Diş çürüğü çocuklarda sihrime geriliğine neden oluyor

Kesintisiz olarak şekerli besinlerin harcanması ve diş fırçalama alışkanlığı edinmemiş çocuklarda sıkça tesadüfülen çürükler ile alakalı bilgi veren Çocuk Diş Doktoru Itır Aydıntuğ, çocuklarda çürük yaradılışının önlenmesi için yapılması gerekenleri anlattı.

“Çocuklarda kilo kaybına ve sihrime geriliğine yol açıyor”

Çocuklarda diş sızısı; çiğneme ve yeme yetisinin kısıtlanmasına neden olurken gıda tercihlerinde alana gelen kısıtlanma, öğün kaybı ve yeme sevincinin eksilmesi; şiddetli çürüklerle beraber görülebilen kilo kaybı ve sihrime geriliğine neden olmaktadır. Diş sıhhati çocuğun yalnızca beden sıhhati için değil aynı zamanda ruh sıhhati açısından da ehemmiyetlidir. Diş sıhhati ilgisizlik edilen çocuklarda dişlerin ve ağzın görünümü çocuğun sosyal güvenini, bağlantısını ve ruhsal sıhhatini bozabilir. Sızıya neden olan derin çürükler, çocukların yaşam niteliği düşürmektedir. Uyku bozukluğu, konsantrasyon problemleri, reyin veya mektepteki çalışmalarındaki aksaklık, hiddet ve sıkıntılılık ile beraber duygusal stresi tetiklenebilmektedir. Estetik ve konuşmadaki meseleler suratından; kendine olan hürmeti negatif etkilenen, dalga geçilen çocuklar suskun bir tavır içine bürünme veya gülmekten sakınma gibi tepkiler verebilir.

Ağız hijyeni ve beslenme alışkanlıkları gibi diş sıhhatini etkileyen tutum biçimleri çocuğun erken yaşamında yerleşir ve çocukluk yarıyılında olduğu kadar gençlik yarıyılında da kalıcı olmaktadır. Erken çocukluk çağı çürükleri EÇÇ olarak adlandırılan mektep evveli çocuklarda ve bebeklerde görülen diş çürükleri gelecekteki süt ve kesintisiz diş dizisinde alana gelebilecek çürük gelişimi üzerinde tesirlidir. Bu noktada ailelere düşen vazife ise ağız ve diş sıhhatini ilgisizlik etmemek ve 6 ayda bir rutin hakimiyet için çocuk diş doktoruna müracaat etmektir.

Çürük lezyonlarını önlemek, geriye döndürmek veya ilerlemesini yavaşlatmak için yapılması gerekenler:

– Şeker içerikli ara öğünlere ulaşımı eksiltmek,

– Ağız hijyenini sağlamak,

– Fluorid ve fissür uygulamaları ile gözetici uygulamaların sağlanmasıdır.

Çürük yaradılışını önlemek için yapılması gerekenler

– Yeme sıklığı 3 ana ve 3 ara öğün olmak üzere tertip edilmelidir.

– Şeker kapsayan gıda ve meşrubatlardan sakınılmalıdır.

– Şekerleri ve abur cuburları haftada bir ile hudutlandırmak gerekmektedir.

– Eğer şeker ve sakızların kullanımına mani olunamıyorsa şeker birleşikleri ksilitol ve sorbitol ile tatlandırılmış mahsuller kullanılmalıdır.

– Meyve suyu ve spor meşrubatları gibi içeceklerin alım sıklığının eksiltilmesi ve pipet ile tüketiminin sağlanması gerekmektedir.

– Erken çocukluk çağı çürüklerini önlemek için bebeklik beslenmesi alışkanlıkları ile alakalı nasihatler alınmalıdır.

“İlk diş çıktıktan sonra dişler fırçalanmaya başlanmalı”

İyi bir ağız hijyeni sağlamak için faal ve kumpaslı diş fırçalama alışkanlıklarının çocuklara ve ebeveynlere öğretilmesi gerekmektedir. Ebeveynler ilk diş çıktıktan sonra çocuklarının dişlerini fırçalamaya başlamalıdırlar. Ufak çocuklar kendi başlarına tesirli bir ağız hijyeni sağlayamadıklarından emin yaşa kadar ebeveynler çocukların dişlerini fırçalamalı ve daha sonrasında çocuklar fırçalarken izleyip hakimiyet etmelidirler. Uygun ebatta yumuşak bir diş fırçası ve çocuğun yaşına uygun olarak seçilecek olan fluoridli diş macunları ile günde iki defa kahvaltıdan sonra ve uyumadan evvel dişlerin fırçalanması iyi bir ağız hijyeni için zorunlu olan en tesirli takviyecilerdir. Elektrikli diş fırçaları, el ile fırçalamaya eş arınıcı tesirlere sahiptir ancak bazı çocuklar için motive edici olabilirken; manili çocuklar için ise müthiş takviyecilerdir.

Fırçalamaya ek olarak kullanılabilecek diş ipi ve gargaralar çürük yaradılışını asgariye indirmektedir. Fluoridli diş macunları dişlere fluorid uygulaması için en ideal taşıtlardır. Günlük fluoridli diş macunu kullanımı çürüklerde en az %20-40 eksilmeye neden olmaktadır. Ufak çocuklar diş macunlarını yuttukları için macununun ölçüsünü hakimiyet etmek ehemmiyetlidir. Çürük tehlikeyi yüksek olan çocuklarda diş doktorları tarafından senede iki defa uygulanabilen fluoridli jeller ve cilalar çürüğün önlenmesinde ehemmiyetli rol oynarlar.

Diş çürüklerinin büyük bir çoğunluğu azı dişlerinin çiğneme yüzeylerinde bulunan ve fissür ismi verilen ufak, derin çukurcuklarda başlar. Bu alanlar fissür örtücü uygulamaları ile kapatılarak çürük yaradılışı yasaklanabilir. Süt ve kesintisiz dişlere uygulanabilen fissür örtücüler çocuklar için sızısız ve kolay bir rehabilitasyon usulüdür. Çürüğe karşı yüksek bir koruma sağlayarak; dolgu, kanal rehabilitasyonu veya çekim gibi güç rehabilitasyonların önüne geçilmiş olunur.