Gebelikte fazla kilo, idrar kaçırmayı tetikliyor!

Hamile şahsın vücudunda hormonal farklılıklara bağlı olarak ister istemez üriner sistemde de bazı farklılıklar yaşandığını belirten Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bunların başında glomerüler filtrasyon süratindeki çoğalış böbreklerin idrar üretme kapasitesindeki yükselme ve hormonal farklılığa bağlı olarak üriner sistemi oluşturan düz adalelerde rahatlamaya müteveccih bir metamorfoz alana geliyor.” dedi.

Fetüs geliştikçe fetüsün yaptığı pelvisteki bası, mesane ve üreterlerin fizyolojisini etkilediğine vurgu yapan Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Gebelikte bunlara bağlı olarak bazı ürolojik hastalıkları çoğalmış olarak görüyoruz. Bunların başında da idrar yolu enfeksiyonu geliyor. Ayrıca fetüs tarafından yasaklanan böbrek ya da böbrekler idrarı mesaneye iletemediği için hidronefroz ismi verilen böbreklerde şişme
ortaya çıkabiliyor. Ek olarak idrar yakalamada problemler yaşanabiliyor. İşeme sıklaşmasında hem çoğalan idrar ölçüyü hem de mesanenin genişleyecek yerinin eksilmesi rol oynayabiliyor. İdrar sıklaşıyor zira mesanenin genişleyecek yeri eksiliyor. Fetüs geliştikçe mesaneyi öne doğru itiyor. Böylece mesanenin mesafesi daralıyor.” açıklamasında bulundu.

Çocukluk çağlarında idrar yolu enfeksiyonu geçirmiş olan bayanlar gebelik sırasında daha sık idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorlar

Gebelik sırasında tespit etilen her türlü idrar yolu enfeksiyonunun semptomatik olmasa bile kesinlikle rehabilitasyon edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Tufan Tarcan, “İdrar yolu enfeksiyonu gebede rehabilitasyon edilmez ise daha ciddi problemlere neden olabilir. Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu takibi çok ehemmiyetli.”
dedi. Çocukluk çağında idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve yineleyen bayanlarda gebelik sırasında ürolojik yakınmaların daha sık görüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bir hamile kadının özgeçmişinde idrar yolu enfeksiyonu varsa, gebelikte çoğalan idrar yolu enfeksiyonuna özellikle dikkat etmesi gerekiyor.” diye konuştu.

Böbreklerdeki şişmenin çoğunlukla fetüsün üreter üzerine yaptığı bası sebebiyle ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Tufan Tarcan şöyle devam etti: “İdrar kaçırma problemi çoğunlukla gebelik sonunda kendiliğinden kayboluyor. Bazen böbreğin önünün tıkanması böbrekte sızıya veya böbrekte ileri derecede hidronefroz başka bir deyişle böbrek gelişmesine yol açabiliyor. Hatta bazen idrar yolu enfeksiyonuyla irinine de neden olabiliyor. Böyle tablolarda böbreğin ürettiği
idrarın rahatlıkla atılabilmesi için üreter stenti ismi verilen bir cins kateteri endoskopik olarak üriner sisteme yerleştiriyoruz. Bu stent bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olan takribî 26 ila 30 cm. ebatta silikondan yapılmış bir malzeme. Beden dışından görülmüyor. Gebelik sonlandıktan sonra da bu stenti sürüklüyoruz. Böylece bu üreter kateteri gebelik süresince böbreğin ürettiği idrarı daha basit ya da meselesiz mesaneye iletebilmesini sağlıyor. Bu böbrekteki genişleme daha çok sağ tarafta oluyor. Çocuğun pozisyonuyla alakalı bir gidişat bu. Seyrekte olsa sol tarafta da gözükebiliyor.”

