Kronik hastalıklarla nasıl yaşanır?

Pek çoğumuz için yaşlılık; kronik hastalıklarla gayret anlamına geliyor. Oysa hayatımızın bu yeni sayfasında kronik hastalıkları tasa olarak görmeyip, onunla veya onlarla barışık yaşamak olası! Üstelik hiç de güç değil. Acıbadem Kadıköy Sağlık Kurumu İç Hastalıkları ve Geriatri Uzmanı Doç. Dr. Berrin Karadağ; kronik hastalıkların yaşlılığın kaçınılmaz bir neticeyi değil; çoğunlukla hareketsizlik, sıhhatsiz beslenme, sigara ve içki ile negatif etrafsal etkenlerin neticesinde ortaya çıktığını belirterek “Kronik hastalıkların en ehemmiyetli özelliği, altta uyuyan sebeplerin bir haylisinin tamamen önlenebilir tehlike etmenleri olmasıdır. Başka Bir Deyişle kendimize ve yaşama küsmek yerine yaşamla ve bedenimizle barışmayı seçersek yapabilecek pek çok şey olduğunu görürüz” diyor. Ülkemizde takribî her 3 bireyden 1’inin kronik hastalığı olduğunu, kronik hastalık tanısı konulan her 3 bireyden 1’inde bunalım bulguları görüldüğünü belirten Doç. Dr. Berrin Karadağ, 18-24 Mart Yaşlılar Haftası kapsamında yaptığı açıklamada, kronik hastalıklarla barışık yaşamanın 10 yolunu anlattı, önemli uyarılar ve tekliflerde bulundu.

KARAMSARLIKTAN KAÇININ

Umutsuzluk ve kötümserlik yok! Yaşımız ilerledikçe bir ekip kronik hastalıklara tutulma ihtimalimiz çoğalabilir, ancak bu bizim yaşamdan kopmamıza veya bunalıma girmemize asla yol açmamalı. Usçu yaklaşımlar ve sıhhat hakimiyetleri ile yöneti ele alabiliriz.

SIHHATLİ BESLENİN

Kronik hastalıklarla baş faktörün ilk maddelerinden biri sıhhatli beslenme. Yediklerimize gösterdiğimiz azami dikkat daha canlı ve daha faal olmamızı sağlar. Hazır besinlerden sakınmaya itina göstermeli ve taze sebze-meyveyi sofralarımızdan yetersiz etmemeliyiz. Tüm yiyecek gruplarından yeterli ölçüde alarak balanslı beslenmeye dikkat etmek baş şart.

TUZ TÜKETİMİNE DİKKAT

Dünya Sıhhat Teşkilatı; hipertansiyon, kalp, böbrek hastalıkları başta olmak üzere pek çok uzvumuzu negatif etkilememek emeliyle günde 5 gramdan fazla tuz harcanmamasını öneriyor. Ancak ülkemizde bir şahıs günlük vasati 15 gram tuz harcıyor. Tuz tüketimini eksiltirsek, bir vakit sonra doktora danışarak belki de kullandığımız hipertansiyon ilaçlarının dozunda ve rakamında eksilmeye gidebiliriz.

TÜTÜNÜ HAYATINIZDAN ÇIKARIN

Türkiye, sigara kullanımında Avrupa ülkeleri arasında üçüncü, dünya ülkeleri arasında ise yedinci sırada yer alıyor. Sigara kullanımı, sıhhatsiz beslenme gibi tehlikelerin ortadan kaldırılması vaziyetinde kalp hastalıkları, inme ve tip 2 diyabet olaylarının yüzde 80’i, kanser olaylarının ise üçte birden aşırısı önlenebilir. Gerek faal gerek pasif içici olmaktan kaçının.

