Parkinson hastalığında egzersizin ehemmiyeti
Egzersiz, sağlıklı ve formda kalmak isteyen tüm insanlar için günlük yaşamın bir parçasıdır. Ancak, parkinson hastalarında vaziyet azıcık daha değişiktir. Onlar için doğru egzersiz hobi veya lüksten öte lüzumluluktur. Egzersiz sayesinde balansları büyür ve hareketlilik kazanırlar.
Haftada en az 2,5 saat egzersiz
Parkinsonlu hastalar için egzersizin emeli yürüme, denge, tremorun eksilmesi, elastiklik, kavrama eforu, motor koordinasyon, duruş, adalelerde spazmın eksilmesi işlevlerinin sürekliliğini sağlar. Haftada en az 2,5 saat egzersiz, parkinson hastalarının, hareketlilik ve yaşam niteliğini yükseltiyor. Egzersiz, parkinson hastalarını yalnızca fiziksel olarak etkilemez. Zekasal gelişimlerine de katkı sağlar. Bitkinlik, ruh hali, uyku problemleri ve zekasal sağlık semptomlarının gevşetilmesine dayanakçı olur. Dopamin; beynin ödül ve zevk merkezlerini hakimiyet eden, hareket ve duygusal tepkileri tertip eden bir nörotransmiterdir. Parkinson hastalarında dopamin yetersizliği mevcuttur. Egzersizin beyindeki dopamin ölçüsünü çoğaldırdığı gösterilmese de, araştırmalar egzersiz neticeyi bedendeki dopaminin daha faydalı kullanıldığını göstermektedir.
Hangi egzersizler yapılmalı
Hastaların yapması gereken alıştırmalar, semptomlarının ne kadar kısıtlı olduğuna bağlıdır. Ancak her vaziyette germe egzersizleri, aerobik/kardiyo egzersizleri, mukavemetli egzersizler yapılmalıdır. Bu üç egzersiz çeşidini kapsayan etkinlikler ise Tai Chi, yoga, bisiklet sürmek, sıçrama, koşu, pilates ve danstır. “Gelişigüzel uygulama” olarak öğrenilen egzersiz cinsinin de özellikle parkinsonlu hastalara fayda sağladığı gösterilmiştir. Parkinson hastalarının, bilinip yinelenenden ziyade değişen etkinlikleri uygulaması gerekmektedir. Hastalar için uygulanacak özel bir egzersiz programı yoktur. En iyi egzersiz programı şahsın semptomları dikkate alınarak hazırlanandır.
– Hafif semptomları olan bireylerin spor salonunda efor idmanlarına ağırlık vermesi öneriliyor.
– Orta derecede semptomları olan şahıslar, bu semptomları amaçlayan egzersizlere odaklanmalıdır.
– Daha karışık semptomları olan fertler, yaşam niteliklerini çoğaldırmak üzere çalışmalıdır.
Özellikle bisiklet sürmek; hem denge hem de tepkin vaktini geliştirir. Bu iki özellik, parkinson hastaları için ehemmiyetlidir. Netice olarak, ananesel bir bisiklet kullanmak bir güvenlik tehlikeyi oluşturabilir. Seçenekler arasında üç tekerlekli bisikletler ve tandemler bulunmaktadır. Yüzme de koordinasyon için iyi bir egzersizdir ancak denge gerektirmez. Bu sebeple, parkinsonlu hastalar için iyi bir egzersiz olmayabilir. Hastaların egzersiz yapmak için ideal zamanı, hareketliliklerinin en iyi olduğu zamanlardır. Bu genellikle ilaçlarını aldıktan sonra bir saat kadar sürer. Bununla beraber, bu vaziyet değişebilir, bu sebeple her fert, hareketlilik zamanını kendi teşhis etmelidir.
Fizyoterapiste müracaat etin
Hastaların egzersizin faydalarını görmesinin en iyi yolu, bunu meblağlı bir biçimde yapmalarıdır. 6 ay veya daha uzun zamandır egzersiz programlarına katılan parkinsonlu şahıslar, daha kısa programlar yapanlara mukayeseyle ehemmiyetli kazanımlar elde eder. İlk defa parkinson tanısı konulan bir hasta, kendisine uyarlanmış bir egzersiz programını yürütmek için fizyoterapist ile görüşmelidir. Ayrıca egzersiz spektrumu açısında emin aralıklarla fizyoterapiste müracaat etmeli, olanağı varsa birlikte çalışmalıdırlar.