Obezitenin çözümü anne karnında başlıyor

Yapılan araştırmalar dünyadaki mektep çağı çocuklarının 10 tanesinden 1’inin fazla kilolu ve bunların yüzde 2-3’ünün de obez olduğunu gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün Beynelmilel Obezite Çalışma Grubu’nun küresel hipotezlerine göre 5 yaş altı çocukların yüzde 3’ü obez. Gelişmiş ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri ve özellikle de İngiltere’de bu oranlar azami seviyede. Misalin 1976 ile 2004 seneleri arasında Amerika Birleşik Devletlerinde kiloluluk oranı; bebeklerde yüzde 7’den yüzde 12’ye, 2-5 yaş arasında yüzde 5’ten yüzde 14’e, 6-11 yaşları arasında ise yüzde 4’ten yüzde 19’a yükselmiş. Bu sebeple obezite ile alakalı tedbir almaya “Hamile olduğunuzda başlayın” ihtarları var.

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, anne karnında 15 haftalık olan embriyonun dahi lezzet duygusu büyüyor. Başka Bir Deyişle bebek, hamile annenin karnında kendini çevreleyen amniyotik akışkanında tadı tespit edilebiliyor. Tatlı yiyecekler daha rahat yenirken acı olarak belirlenen besinler seçim edilmiyor. Bayanlar şayet gebelik yarıyılında sağlıklı yiyeceklerle beslenirse bebeklerin ileride obez olması güçleşiyor.

Yetişkin obezler bebekken de obezdir

Kadıköy Florence Nightingale Sağlık Kurumu, Çocuk Endokronolojisi kısmından Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz obezitenin, genetik ve etrafsal etkileşimi bulunan ciddi bir hastalık olduğunu belirtiyor ve şunları söylüyor, “Yalnızca yetişkinlerde değil, çocuklarda da ehemmiyetli bir hastalık. Ülkemizde son mektep çalışmaları obezite oranının giderek çoğaldığını ve yüzde 10-15 aralığında kollandığını ortaya koyuyor. Çocuklarda obezite hakimiyet ve rehabilitasyonunu aksatmamalıyız, zira yetişkin obezlerin çoğu çocukken de obezdi, bunu unutmamalıyız.”

Doğum ağırlığı ve obezite ilişkisi

Doğum ağırlığı 2500 gramdan az olan çocukların ergenlikte obezite tehlikeyi daha fazla. Doğum kilosu fazla olan 4 kgın üstü bebeklerde de hayatın ileriki yarıyıllarında obezite tehlikesinin sıradan doğum kilolu 3 kg ortamı olan bebeklere göre fazla olduğunu gösteren araştırmalar mevcut.

Fiziki etraf ve kilo arasında bağ var

Obezite büyük metropollerde daha sık görülüyor. Bu olay ekonomik vaziyetten bağımsız. Daha az yoğunlukta insanların yaşadığı yerlerde, daha az görülüyor. Tek çocuklu ailelerde tehlike daha fazla. Ailenin fert sayısı çoğaldıkça, obezite tehlikeyi eksiliyor.

Anne sütü verin

Anne sütü, yöntem sütlerden daha az tatlı olduğu için natürel sütle beslenen bebeklerin obez olma olasılıkları daha düşük oluyor. Anne sütü ile beslenen çocuklarla mama ile beslenen çocukların 14 senelik izlenme neticelerine bakınca; anne sütü ile beslenenler biberonla beslenenlere göre 5.9 kilogram daha zayıf oluyor.

İlk 7 ay çok ehemmiyetli

Bebeklere verilen ilk yiyecekler tatlı meyve ve süt olursa, bebeğin sebzeyi acı kabul etmesi kaçınılmaz. Bebek hayatının ilk 4-7 ayında tüm besinlere sarihtir. Bu yarıyılda sağlıklı gıdaların tümüne alıştırılabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre erken sütten kesilen bebeklerde obezlik görülüyor.

Sağlıklı beslen çok hareket et

Çocuklara devlet müdahalesi ile şekerli meşrubatların satışı sınırlanmalı. Konutta ya da mektepte internet başında iki saatten fazla zaman geçirilmemeli.

6 yaşından itibaren spor yapılsın

Ergenlik yarıyılındaki çocukların yüzde 70’i, başka bir deyişle 10 obez ergenden 7’si yetişkinken de obez. Bunun nedeni, fizyolojik olarak 6 yaşından sonra bedendeki yağlanmanın hakimiyetsiz olarak çoğalması. Bu sebeple mektep çağındaki çocuklar 6 yaşından itibaren spor yapmalı ve hareket halinde olmalı.

Az ve sık, günde 6 öğün beslenmeli

Midede devamlı tokluk hissi olmalı ve öğün ölçüleri eksiltilerek mide hacmi küçültülmeli. Konutta salatalık, marul gibi yeşillikler devamlı bulundurulmalı ve acıktıkça kalori kıymetleri çok düşük olan bu gıdalar harcanmalıdır.

Obeziteyi adım adım önlemek

– Çocukların 3-4 yaşından itibaren boş zamanlarını değerlendirecek uğraşları olmalı ve böylece bunaldıklarında yemek yemeleri yasaklanmalı.

– Fiziksel etkinlik yapmalı, bilgisayar başında 2 saatten fazla durmamalı, çalışmaya 10-15 dakika ara verip hareket edilmeli.

– Fast food denilen süratli hazırlanan besinlerden sakınılmalı, kızarmış ve yağ içeriği fazla besinler verilmemeli, sebze ve meyve yeme alışkanlığı kazandırılmalı,

– Gerekirse ailenin beslenme alışkanlıkları çocuğun beslenmesine göre değiştirilmeli,

– Bebeklikten itibaren tatlılardan ve gıda kıymeti düşük besinlerden sakınılmalı,

– 7 yaşından itibaren kumpaslı ve sağlıklı yemek alışkanlığı mektep programlarına da girmeli,

– Obezite yaradılışında harcanan yiyeceklerin kalori içeriği kadar yeme sürati de ehemmiyetli. Yemek ne kadar süratli yenirse, yemeğin bitmesinden evvel büyüyen doygunluk hissi de o kadar eksilir. Bu sebeple yavaş yemek yemek ve iyi çiğnemek gerek. Yemek yemeye başladıktan vasati 20 dakika sonra beyine doyma iletileri gider.

– Çocuk kendi başına yemeye başlamasının ardından az yağ harcamalı ve zeytinyağını seçim edilmeli; un ve şekerden uzak durulmalı.

– Porsiyonları minik yakalanmalı, gerekirse konuttaki büyük tabakların yerine daha ufaklarını kullanılıp: ikinci oğünlerden uzak durulmalıdır.

– Az ve sık yemek 3 ana 3 ara öğün aralıksız tokluk hissi sağlayacağından; uzun müddet açlıktan sonra görülen insulin salınımını da önleyeceginden; insulin mukavemeti tehlikesini eksiltir.

– Kahvaltı kesinlikle ama kesinlikle kumpaslı yapılmalı.

– Şekerli ve gazlı meşrubatlar eksiltilmeli, vasıtaya binmek yerine muhtemelse yürünmeli.