Gut hastalığıyla alakalı öğrenilmesi gereken her şey

Eklemde aniden büyüyen gut hastalığı, ağrı, kızarıklık, şişlik ve hassasiyetle karakterize, mikrobik olmayan bir eklem cerahatidir. Sıklıkla ayağın başparmağında başlar. Ancak, diz, ayak bileği, dirsek, el parmağı eklemleri de etkilenebilir. ‘Kralların hastalığı’, ‘zengin hastalığı’, ‘damla hastalığı’ gibi isimlerle de anılır. Erkeklerde daha sık görülen gut hastalığı, bayanlarda menopozla beraber görülebilir. Çoğunlukla metabolik belirtinin bir parçası olan gut hastalığı, kolesterol, trigliserit yüksekliği hiperlipidemi, yüksek tansiyon, aterosklerotik kalp hastalığı, diyabetes mellitus, obezite gibi rahatsızlıklarla beraber görülür. İşte Gut hastalığı ve rehabilitasyonu hakkında öğrenilmesi gereken her şey.

Gut hastalığı bulguları

Akut gut saldırıyı, genellikle gece yarısı veya sabaha doğru, ayak baş parmağında veya yakalanan eklemde şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık, hassasiyet ve ısı çoğalışıyla başlar. Eklemdeki ağrı ve hassasiyet o kadar şiddetlidir ki; şahıs üzerine basamaz, hareket ettiremez, kundura giyemez hatta yorganın dahi dokunmasını istemez. Ağrı ilk 12-24 saat içinde daha da şiddetlenir. Hücum birkaç gün ile birkaç hafta içinde vasati bir hafta kendiliğinden geçer. Bazen o eklemde, daha eksilmekle beraber birkaç hafta daha rahatsızlık hissi kalabilir.

Nasıl teşhis edilir?

Gut tanısında eklem akışkanının araştırılırken polarize ışık mikroskobunda mono-sodyum ürat kristallerinin görülmesi ehemmiyetlidir. Ürik asit kristalleri, iğne ucu gibi iki ucu aşikar yapıdaki kristaller biçimindedir; sarı-yeşil refle verir. Kan testleriyle ürik asit seviyelerine bakılabilir, ancak gut tanısı koyulamaz. Hücum sırasında bayağı, hatta düşük dahi olabilir. Eklem akışkanında akyuvar rakamı da gut teşhisinde dayanakçıdır.

Gut hastalığı rehabilitasyonu

Gut rehabilitasyonu, hücum ve hücum dışı rehabilitasyonlar olmak üzere iki düzeylidir. Rehabilitasyonun emeli gut hücumlarının ve karmaşıklıklarının önlenmesidir. Kan, ürik asit seviyesini 6mg/dL’nin altında meblağ. Akut gut artriti büyüdüğünde, ağrı ve inflamasyonu gidermek için steroid olmayan ağrı ve inflamasyon giderici ilaçlar naproksen, diklofenak, indometazin gibi rehabilitasyonlar mide gözeticisiyle verilmelidir. Altta uyuyan koroner problem veya böbrek işlev bozukluğu gibi yandaş hastalık vaziyetlerinde, tercihen eklem içine kortikosteroid enjeksiyonu veya düşük-orta doz kortikosteroidin ağızdan kullanımı seçim edilebilir. Gut karmaşıklıkları ve hücum gelmesini önlemek için ürik asit yapımını eksilten ilaçlar kullanılabilir. Ürik asit atılımını artıran ilaçlar kullanılır. Ancak bu cins ilaçlar döküntü, mide ağrısı ve böbrek taşı gibi yan tesirlere neden olabilir.

Gut hastalığı kimlerde görülür?

Gut için belli tehlike etkenleri mevcuttur. Söz mevzusu tehlike etkenleri şunlardır:

– Fazla içki tüketimi, kırmızı et, sakatat, kabuklu deniz mahsulleri, fruktozdan zengin gıda ve şekerli meşrubatlar.

– Hakimiyetsiz kan tazyiki, diyabet, fazla kilo, yüksek yağ ve kolesterol seviyeleri, ateroskleroz gibi rahatsızlıklar.

– Tiyazid grubu diüretikler idrar söktürücüler, kanı sulandırıcılar idrarla atılımını maniler, uzuv nakli rehabilitasyonunda uzvun atılımını önleyen bazı ilaçlar, lösemi rehabilitasyonunda kullanılan ilaçlar.

– Anne, baba ve kardeşler gibi birinci derece akrabalardan rastgele birinde gut varlığı. Gutta çoklu genetik yatkınlık söz mevzusudur.

– Yaş ve cinsiyet ehemmiyetli bir etmendir. Bayanlarda ürik asit seviyesi, erkeklerden daha düşüktür. Ancak menopozdan sonra bayanlarda da ürik asit seviyesi yükselir ve gut tehlikeyi çoğalır. Erkeklerde 40-50’li yaşlarda başlarken, bayanlarda daha ileri yaşlara kayar.

– Ender görülen bazı genetik hastalıklar Lesch Nyhan belirtiyi gibi.

Gut hastalığına karşı ne yapmalısınız?

– Günde 8-16 kadeh su için veya eş kıymeti akışkan 2-4 litre alın.

– İçkiden kaçının özellikle bira.

– Orta ölçüde protein harcayın ve pürinden zengin yiyeceklere dikkat edin. Doymamış yağ harcayın.

– Günlük et, balık ve kümes hayvanlarından 113-170 gramı geçmeyin.