Kurban Bayramı çocuğa nasıl anlatılmalı

Çocuğa Kurban Bayramı’nın açıklanması mevzusu çok ehemmiyetlidir. Çocukların 12 yaş itibari ile soyut düşünce becerileri büyümeye başlar. Başka Bir Deyişle 12 yaş evvelinde bir çocuk bir hayli şeyi anlık olarak ve somut nesneler üzerinden anlar, çok az biçimde soyut düşünce hüneri gelişmiştir. Her ne kadar Kurban Bayramı’nın hikâyesinin sonu biz erişkinlere göre anlamlı bitse de 12 yaş altında olan bir çocuğa soyut mevzular olan vefat ve kurban edilme anlam dışı ve bazen de korkutucu gelebilir.

Kurban Bayramı’nın anlamı anlatılmalı

Bu surattan bu yaş çocuklarına bayramın genel olarak nasıl bir anlam taşıdığı anlatılmalıdır. İnsanlar arası destekleşmeye imkân tanıyan Kurban Bayramı’nın başta et dağıtma olmak üzere paylaşma ve bir hayli takviyenin beraber yapılmasına imkân sağlayan, birliği ve beraberliği kuvvetlendiren güzergahlarından bahsedilmeli. Böylece bayramın sosyal ve kültürel neticelerinin aktarılması sağlanacak bu da çocuğun bayramı kavramasına katkı sağlayacaktır. 12 yaş ve üzeri çocuklara ise çocuğun duygusal olgunluğu ve soyut mevzuları kavrama hüneri göz önüne alınarak aktarım yapılmalıdır.

Çocuk nasıl etkileniyor

Uzman Psikolog Duygu Barlas, Kurban Bayramı’nın çocuğun yaşına, duygusal olgunluğuna ve soyut düşünebilme marifetine uygun açıklanmaması gidişatında bazı kasvetlere yol açabileceğine dikkat toplayarak bu negatiflikleri de şöyle sıraladı:

– Çocuk için soyut düşünce cılız olduğundan anlatılan hikâyeyi somut olarak idrak edebilir ve bu gidişat çocuğa vahim gelebilir, kafası karışabilir ve fobisini hakimiyet etmekte zorlanabilir.

– Hakimiyet edilemeyen fobiler ile çocukların uyku kumpası bozulabilir, iştahlarında balanssızlık olabilir, fobi içerikli düşler ve evham bozuklukları oluşabilir.

– Bir taraftan çocuklara hayvan sevgisini ve onlara hasar vermemelerini aşılarken bir yandan da çocuğun bir kesime şahit olması çocuklarda ciddi bir paradoksa yol açabilir. Özellikle yaygın bir anane olan, kurban edilen hayvanın kanının çocuğun alnına sürülmesi, en az çocuğun bu kesime şahit olması kadar travmatize edici tesiri gösterebilir.

– Çocuğun evinde evcil bir hayvan var ise onun da kurban edilip edilmeyeceğine ait fobiler geliştirebilir. Yeniden bu fobisini hakimiyet edemez ise evham, uyku bozuklukları gibi meseleler ortaya çıkabilir.

Çocukların travma yaşamaması için nelere dikkat edilmeli

Uzman Psikolog Duygu Barlas, bayram gibi hoşlukları birliktesi getiren bir vakanın çocuklarda travmaya sebebiyet vermemesi için ehemmiyetli noktalara dikkat edilmesi gerektiğini belirterek alttaki önerilerde bulundu:

– Öncelikle yaşa uygun bir açıklama yapılmalıdır.

– Kurban kesimi uygun yerde ve koşullarda yapılmalıdır. Çocuklar bu kesime tanık olmamalıdır. Şayet çocuk ısrar ile kurban edilecek hayvanın acı sürükleyip sürüklemediğini sorar ise ona kısaca hangi şartlarda harekâtın yapılacağı aktarılabilir.

– Kurban Bayramı’nda sıhhatsiz kesim şartları ve kaçan kurbanlar sık olarak haberlere mevzu olmaktadır. Çocuklarınızı muhtemel oldukça bu cins haberlerden uzak yakalayınız.

– Çocuklar ile kurban kesimi, akan kan veya buna eş mevzularda konuşmaktan kaçının. Bunun yerine bayramın değişik hoşlukları üzerinde yoğunlaşın ve çocuğunuza bunları aktarın.

– Anane, kültür diyerek çocuğu kurban kesimini izlemeye zorlamayın. Ananemizin ve kültürümüzün yalnızca kesimden değil, bir hayli sosyal etkenden de oluştuğunu unutmayın.

– Kesim hakkında veya kurban edilme hakkında yapılan şakalardan uzak durunuz, bunların çocuğunuzun yanında yapılmasına mani olmaya özen gösteriniz.

Çocuğun kesime tanık olması gidişatında ne yapılmalı

Uzman Psikolog Duygu Barlas, alınan temkinlere karşın çocuğun kurban kesimini görmesi halinde yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:

“İlk olarak çocuğunuza açıklama yapmadan onu dinleyin; kesimi nerede, kiminle ve nasıl gördü bunu kavramaya çalışın. Çocuğunuz size anlattıktan sonra onu kavradığınızı belirtin. Onu tenkit etmeyin, suçlamayın veya onunla dalga geçmeyin. Çocuğunuzun fobisini, yeisini ya da endişesini ifade etmesini sağlayın. Çocuğun vaka ile alakalı düşüncelerini de ifade etmesini sağlayın ve şayet zorlayıcı duyguya sebebiyet verecek düşünce var ise lütfen onunla alakalı da konuşun. Şayet hadiseden sonra çocuğun endişesinde yatışma olmuyor, uykusunda ve iştahında hali hazırda balanssızlık varsa bir profesyonelden destek almak gerekebilir.”