykuda solunum düzensziliği, kısa soluk durmaları, horlama
Solunum yolu enfeksiyonları ve astım
İskelet meseleleri, kalça ekleminde kayma, bacaklarda eğrilme
Cilt meseleleri, cerahatler, kıvrım bölgelerinde ten renginin koyulaşması
Kanser tehlikesinde çoğalma
Ruhsal meseleler, bunalım

ÇOCUKLARDA OBEZİTE REHABİLİTASYONU NASIL YAPILIR?

Altında uyuyan hastalık varsa incelenmeli: Öncelikle uzman bir doktor tarafından çocuk değerlendirilerek obeziteye yol açan bir hastalığın olup olmadığı ve obezitenin yarattığı sıhhat meseleleri incelenmelidir. Şayet hormonal-metabolik bir mesele saptanmış ise bunun rehabilitasyonu öncelik taşır. Kolay kiloluluğu olan çocuklarda ise beslenme ve hayat stilinin yine tertip edilmesi, balanslı beslenme, kumpaslı spor yapma ve günlük hayatta hareketliliğin çoğaldırılması gerekir.

Aileler işbirliği yapıp çocuğa yardım olmalı: Tüm ailenin işbirliği çok ehemmiyetlidir. Çocuklarda kiloluluk rehabilitasyonunun emeli sadece muhakkak bir vakitte ağırlık eksilmesini sağlamak değildir; ağırlık çoğalışının durdurulması hafif, orta derecede kilolu bir hayli çocukta yeterlidir. Temel emel ise, hayat boyu sürecek sıhhatli beslenme ve hayat stili farklılıklarını sağlayarak erişkin kiloluluğunun oluşmasını önlemektir.

Beslenme tasarıyı gözden geçirilmeli: Çocukların gelişmeleri devam ettiği için yetişkinlerdeki perhiz modelleri, kalori alımının fazla kısıtlanması çocuklukta uygun değildir. Kalori alımının sınırlanması çocuğun gelişmesini bozar. Beslenme tasarısının kesinlikle uzman doktor himayesinde çocuğun yaş ve cinsiyetine uygun stilde olması ve çocuğun sihrime ve büyümesinin kumpaslı olarak izlenmesi ehemmiyet taşır.

Etkinlik artırılmalı: Rehabilitasyondaki bir değişik ehemmiyetli husus etkinliğin çoğaldırılmasıdır. Kilolu çoçuklarda günlük banal etkinliğe ek olarak en az yarım saatlik orta derecede etkinlik aletli veya reyin stilinde olabilir, hafta sonları kumpaslı spor etkinlikleri ve yürüyüş yapması önerilir.

Hayat boyu sürecek tavır farklılığı sağlanmalı: Çocuğun beslenme tasarısına geçim göstermesi ve daha hareketli bir hayat stili sürdürmesi, besinin bir mükâfat ve maksat olarak görülmesinden bırakılması için lüzumlu psikolojik destekledinmelidir.