Kanal rehabilitasyonunda doğru öğrenilen yanlışlar

Acıbadem International Sağlık Kurumu Endodonti Uzmanı Dr. Tubahan Kaya, tüm bu yanlış bilgilenmelerin zaman kaybına neden olduğunu, dolayısıyla dişi kurtarma kısmetinin eksildiğine ve neticede de dişin kaybedilebileceğini dikkat topluyor. Bu sebeple kanal rehabilitasyonuyla kurtarılabilme talihi olan dişlerin rehabilitasyonunun ertelenmemesi gerektiğinin altını çiziyor.

Kanal rehabilitasyonu güç ve kompleks bir rehabilitasyondur.

Doğrusu: Dişler sert ve yumuşak dokulardan oluşuyor. Dış kısmında sert olan mine dokusu, iç kısmında ise kök süresince uzanan damar ve asap kolisinden oluşan bir boşluk yer alıyor. Kök kanalı denilen bu boşluk içinde dişin gelişiminden, beslenmesinden ve korunmasından mesul dişe canlılık veren pulpa ismi verilen bir bağ dokusu bulunuyor. Bu doku muhtelif sebeplerle iltihaplanabiliyor veya mikroorganizmaların yerleşmesi ile enfekte olabiliyor. Bu vaziyette, kökün içindeki pulpa dokusunun çıkartılarak kök kanal boşluğunun arınılması, şekillendirilmesi ve doku arkadaşı kanal dolgu maddeleri doldurulmasıyla kanal rehabilitasyonu harekâtı bitiriliyor. Dişin tamamının kaybedilmemesi için tadavinin kesinlikle uzman bireylerce yapılması gerekiyor. Bu koşullarda, asıllaştırılması oldukça kolay bir rehabilitasyon olarak gösteriliyor.

Ağrılı bir harekâttır.

Doğrusu: Kanal rehabilitasyonu sırasında yapılacak diş ve etraf dokular aktif bir biçimde uyuşturulduğu için korkulanın aksine rehabilitasyon sırasında hasta rastgele bir ağrı sezmiyor.

Öğrenilenin aksine kısa sürer

Doğrusu: Sanılanın aksine kanal rehabilitasyonu harekâtı çok uzun sürmüyor. Hastanın koltuğa oturup anestezinin yapılması ve rehabilitasyonun tamamlanması süreci en fazla bir saat sürüyor. Kök kanallarını genişletmek için kullanılan makineler ve sistemlerin büyümesi sayesinde operasyon oldukça kolay ve konforlu biçimde bitirilebiliyor.

Tek seansta bitirilemediği için birkaç kere diş hekimine gitmek gerekir.

Doğrusu: Pupa denilin dişin özünün canlı olduğu vaziyetlerde rehabilitasyon tek seansta tamamlanabiliyor. Ancak dişin canlılığını yitirdiği kök ucunda enfeksiyon olduğu ve kanal rehabilitasyonu tekerrürü yapıldığı vaziyetlerde seans rakamı dişin vaziyetine göre değişebiliyor.

Kanal rehabilitasyonu yapılan diş can vereceği için rehabilitasyon olası olduğunca ötelenmeli ya da sakınılmalı.

Doğrusu: Kanal rehabilitasyonu yapılan diş, yalnızca sıcak soğuk gibi dış uyaranlara yanıt veremiyor ancak işlevini sürdürmeye devam ediyor. Bununla beraber kanal rehabilitasyonu gerektiği halde rehabilitasyon yapılmazsa çekim ve diş kaybıyla sonuçlanıyor.

Rehabilitasyon yapılan dişin ömrü kısalır.

Doğrusu: İyi yapılan bir kanal rehabilitasyonu ve üst yapı sayesinde dişin ömrünün kısalmayacağını söyleyen Endodonti Uzmanı Dr. Tubahan Kaya, “Dişin canlılığını sağlayan pulpa dokusunun çıkartılmasına bağlı olarak rehabilitasyon edilen diş kırılmaya karşı daha alıngan hale gelebilir. Bu noktada üst onarım için dişe dolgu veya kuron yapılması kararında dikkat etmek gerekir. Dişi koruma altına almada artık günümüzde dijital porselen dolgu sistemi kullanılıyor ve bu tip dolguların yapılması dişe destek açısından çok daha tesirli oluyor. Başka Bir Deyişle rehabilitasyonu yapılan dişin ömrü kısalmaz. Ancak dişin kanal rehabilitasyonu sonrası ağızda işlev göstermesi için üst onarım çok ehemmiyet taşır” diye konuşuyor.

