Obezite operasyonları alakalı doğru bilinen yanlışlar

Obezite operasyonları ile alakalı ön yargılar, fazla kiloların neden olduğu diyabet, yüksek tansiyon, uyku apnesi, KOAH ve bel fıtığı gibi ehemmiyetli sağlık meseleleriyle yaşamaya mahkum oluyorlar. Bunun yanı gizeme obezite operasyonunu ‘büyülü bir değnek’ gibi düşünüp süratle ideal kilosuna erişeceğini düşünen hastalar da sonrasında hayal kırıklığı yaşayabiliyor.

Cemiyetteki yaygın inanışın aksine, günümüzdeki teknolojik büyümeler ve edinilen tecrübeler sayesinde, bütün teşekküllü sağlık kurumularda ve uzman ellerde yapıldığı takdirde, obezite cerrahisindeki tehlike öteki mide operasyonlarından daha yüksek olmuyor. Üstelik hastalar uzmanların önerdikleri perhiz ve spor programlarına uydukları takdirde 2 sene içinde fazla kilolarının yüzde 70 – 95’i gibi büyük bir oranından kurtulabiliyor. Ancak operasyon sonrasında uzmanların önerdikleri beslenme ve egzersiz programlarına kumpaslı olarak uyulduğu takdirde! Bu sebeple uzmanlar her fırsatta obezite cerrahisiyle alakalı kusurlu ve beceriksiz balakaların doğrularını dile getiriyorlar. Acıbadem Altunizade Sağlık Kurumu Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Balaka Baca obezite operasyonu hakkında cemiyette doğru sanılan yanlış balakaları anlattı, önemli uyarılarda bulundu.

Yanlış: Fazla kilosu olan herkes obezite operasyonu olabilir

Doğrusu: Kilolu olan herkesin obezite operasyonu olabileceğine dair bir inanış var. Misalin 20 kilo aşırısı olan bir şahıs ideal kilosuna kavuşmak için obezite operasyonu olmak isteyebiliyor. Ancak obezite operasyonu kozmetik emellerle değil, hastaların sağlıklı bir yaşam sürmeleri için yapılıyor, dolayısıyla her kilolu şahsa uygulanmıyor. Dünya Sağlık Teşkilatı tarafından bildirilen kriterlere göre; Beden Kitle İndeksi VKİ 40 kilogram/m2’yi aşan veya 35-40 kilogram/m2 arasında olan ve buna diyabet, hipertansiyon ile uyku apne belirtiyi gibi hastalıkların eşlik ettiği bireyler aday olarak kabul ediliyor. Bunların yanı gizeme hastalar obezite meselesinin altında uyuyan faktörlerin belirlenmesi ve yeme alışkanlıkları ile psikolojik gidişatları hakkında fikir edinilmesi için çok detaylı bir analizden geçiriliyor.

Yanlış: Obezite operasyonu ölümcül tehlike taşıyor

Doğrusu: Cemiyetteki yaygın inanışın aksine günümüzde büyüyen teknikler sayesinde, operasyon bütün teşekküllü bir sağlık kurumunda ve Dünya Sağlık Teşkilatı’nün öngördüğü biçimde yapıldığı takdirde, obezite operasyonlarındaki tehlike, rastgele bir hastalık suratından asıllaştırılan mide operasyonlarından daha fazla değil. Obeziteye eşlik eden diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi ve damarlarda pıhtı yaradılışı gibi ek tehlike etkenleri varsa bunlara müteveccih zorunlu tedbirler alınarak tehlikenin kabul edilebilir bir seviyeye inmesi sağlanıyor.

Yanlış: Dostum çok kilo verdi, ben de aynı teknikle operasyon olacağım

Doğrusu: Obezite için uygulanan muhtelif operasyon cinsleri mevcut. Sleeve gastrektomi tüp mide, gastrik bypass midenin küçültülüp ince bağırsağa bağlanması, ayarlanabilir gastrik band mide kelepçesi bu operasyon cinslerinden en sık uygulananları. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Balaka Baca hastanın seçimi göz önünde bulundurulsa da hangi usulün uygulanacağına, yapılan pek çok değerlendirmenin ardından uzmanların karar verdiğine dikkat toplayarak, “Zira operasyonun başarısındaki en temel etken hastaya doğru usulü uygulamak. Aksi halde yeterli başarı elde edilemeyebilir” diyor.

Yanlış: Operasyonla hemen ideal kiloma kavuşabilirim

Doğrusu: Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Balaka Baca obezite operasyonunu büyülü bir değnek gibi düşünmemek gerektiğinin altını çiziyor. Operasyon perhiz ve spora karşın kilo vermekte eforluk sürükleyen veya ağır obezite sebebiyle hareket bile edemeyen şahıslara destek olmak için uygulanıyor. Dolayısıyla operasyon sonrasında hastaların sağlıklı beslenme alışkanlığı edinmeleri ve kumpaslı spor yapmaları çok ehemmiyetli. Hastalar operasyon sonrasında uzmanların önerdikleri perhiz ve egzersiz programına uyduklarında 6 ay içinde fazla kilolarının yüzde 40’ını, 2 sene içinde de yüzde 75-90 gibi yüksek bir oranını verebiliyor.

Yanlış: 2. kere operasyon olmak olası değil

Doğrusu: Operasyonun ardından verilen perhiz ve egzersiz programlarına uymadıkları için kilo alan hastalar bir daha operasyon olamayacakları kaygısına kapılıyorlar. Sanılanın aksine 2. kere obezite operasyonu olmak olası. Baca “Yapılan operasyona göre aynı operasyon veya başka bir operasyon usulüne çevirme harekâtı yapılabiliyor. Misalin; hasta tüp mide operasyonu sonrasında kilo almışsa, bir film çekilerek midenin vaziyeti değerlendirilip bazen gastrik bypass’a çevrilebiliyor” diyor.

Yanlış: Operasyondan sonra ömür boyu ilaç kullanmam gerekecek

Doğrusu: Obezite operasyonları emilimin eksiltilmesi ve/veya yiyecek alımının kısıtlanması prensibiyle kilo verilmesine katkı sağlıyor. Bazı tekniklerde, misalin gastrit bypass, biliyoenterik bypass gibi emilimi etkileyen operasyonlarda hastaların özellikle demir ilaçları ile B 12, D vitamini gibi bazı vitamin yardımlarına gereksinimleri olabiliyor. Bunlar da 2-3 ayda bir serum yoluyla verildiği veya ağız yoluyla geçici bir zaman alındığı için hastaya ek bir yük getirmiyor.