Kanserden korunmanın yolları

Kanserin, dünyada ve Türkiye’de en sık görülen vefat sebepleri arasında olduğunu ifade eden Samsun Büyük Anadolu Sağlık Kurumu Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Serdar Yol, kanserin vefat sebebi olarak kalp damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer aldığını söyledi.

İHA ‘nın haberine göre, Türkiye’de her sene 175 bin bireye kanser teşhisi konulduğunu ve bu gidişatın oldukça düşündürücü olduğunu belirten Prof. Dr. Serdar Yol, yeniden de bu sayılara rağmen kanserin, yüzde 30-­40 oranında önlenebildiğini, kanseri önlemede erken tanı ve yeterli cerrahi teşebbüsün ehemmiyetli olduğunu vurguladı.

Kanserin sebepleri ve kansere karşı alınacak temkinleri sıralayan Prof. Dr. Serdar Yol, şunları söyledi:

Sigara içmemek

“Kanserden vefatların yüzde 30’undan, akciğer kanseri hadiselerinin yüzde 87’sinden sigara mesuldür. Ayrıca sigara; ağız, gırtlak, yemek borusu, karaciğer, pankreas, mide, böbrek, idrar kesesi kanserine de yol açmaktadır. İçinde 100’e yakın kansere yol açan madde kapsayan bu sigaradan uzak durmak kanserden gözetici temkinler arasında başta gelmektedir.”

İçkiyi kullanmamak veya sınırlamak

“İçki ağız, boğaz, gırtlak, yemek borusu, karaciğer, kalın bağırsak, pankreas ve meme kanserinin bilinen sebeplerindendir. Özellikle sigara ile beraber içki içmek kanser tehlikesini oldukça artırmaktadır.”

Işınımdan korunmak

“Güneş ışığına başka bir deyişle ultraviyole B ışınlarına uzun vakit maruz kalmak ten kanserine yol açmaktadır. Uzun vakit solaryuma girmek de kanser tehlikesini artırmaktadır. Yaz aylarında 11.00­-16.00 saatleri arasında doğrudan güneş ışığından uzak kalınmülkü ve gözetici kremler kullanılmalıdır.”

Enfeksiyonlardan korunmak

“Dünyada tüm kanserlerin 5’te 1’i kronik enfeksiyonlara bağlıdır. Human Papilloma virüsü rahim ağzı kanserine, Hepatit B virüsü karaciğer kanserine neden olmaktadır. Ayrıca AIDS hastalığı olanlarda birçok kanser daha fazla görülmektedir. Tehlikesiz bir cinsel yaşam ve aşılanma ile bu enfeksiyonlardan ve kanserden korunulabilir.”

Sıhhatli beslenmek

“Kanser tehlikesini artıran besinlerden uzak durmak, kısa zamanda yüksek ateşte pişirme gibi usullerden sakınmak ehemmiyetlidir. Kanserle savaşan besin ögeleri kapsayan besinler harcanmalı, günde en az 2 buçuk litre su içilmelidir. Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş et mahsullerinden uzak durulmalıdır. Günde 2­3 gramdan fazla tuz harcamamak gerekir. Fazla kırmızı et tüketimi, kalın bağırsak kanseri tehlikesini artırdığı için haftada en fazla yarım kilo kırmızı et harcanmalı, bunun yerine; balık, tavuk, hindi gibi beyaz etler seçim edilmelidir. Bakla, kuru fasulye, nohut, börülce, mercimek gibi bitkisel proteinler sofralardan yetersiz olmamalıdır. Şeker ve yağ tüketimine de dikkat edilmelidir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve yenilmelidir. Ispanak, karalahana, brokoli, pazı, marul gibi koyu yeşil; domates, pancar, nar gibi koyu kırmızı; havuç, bal kabağı, kayısı gibi koyu sarı­-turuncu; kırmızı lahana, patlıcan gibi mavi-­mor; sarımsak, soğan gibi beyaz sebzeler meyveler ile beslenilmeli başka bir deyişle sofralar renkli olmalıdır. İşlenmiş hububat mahsulleri yerine bütün buğday, bütün çavdar, bütün yulaf seçim edilmeli başka bir deyişle kanserden gözetici besinleri almak için ‘bütün’ beslenilmelidir.”

Egzersiz yapmak

“Her gün kumpaslı olarak en az 30 dakika egzersiz yapanlarda; meme, kalın bağırsak, rahim ve prostat kanseri daha az görülmektedir.”

Kilo balansını gözetmek

“Fazla kilolar başta meme kanseri olmak üzere; kalın bağırsak, rahim, yemek borusu, böbrek, pankreas, prostat ve yumurtalık kanseri ile çok yakın ilişkilidir. Kilo vermek ile kanser tehlikeyi belirgin olarak eksilmektedir.”

Kanserin erken belirtilerini bilmek

“Açıklanmayan kilo kaybı, ateş, halsizlik, ağrı, ten farklılıkları, bağırsak ve idrar alışkanlıklarındaki farklılıklar, bilave edilmedik ve anormal kanamalar ile akıntılar, iyileşmeyen yaralar, bedende ele gelen kitleler, şişlikler, yutma eforlukları, hazımsızlık ve ses kısıklığı kanserin belirtileri olabilir. Bu belirtiler fark edildiğinde en kısa zamanda hekime başvurulmalıdır.”

Kanser tehlikesini bilmek ve kanser tarama programlarına katılmak

“Bireyde rastgele bir şikayet olmasa bile, belli yaşlarda yapılan tarama testleri ile kanser erken düzeyde saptanabilmektedir.”

Stresle başa çıkmak

“Stres, dolaylı olarak kanseri tetikleyebilmektedir. Egzersiz, danışmanlık ve konuşma rehabilitasyonları, grup terapileri, sosyal destek, bunalım ve anksiyete giderici ilaçların kullanımı gibi yaklaşımlar stresle başa çıkmak için ehemmiyetli usullerdir.”