Ağrı yapan her dişe kanal rehabilitasyonu yapılır.

Doğrusu: Ağrıyan veya çürüyen her dişe kanal rehabilitasyonu yapılmıyor. Bunun için belirli kriterlerin olması gerekiyor. Başka Bir Deyişle ağızdaki bakterilerden kaynaklı oluşabilecek hafif ağrı ile sinyal veren ya da hiç ağrı yapmayan bu çürükler ilk etapta yalnızca dolguyla rehabilitasyon edilebiliyor. Ancak rehabilitasyon edilmemesi gidişatında bakteriler dişin özü denilen kısmına ilerleyerek iltihaplanmaya neden oluyor. Bu vaziyette kanal rehabilitasyonu gündeme geliyor. Cerahatin çok ilerlemesi halinde, şiddetli ağrı yaşanmasına rağmen bu bireylerde kanal rehabilitasyonu olası olamıyorsa dişin çekilmesi gerekiyor.

Rehabilitasyondan sonra çok ağrı yaşanır.

Doğrusu: Kanal rehabilitasyonu yapılan dişin pulpası denilen özü alındığı için soğuk – sıcak gibi dış uyaranlara karşı duyarlılığının olmadığını belirten Dr. Tubahan Kaya, “Şayet diş canlı bir diş ise kökün uç kısmında asap damar kutuyu koparılması sırasında bir yara oluşuyor ki bu bizim yarattığımız bir yaradır. Bu yara iyileşene kadar çiğneme sırasında baskı ile hafif ağrı olması olağandır. Asla fazla ve şiddetli ağrı olmaz. Şayet böyle bir vaziyet söz mevzuysa banal gitmeyen bir şeylerin olduğu düşünülerek hekime müracaat etmek gerekir” diye konuşuyor.

Kanal rehabilitasyonu evveli ve sonrasında kesinlikle antibiyotik kullanmak gerekir.

Doğrusu: Kanal rehabilitasyonu yapılacak dişin özünün canlı olduğu vaziyetlerde, hastanın genel bir sağlık problemi, sistemik bir hastalığı yoksa rehabilitasyon yapılmadan evvel antibiyotik kullanmaya gerek dinlenmiyor. Ancak hastanın kalp kapak probleminin varlığı ya da uzuv nakli gibi sebeplere bağlı olarak bağışıklık sistemi noksanlığı ilaçları kullanıyorsa rehabilitasyondan evvel koruma emelli antibiyotik kullanılıyor. Bu karar hekim tarafından veriliyor.

Kanal rehabilitasyonu uygulanan diş, ileriki zamanlarda tekerrür iltihaplanır ve ağrı yapar.

Doğrusu: İyi yapılmış bir kanal rehabilitasyonunun zafer oranı yüzde 90-95 olarak gösteriliyor. Başka Bir Deyişle cerahat ya da ağrı büyümüyor. Ancak, hastanın ağız hijyenine dikkat etmemesini bağlı olarak dişte yeni bir çürük, diş sert dokusunda kırık oluşması gibi kök kanallarının içine yine bakteri sızıntısı yaşanması halinde tekerrür enfeksiyon büyüyebiliyor.

Rehabilitasyon galibiyetsiz olursa dişin çekilmesi gerekir.

Doğrusu: Kanal rehabilitasyonunun yinelenebilen bir operasyon olduğunu belirten Endodonti Uzmanı Dr. Tubahan Kaya, “Rehabilitasyonun galibiyetsiz olduğu vaziyetlerde, kanal dolgusu boşaltılıyor, kök kanalları tekerrür şekillendirilip dezenfekte edildikten sonra tekerrür doldurulabiliyor” diyor.