Kanser cinsleri ve kanserden korunma yolları

Ülkemizde her sene binlerce yeni kanser tanısı konuluyor ve bu oran her sene giderek çoğalıyor. Uzmanlar oldukça sık görülen akciğer, meme ve kalınbağırsak gibi kanser cinslerinden korunmak için genetik zarara yol açabilecek etmenlerden korunmanın ve bedendeki farklılıkları gözlemlemenin önemini dikkat topluyor. Memorial Ataşehir Sağlık Kurumu Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Gökhan Kandemir, en sık görülen kanser cinslerini ve kanserden korunma yollarını anlattı.

Bedeninizdeki farklılıkları gözlemleyin

Son bilgilere göre dünyada her sene 15 milyon yeni kanser tanısı konulmakta ve bu tanıyı alan bireylerin neredeyse yarısından çoğu yaşamını kaybetmektedir. Faal ve kolay uygulanabilen tarama yaklaşımları ile gerçeğinde çoğu kanser cinsi erken düzeylerde yakalanabilmekte ve rehabilitasyon sağlanabilmektedir. Bunun için öncelikle şahsın kendi bedenini iyi tanıması ve bedeninde alana gelen farklılıklara kulak vermesi gerekir. Önem Verilmeyen bir gidişat gerçeğinde bir kanser hastalığının belirti olabilmektedir.

Bayağı hücreler nasıl ur hücresine dönüşüyor

Bayağı bir hücre genetik zarar sebebiyle çok düzeyli bir süreç sonrasında ur hücresine dönüşebilmektedir. Bu genetik zarar; kalıtsal ya da genler ve etrafsal etmenler arasındaki yaşam boyu etkileşim neticeyi oluşmaktadır. Kanser yaradılışına yol açan etkenlere karsinojen denilir. Güneş ışığındaki ultraviyole ve iyonize ışınım fiziksel karsinojenlerdir. Sigarada bulunan maddeler, asbest, aflatoksin, arsenik kimyevi karsinojenlerdir. Hepatit B ve C virüsleri, human papilloma virüsü ve bazı bakteriler de biyolojik karsinojenlerdir. Tüm bu karsinojenler bayağı hücrelerde zarara yol açabilmektedir.

Her bir belirti bir kanser cinsini işaret edebilir

Kanser hastalığında bedenin verdiği sinyalleri umursamak gerekir. Meme kanseri için meme ya da koltuk altında ele gelen kitle ya da sertlikler, meme ucunda kaşıntı ya da döküntülü yaralar, ağrı, meme teninde çekinti, meme ucunda akıntı; akciğer kanseri içinse geçmeyen öksürük, soluk darlığı, yineleyen akciğer enfeksiyonları, kilo kaybı, boyunda ve yüzde şişlik, iştahsızlık veya kilo kaybı, bitkinlik önem verilmesi gereken belirtilerdir.

Dünyada her sene takribî 800 bin şahsın yaşamını kaybetme sebebi olan mide kanseri ise başlangıçta hazımsızlık, kabarıklık ve özellikle etli yiyeceklere karşı gönülsüzlük gibi ehemmiyetli belirtiler verebilmektedir. Bu belirtilere zamanla karın ağrısı, bulantı, kusma eşlik edebilmektedir. İshal, kabızlık, bağırsakta bütün boşalmama hissi, dışkıda kan görülmesi, bayağıda olduğundan daha ince dışkılama, karında gaz, kabarıklık hissi, krampların olması, istemsiz kilo kaybı, uzun süren bitkinlik hissi, bulantı, kusma ise kalın bağırsak kanserinin en ehemmiyetli işaretleridir.

Kanser tarama programlarına önemseyin

Var olan istatistikler en çok akciğer, meme ve kalın bağırsak kanserleri için tanı konulduğunu, hayati kayıpların ise en çok akciğer, karaciğer ve mide kanserlerinden kaynaklandığını göstermektedir. Kanser cinslerinin görülme sıklığı ve buna bağlı vefatlar ne yazık ki günden güne çoğalış göstermektedir. Kanserin erken düzeyde teşhis edilmesi ve doğru bir rehabilitasyonun uygulanabilmesi için kanser tarama testlerine önemsenmesi gerekmektedir. Şahsın rastgele bir şikayeti olmasa bile belli yaşlarda kanser tarama testleri ile kendini koruma altına alması gerekir.

Kronik enfeksiyonlar kanser tehlikesine yol açabiliir

Kronik enfeksiyonlar kanser gelişimine yol açabilmektedir. Araştırmalar dünyada tüm kanserlerin 5’te bkocamanın kronik enfeksiyon kaynaklı olduğunu göstermektedir. Human papilloma virüsü rahim ağzı kanserine, hepatit B virüsü karaciğer kanserine neden olabilmektedir. Günümüzde takribî olarak 400 milyon Hepatit B virüsü taşıyıcı olduğu bilinmektedir. AIDS hastalığı olan şahıslarda birçok kanser cinsi de daha fazla görülmektedir.

Sıhhatsiz beslenme ve fazla kilolar kansere zemin hazırlıyor

Fazla kilolar başta meme kanseri olmak üzere; kalın bağırsak, rahim, yemek borusu, böbrek, pankreas, prostat ve yumurtalık kanseri ile çok yakın ilişkilidir. Kilo vermek ile kanser tehlikeyi belirgin olarak eksilmektedir. Kanser tehlikesini artıran besinlere de dikkat etmek gerekir. Öncelikle kısa zamanda yüksek ateşte pişirme usullerini kullanmamak ve sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş et mahsullerinden uzak durmak gerekir. Kanserden korunmak için şeker ve yağ tüketimini sınırlamak ve günde 2-3 gramdan fazla tuz harcamamak ehemmiyetlidir. İşlenmiş hububat mahsulleri yerine; bütün buğday, bütün çavdar, bütün yulaf seçim edilmelidir.

Renkli beslenin kanserden korunun

Kanserle savaşan besin ögeleri kapsayan yiyecekleri harcamak gerekir. Ispanak, karalahana, brokoli, pazı, marul gibi koyu yeşil; domates, pancar, nar gibi koyu kırmızı; havuç, bal kabağı, kayısı gibi koyu sarı-turuncu; kırmızı lahana, patlıcan gibi mavi-mor; sarımsak, soğan gibi beyaz sebzeler meyveler ile beslenilmeli başka bir deyişle sofralar renkli olmalıdır. Bakla, kuru fasulye, nohut, börülce, mercimek gibi bitkisel proteinlere de sofralarda sık sık yer vermek zorunludur.