Demir beceriksizliği çocuğunuzun ağlama krizlerinin sebebi olabilir

Demir beceriksizliği; ilk başlarda çok ciddiye alınmasa da son derece ehemmiyetli bir sağlık meseleyi. Daha çok bayanlarda görülen demir beceriksizliği, çocuklar için de bir tehdit unsuru. Demir noksanlığının çocuklar üzerindeki negatif tesirleri; iştahsızlıktan sihrime geriliğine, çarpıntıdan bilme eforluğuna biçiminde sıralanabilir. Hatta çocukların somurtkanlaşıp, ağlama krizlerine dahi girmesine neden olabilir. Tam bu oluşabilecek bulguları ise anne babaların erkenden fark edip, çocuklarını hekime götürerek, lüzumlu ehemmiyetleri almaları gerekmektedir.

Acıbadem Taksim Sağlık Kurumu Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Eroğlu Kayacık, demir noksanlığının bulguları ve alınması gereken ihtiyatları şu biçimde sıralıyor:

1- Akranlarına göre daha ufak duruyorsa

Çocuklarda çok sık tesadüfülen bir mesele olan demir beceriksizliği ehemmiyetsiz gibi görülse de gerçeğinde oldukça ehemmiyetli bir sağlık problemi. Öyle ki çocuğun tüm beden mekanizması demir noksanlığından etkileniyor. Demir beceriksizliği yaşayan çocuğun gelişmesi yavaşlıyor, hareketsizleşiyor, bitkinlik ve halsizlik gibi şikayetleri her geçen gün çoğalıyor.

2- Cilt rengi soluklaşıp, tırnaklarında biçim farklılığı oluşuyorsa

Çocuklarda demir noksanlığının gözle görülür ilk bulgularından biri renklerinin soluklaşması. Ağız kenarındaki çatlaklar, tırnaklarda biçim farklılıkları ve kırılma, gözün beyaz kısmında mavi renk farklılıkları da çocuğun yaşadığı bu sualin dışarıdan anlaşılmasını sağlayan göstergeler olabiliyor.

3- İştahsızlıktan soluk alma bozukluklarına sağlık meseleleri varsa

Demir noksanlığının neden olduğu meseleler bunlarla da bitmiyor. Baş dönmesi, kulak çınlaması, dil yapı bozuklukları, sızılı yutma, iştahsızlık, kabızlık, çarpıntı ve soluk almada eforluk çocukların yaşayabileceği öbür ehemmiyetli meseleler arasında yer alıyor.

4- Bilme eforluğu yaşıyorsa

Demir beceriksizliği bazı çocukların bilmelerinde de kasvetlere neden olabiliyor. Oturma, yürüme, konuşma gibi gelişim basamakları gecikebiliyor, bilme eforluğu yaşanabiliyor. Özellikle mektep yarıyılındaki çocuklarda dikkat dağınıklığı olup dil ve matematik derslerinde zafer oranı düşüyor.

5- Durduk yere somurtkanlaşıp, ağlama krizlerine giriyorsa

Demir beceriksizliği bir hayli yapısal tesirin yanında mizaç ve tavır farklılıkları da yapabiliyor. Çocuklar özellikle anneye daha bağımlı, utangaç veya bütün tersi sıkıntılı ve hırçın olup anlamsız ağlama krizlerine girebiliyorlar. Bu vaziyetin sebebi bütün olarak ortaya koyulmamakla beraber, beden yetersizliğini sezdiği şeylerde bu biçimde değişik tepkiler verebiliyor.

6- Yemek olmayan maddeleri ağzına götürüyorsa

Çocuklar zaman zaman toprak, kireç, kalem ucu, duvar boyası buz gibi şeyleri yemeye çalışabiliyor. Bu vaziyet, yiyecek olmayan maddeleri ağza götürme alışkanlığının yaşandığı pika belirtiyi. Pika belirtisinin sebebi kesin olarak öğrenilmemekle beraber demir, kalsiyum, çinko, B1 ve B6 vitamin beceriksizlikleri ile psikososyal gelişim bozuklukları neticeyi yaşanabiliyor. Ancak bu noktada kesin olmayan bir ayrıntı var. O da çocuk demir beceriksizliği sebebiyle mi toprak yiyor, yoksa toprak yediği için mi demir beceriksizliği görülüyor.

Sebzenin yanında C vitaminli meşrubat içirin

Bazı çalışmalarda kalsiyumdan zengin gıdaların özellikle hem olmayan demirin emilimini eksiltebileceği belirtilse de bazı çalışmalar da etkilemediği doğrultusunda. Başka Bir Deyişle et, yumurta gibi hayvansal mahsuller süt mahsulleri ile alındığında demir emilimi çok etkilenmiyor. Misalin et ve yoğurt beraber harcanabiliyor. Ama yeşil sebzeler ile yoğurt birlikte alındığında emilimi eksiltebiliyor. Bu surattan dengelemek için yoğurt ve sebze beraber harcandığında yanında C vitamini kapsayan meşrubatlar içilmeli veya domates yenmeli.

“Ispanak yüksek demir kapsar” sözü bir efsanedir

Okzalat kapsayan besinler özellikle hem olmayan demir alımını eksiltiyor. Ispanakta yüksek oranda okzalat olup içeriğindeki demirin emilimini yasaklıyor. Yoğurtla karıştırıldığında ıspanağın demiri düşer diye bir düşünce oldukça yanlıştır. Zira zati ıspanak çok iyi bir demir kaynağı değildir.

Ek besine başlamakta geç kalmayın

Demir noksanlığının önüne geçebilmek için bebeğinize ek yiyecek vermeye 6 aylıkken başlamalısınız. Beslenme kumpasında anne sütünün yanı gizeme kesinlikle demir içeriği yüksek besinler olmalı. Gelişmenin süratlendiği yarıyılda demir alımı da artırılmalı. Ek besinlere meyve, yoğurt ile başlayıp sonrasında sebze çorbalarına geçebilirsiniz. Sebze çeşitlerini artırdıktan sonra çorbalara demir ambarı olan inek veya koyun eti ilave edebilirsiniz. Demir oranı yüksek olan ciğeri haftada bir çocuğunuza pişirebilirsiniz. Beslenmeye dokuz aydan sonra kuru baklagilleri katabilir ve yeşil mercimeğe öncelik verebilirsiniz.