Neden iyotlu tuzu seçim etmeliyiz

Anne karnındaki bebekleri bile etkileyebilen hastalıkların önüne geçebilmek için iyotlu tuz kullanın diyen Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır İçerenköy Sağlık Kurumu Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Diyetisyen Ayşe Korkmaz; içinde bulunduğumuz İyot Eksikliği Hastalıklarının Önlenmesi için iyot eksikliğinin bedenimize tesirleri ile alakalı şu bilgileri verdi:

– İyot, insan bedeninde çok az ölçüde bulunan banal sihrime ve büyüme için ehemmiyetli olan eser bir elementtir. İnsan bedeninde 15-20 mg iyot bulunur.

– İyot, bedene; yiyecekler, su ve deniz mahsulleri tüketimi ile alınmaktadır. Ayrıca beyin ve asap sisteminin banal gelişmesi ve büyümesi ile beden ısısı ve enerjisinin devamı için lüzumlu olan tiroit hormonlarından olan T4 ve T3 üretiminde kullanılmaktadır.

– Okyanus ve denizler en ehemmiyetli iyot kaynaklarıdır. İyodun yüzde 90’ı besinlerden, yüzde 10’u ise içme sularından sağlanmaktadır. Deniz suyundaki iyot, yağmur aracılığıyla toprağa düşer. Bu döngünün yavaş ve noksan hakikatleşmesi ise bu toprakta yetişen mahsuller ve içme suyunun düşük ölçülerde iyot kapsamasına neden olmaktadır.

Coğrafi bölgelere göre iyot eksikliği

– Genellikle dağlık bölgeler bu tehlikeyi taşımakla beraber, bu vaziyet tüm coğrafi bölgelerde kollanabilmektedir. Kesintisiz yineleyen su baskınlar ve dağlık bölgelerdeki toprak aşınmayı, toprakta iyot noksanlığına neden olmaktadır. Bunun neticesinde da bu topraklarda yetişen yiyecekler iyot açısından beceriksiz olmakta ve yalnızca bu yiyecekler ile beslenen şahıslarda iyot eksikliği ortaya çıkmaktadır.

– Ülkemizde hemen hemen her 10 bireyden 3’ünde iyot eksikliği neticeyi oluşan guatr görülmektedir. İleri derece guatr oranı takribî her 100 bireyde 2 şahıstır. Ülkemizde guatr en yaygın olarak Bolu, Kastamonu, Malatya, Rize, Ordu, Zonguldak, Artvin, Kütahya ve Konya gibi dağlık, bol yağış alan ve aşınmanın yaygın olduğu yörelerde görülmektedir.

Anne karnındaki bebeği de tesirler

– İyot eksikliği, dünyada, önlenebilir zihin geriliği ve beyin zararının en ehemmiyetli sebebidir. İyot eksikliği olan fertler; zihince daha yavaş ve daha az tepkili, daha güç eğitilebilen, daha efor kavrayan ve işlerinde daha az üretken olan şahıslardır.

– İyot eksikliği neticeyi ortaya çıkan hastalıklar anne karnında başlar. Beceriksizlik neticesinde fetusta bir hayli zarar alana gelmektedir. Düşük riski, ölü doğumlar, mental gerilik, sağırlık, dilsizlik, cücelik, psikomotor bozukluklar görülebilmektedir.

– Yenidoğan bebeklerde iyot eksikliği, guatr ve troid bezinin az çalışmasına neden olurken, çocuk ve gençlerde de; tiroit bezinin az çalışması, guatr, mental işlevlerde bozukluk ve sihrime geriliği gibi neticelere neden olmaktadır. Erişkinlik yarıyılındaki iyot beceriksizliğinin en apaçık neticeyi guatr yaradılışıdır. Bu yarıyılda da mental işlevlerde eksilmeler görülebilmektedir.

İyotlu tuz kullanın

– İyotlu tuz kullanımı, iyot eksikliği ve iyotla ilişkili hastalıkları önlemenin en kolay ve en kolay yoludur. Ülkemizde bu emelle 1994 senesinde kullanılan tuzların içerisine iyot ilave etmesi yapılmıştır. İyotlu tuz kullanımı, iyot yetersizliği neticeyi büyüyen hastalıkları iyileştirici değil, yaradılışını önleyicidir.

– İyotlu tuz, kayıpları önlemek emeliyle; Koyu renkli kavanozlarda, serin yerde, ışık ve güneş temasından uzakta saklanmalıdır. Pişme ile de iyotlanmış tuzun iyot içeriği eksilebileceği için, yemeklere pişirildikten sonra tuz ilave edilmelidir.