Grip aşısı hakkında öğrenmeniz gerekenler

Mevsim güz, önümüz kış. Hava sıcaklıklarındaki farklılıklarla beraber gribe tutulma ihtimalimiz de çoğalıyor. Uzmanlar gripten korunmanın birinci yolunun grip aşısı olduğunu söylüyor. Peki grip aşısı nedir? Ne zaman yapılır? Kimlere yapılmaz? İşte grip aşısı hakkında öğrenmeniz gerekenler.

Grip aşısı nedir? Grip aşısı kimlere öneri edilir?

Gripten korunmanın öğrenilen en aktif yolu aşılamadır. Grip aşısı, mevsimsu baskın grip sebebiyle sağlık kurumu uyuyuşlarını ve vefat oranlarını ehemmiyetli oranda eksiltir. Ülkemizde 3 bileşenli inaktif influenza aşısı 6 aydan büyüklere önerilir, 4 bileşenli inaktif influenza aşısı 3 yaşından büyüklere önerilir vardır. Özellikle tehlike grubunda olan bireylere aşılama yapılmalıdır. 65 yaşından büyük yetişkinler, hamileler, kronik sağlık meseleyi olanlar kronik akciğer hastaları, kalp-damar hastaları, kronik böbrek hastaları, kronik karaciğer hastaları, şeker hastaları, fazla obezler, vb., bakım evinde yaşayanlar ve bunlara bakım verenler, bağışıklık sistemi baskılanmış şahıslar, sağlık çalışanları; grip aşısı önerilen tehlike gruplarıdır. Ülkemizde hedef tehlikeli gruplar belirlenerek SGK geri ödeme kapsamına alınmıştır. Tüm sağlık çalışanlarına aşı fiyatsız olarak sağlanmaktadır.

Grip aşısı olan birey gribe tutulur mu?

Grip aşılarının içeriği; bir evvelki yıl dünyada en sık görülen ve Dünya Sağlık Örgütü’nün şubat ayında yaptığı buluşmada karar verdiği virüs suşlarından hazırlanır. Aşının içinde yer alan suşlarla karşılaşılması halinde korunma büyük oranda sağlanır. Aşının kapsamadığı suşlar ile karşılaşılması halinde dahi, suşların yakın özellikleri sebebiyle grip çok daha hafif izler.

Grip aşısı grip yapar mı?

Aşının kendisi gribe neden olur mu? Aşının kendisi hastalık yapmaz, zira aşı inaktif bir aşıdır. Aşının içinde canlı virüs olmadığından hastalık yapma özelliği yoktur. Fakat aşı yapıldığı anda bedeninizde zati grip varsa veya gözetici antikor henüz büyümemişse; sanki şikâyetleri aşı yapmış gibi yanlış değerlendirilebilir. Aşının gözeticiliğinin başlaması için en az 2 haftalık bir zamana lüzum olduğu da unutulmamalıdır. Genelde grip belirtileri ile nezle soğuk algınlığı sıklıkla karıştırılır. Nezle geçirenler grip geçirdiğini varsayabilir. Nezle; gribe göre çok daha hafif izleyen bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Kendiliğinden üç beş günde düzelir. Bu hastalarda burun akıntısı, hapşırık, gözlerde yaşarma, hafif seviyede öksürük bulunur. Gripte görüldüğü gibi; yüksek ateş, yaygın adale ağrıları ve solunum yetmezliği görülmez.

Grip aşısı ne zaman yaptırılmalı? Sene içinde her yarıyılda grip aşısı yaptırılır mı?

Grip aşıları bir evvelki grip sezonunda gezen suşlardan hazırlanır. Aşının gözetici tesiri iki hafta sonra başlar. Bu sebeple aşının en uygun zamanı, gribin sık görülmeye başladığı yarıyıldan hemen evvel yapılmasıdır. Ekim ve Kasım ayları seçim edilmelidir. Aşılanmayanlar ise mart ayının sonuna kadar aşılanabilir. Gözeticilik takribî 6-8 ay sürer. Bu sebeple çok erken yapılan aşılamalar özellikle yaşlı bireylerde, mevsimsu baskın grip olguları artmaya başladığında tesirini yitirmiş olabilir.

Grip aşısı kimlere yapılamaz?

6 aylıktan minik bebeklere, yumurta alerjisi olanlara, aşının rastgele bir bileşenine karşı ağır hayatı tehdit eden alerjisi öğrenilenlere, daha evvel yapılan aşıdan sonra 6 hafta içinde Guillian-Barre belirtiyi büyüyenlere aşılanma önerilmez. Orta veya ağır derecede enfeksiyonu olanları aşılanmak için iyileşene kadar beklemek gerekir.

Grip aşısının yan tesirleri var mı?

Grip aşısı tehlikesiz kabul edilen bir aşıdır ve yan tesirleri enderdir. Seyrek alerjik tepkinler büyüyebilmektedir. En çok kollanan istenmeyen tesirler aşı yapılan kolda ağrı, kızarıklık, halsizlik-kırıklık hali, hafif ateş gibi belirtilerdir. Bunlar 24-48 saat içinde düzelmektedir. Ülkemizde çoklu doz kapsayan flakonlar kullanılmamaktadır, bu sebeple aşılar adjuvan kapsamamaktadır.

İlk defa grip aşısı yaptıracak şahıslar nelere dikkat etmeli?

İlk defa grip aşısı yaptıracaklar, yumurta alerjilerinin olup olmadıklarını öğrenmelidir. Kesinlikle grip mevsimi başlamadan evvel aralık-mart aşılama yapılmalıdır. Şayet yapılamamış ise grip mevsimi başladıktan sonra da aşılama yapılabilir.