HAREKETLİ OLUN

İç Hastalıkları ve Geriatri Uzmanı Doç. Dr. Berrin Karadağ “Bedenimizin izin verdiği kadar hareketli olalım! Unutmayalım ki seneler geçtikçe hareket ve süratimiz eksilse de, olası olduğunca yürüyüş yapmalı ve hareketli hayat tarzını amaçlamalıyız. Spor yaparak beden sıhhatimize verdiğimiz takviye, ruh sağlığımızı da pozitif doğrultuda etkileyecektir” diyor.

SOSYAL HAYATINIZ OLSUN

Kronik hastalıklarımızın ve ilaç kullanıyor olmamızın sosyal yaşamımızı olumsuz etkilemesine izin vermemeliyiz. Aksi halde bu gidişat ek olarak bunalıma neden olabilir. Hipertansiyon veya diyabet hastalığına sahip olmamız, ailemiz veya arkadaşlarımızla beraber olmamızı hiç de yasaklamaz. Daha disiplinli ve yaşama dört elle tutunarak, mutluluğumuzu artırabilir ve çok daha sevinçli bir hayata sahip olabiliriz.

İÇKİDEN UZAK DURUN

İçki, kronik hastalıklarımızı ciddi oranda daha da makûs doğrultuda etkileyebilir. Yaşamımızdan çıkarılması ile kullandığımız ilaçların yan tesir ihtimali de oldukça eksilecektir. İçki en fazla beyinde tahribata yol açarken, manalı düşünme, karar verme ve hareket etme becerilerini de bozuyor.

FAZLA KİLOLARINIZDAN KURTULUN

Sıhhatlı bir perhiz ve kumpaslı egzersiz ile fazla kilolardan kurtulmak; bedende zarara yol açan kalp hastalıkları, diyabet, inme gibi pek çok kronik hastalıktan da korunmanızı sağlar. Zamanında rehabilitasyon edilmeyen obezite; yüksek kolesterol, damar tıkanıklığı ve tansiyon yükselmesi gibi negatif etmenlere neden olurken, hayat niteliğini negatif etkiliyor hatta hayat zamanını kısaltıyor. Şahsın gerek sıhhatini ve sosyal hayatını gerekse iş yaşamını makûs doğrultuda etkileyen bu gidişat zamanında fark edilip geç kalınmadan rehabilitasyon edilirse şahıs sıhhatli hayatına geri dönebilir.

TETKİK VE İLAÇLARINIZI AKSATMAYIN

Pek çok kronik hastalığın hasarlı tesirleri kumpaslı sıhhat hakimiyetleri ve hekim hakimiyetinde kullanılan ilaçlar sayesinde en aza indirilebilir. Hekiminizin tanımladığı aralıklarla hakimiyetlerinizi yaptırmayı, ilaçlarınızı kumpaslı kullanmayı ilgisizlik etmeyin. ‘Tansiyonum düzeldi artık ilaca gerek yok’ gibi yanlış düşüncelere kapılmayın. Ayrıca bilimselliği ispatlanmamış mahsuller kullanmayın ve kulaktan dolma bilgilere asla meyil göstermeyin. Unutmayın; ‘hastalık yoktur, hasta vardır!’ Her bir fert kendi bedeninin özel olduğunu ve dostuna, komşusuna iyi gelen bir ilacın kendisinde yanlış tesire neden olabileceğinin şuurunda olarak, hekimine sormadan ilaç kullanmamalı.

HOŞLUKLARI GÖRÜN

İç Hastalıkları ve Geriatri Uzmanı Doç. Dr. Berrin Karadağ “Hayatı bir dağa tırmanmak gibi de idrak edebilmeliyiz. Yolumuz bazen azıcık güç ve engebeli olabilir, hastalıklarımızı bu yoldaki ebadı değişen taşlar olarak düşünebiliriz. Ama öbür taraftan bu yolculukta etrafımızdaki hoşlukları görmeyi asla ilgisizlik etmemeliyiz. Başka Bir Deyişle hayat yolu taşlı ve engebeli olsa da, alacağımız tedbirler ve bize takviye olabilecek vasıtalarla, bu yolun hoşluklarının neşesine varmayı asla göz arkasını etmemeliyiz” diyor.