Gebelikte daha ehemmiyetli bir sualin de taş hastalığı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan şöyle konuştu: “Böyle bir tabloda tanısal vasıtaların ve testlerin kullanılmasında çok dikkatli oluyoruz. Zira aşinayı gibi taş hastalığının tanısında radyolojik usuller kullanılıyor. Bilgisayarlı tomografi taş tanısında çok ehemmiyetli bir silah ama gebelik sırasında çocuğun ışınımdan etkilenmemesi emeliyle kullanmak istemiyoruz. Dolayısıyla ultrasonografi gibi ışınımsız gebeye ve bebeğe hasar vermeyen radyolojik usullerle muhtemel olduğu kadar ilerliyoruz. Taş tanısı konulduğunda çok gerekli kalmadıkça misalin böbrekte ileri derece bir problem yaratan bir tablo oluşturmadıysa taşların rehabilitasyonunda da konzervatif gitmeye çalışıyoruz. Taş böbreğin önünü tıkıyorsa ya da hastada ciddi taş sızısına yol açıyorsa elbette bu taşa bir şey yapmak gerekiyor. Taşı bedende vazgeçerek taşın kenarından ilerletilen üreter kateteri ile taşı by-pass etmek ve böylece hem sızıları geçirmek hem de böbreği gözetmek gebelik sonlanana kadar tehlikesiz bir usul oluyor. Çok seçilmiş olaylarda taşa
müteveccih cerrahi rehabilitasyonda yapılabiliyor.”

Gebelikte idrar sıklığının çoğaldığını ve çocuğun basısına bağlı olarak pelvik taban üzerinde de hafiflemeler görülebildiğini ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Pelvik uzuv prolapsusu ve stres tipi idrar kaçırma vaziyetlerini gebelikte ve gebelik sonrasında daha sık görüyoruz. Bunlardan korunmak için hastalarımıza önerilerimizin başında fazla kilo almamaları geliyor. Zira ne kadar kilo
alırsa o kadar karın içi tazyiki çoğalıyor. Bu da pelvik taban üzerine hasarlı tesir gösteriyor. Dolayısıyla idrar kaçırma ve pelvik uzuv prolapsusu karmaşıklıklarından muhtemel olduğu kadar uzaklaşmak için gebelikte kiloya dikkat edilmeli.” dedi.

Gebelik sırasında özellikle idrar kaçırmaya yatkın olduğunu düşündükleri bayanlara Kegel egzersizlerini kesinlikle önerdiklerini belirten Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bunlar pelvik tabanı çalıştıran egzersizler. Böylece pelvik taban gücünü artırmayı amaçlıyoruz. Gebelik sırasında görülen idrar kaçırmaların bir kısmı geçici oluyor ve gebelik ortadan kaybolduktan sonra ortadan kalkabiliyor. Ama bir kısmı da kalıcı olabiliyor.” açıklamasında bulundu.

Gebelere mesane pedini öneriyoruz

Gebelik yarıyılında geçici idrar kaçırmalarda mesane için özel planlanan hijyenik pedlerin çok ehemmiyetli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Tufan Tarcan laflarını şöyle bitirdi: “Özellikle minimal idrar kaçıran hastalarda mesane pedlerini kullanıyoruz. Fazla etkin mesanenin rehabilitasyonunda kullandığımız ilaçları gebelikte kullanamıyoruz. Gebelikte bu ilaçlar kesildiğinde karşımıza bazen daha çoğalmış
fazla etkin mesane tablosu çıkabiliyor. Bazen de gebelikte değişen hormonal gidişat kendiliğinden fazla etkin mesaneyi baskılayabiliyor. Stres tipi idrar kaçıranlarda ise gebelikte rastgele bir cerrahi rehabilitasyon mevzubahisi değil. Onun yerine yeniden Kegel egzersizlerini umursuyoruz. Bu tip idrar kaçırmalara tedbir olarak da yeniden hijyenik mesane pedlerini öneriyoruz. Yukarıyada belirtildiği gibi şayet hastanın daha evvel böyle bir idrar kaçırması yoksa zati gebelik sonrası kendiliğinden kaybolabiliyor.”