Saplantılı aşktan psikolojik destekle kurtulun
Saplantılı aşklarda genellikle tutum bozukluğu, endişe bozukluğu, bunalım, bağımlı şahsiyet özellikleri, saplantılı şahsiyet yapısı ve vakaları olduğundan değişik bir biçimde idrak etme ve açıklamaya müteveccih meyil görülüyor. Romantik ilişkilerimizin bebeklikten şu anki yaşantımıza kadar uzanan ancak esası geçmiş yaşantılarımızda atılan bir süreç olduğunu ifade eden uzmanlar, psikolojik destek almanın önemine dikkat topluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Sağlık Kurumu Uzman Muayenehane Psikolog Aziz Görkem Çetin, psikologlara göre aşkın hem klasik hem de nörotik bir kavram olduğunu söyledi.
Aşkın net tanımını yapmanın oldukça güç olduğunu ifade eden Psk. Çetin, “Gerçeğine bakarsanız her alanın ya da ferdin bir aşk tanımı vardır. Biz psikologlara göre aşk hem klasik hem de nörotik bir şeydir. Bir edebiyatçıya göre özlemi ve kavuşamamayı kapsayabilir” biçiminde konuştu.
Çocuklukta yaşanan travmalar aşkın saplantılı hali
Aşık olan bir bireyde beklenen şeyin mutluluk olduğunu kaydolan Psk. Çetin, ancak saplantılı aşkın mutluluk yerine endişe yaşattığını ifade etti. Psk. Çetin, saplantılı aşkın nedenlerini şöyle açıkladı:
“Psikolojik bağlamda düşündüğümüzde ferdin bebeklik döneminde bakım verme ve duygu anlamında yeterince alaka ve sevgi gösterilmemesi ve ilişkinin ilk adımında güvenli bir bağ oluşturulamamasıdır. Bu bağı oluşturamamış çocuklar annelerinin yanından dağıldığında ağlama, endişe, korkma ve anneye sıkı sıkı sarılma ya da bütün tersi uzaklaşma gibi sıhhatsiz tavırlar gösterir. Anne ya da bakım veren şahıs ile kurulamayan güvenli bağ şahsın gelecekteki romantik ilişkilerini etkilemektedir. Çocuklukta yaşanmış kıymetsizlik hissi ve yaşanılan travmalar da saplantılı aşk oluşturulmasına neden olmaktadır”
Aralıksız hakimiyet saplantılı aşk işareti
Saplantılı aşk yaşayan şahsın beğendiği bireye güven dinlemediğini ve aralıksız ondan dağılacağı fikri içerisinde olacağını belirten Psk. Çetin, “Zekasını makûs düşünceler ile meşgul eder. Bu yaşadığı duygu karmaşasından kurtulmak ve kendini hafifletmek için bazı eylemlerde bulunur. Bu eylemler bireye göre pozitif ya da negatif eylemler olarak hakikatleşebilir. Misal vermek gerekirse karşısındaki bireyi aralıksız sınamaya müteveccih eylemler reelleştirir. Aralıksız nerede olduğunu ve kiminle olduğunu hakimiyet eder. Karşısındaki şahsın onu beğenip hoşlanmadığından emin olmaya çalışır” diye konuştu.
Saplantılı aşkın sıhhatsiz bir vaziyet olduğunu ifade eden Aziz Görkem Çetin, “Saplantılı aşk şahsın asıl ya da erişilemeyen bir aşkı saplantı haline getirip kendi benliğini ona adaması ve yaşamına bu bağlamda biçim vermesidir. Karşısındaki bireye müteveccih çok yoğun duygular yaşaması duygusal bağlamda süratli iniş ve çıkışlar yaşamasına neden olacaktır. Böyle bir duyguvaziyetin ardından fert hem kendine hem de başkalarına hasar verebilir. Genel deyim olarak ferdin günlük yaşamındaki işlevselliğe neden olacak herşeyi sıhhatsiz olarak nitelendirebiliriz” dedi.
İnişli çıkışlı duygular yaşanır
Saplantılı aşk yaşayan bireylerin çok muhtelif duyguları yaşadığına da değinen Psk. Çetin, şunları söyledi:
“Saplantılı aşk yaşayan şahıs sadece aşık olduğu şahıs ile mutlu olacağına inanır ve kendisi mutsuzken aşık olduğu şahsın onsuz mutlu olmasını da istemez. Bunu şöyle düşünebiliriz; şahıs düşünsel bir yanılsama oluşturarak reelinde şahıs için oluşturduğu anlam ve temennilere aşık olmuştur. Şahıstaki bu yoğun temenni duygularının inişli ve çıkışlı olmasını sağlar. Duyguların bu kadar ambivalan olması da şahsın sıhhatsiz ve anlık kararlar vermesine neden olabilir. Saplantı giderek çoğalırsa aşık olunan bireye müteveccih şiddet, cinayet, tecavüz veya şahsın kendisini öldürmesi gibi neticeler alana gelebilir. Saplantılı aşkın en çok tetikleyicisi karşılık bulamamasıdır. Duygusal ya da fiziksel istikametten yalanlanan şahıs kendini kabul ettirmek için yoğun gayret tüketebilir”
Tutum bozukluğu görülebilir
Saplantılı aşkın rehabilitasyon gerektiren bir vaziyet olduğuna dikkat toplayan Psk. Çetin, “Şahsiyet yapılanması ile ilişkili bir vaziyet olduğu için fertsel psikoterapiye müteveccih destek almak daha doğru olacaktır. Saplantılı aşklarda genellikle tutum bozukluğu, endişe bozukluğu, bunalım, bağımlı şahsiyet özellikleri, saplantılı şahsiyet yapısı ve vakaları olduğundan değişik bir biçimde idrak etme ve açıklamaya müteveccih meyil görülmektedir. Bu vaziyete müteveccih psikolojik meseleler yaşayan fertlerin bir uzman takviyeyi almaları büyük ehemmiyet taşımaktadır” nasihatinde bulundu.
Psikolojik destek gerekebilir
Romantik ilişkilerimiz ve bireyler arası ilişkilerimizin bebeklikten şu anki yaşantımıza kadar uzanan ancak esası geçmiş yaşantılarımızda atılan bir süreç olduğunu ifade eden Psk. Çetin, “Bu sebeple psikolojik destek almak oldukça ehemmiyetlidir. Bu stil yaşadığımız kasvetler yoğunluğunu gözetiyorsa zamana vazgeçmeyip uzman takviyeyi almakta oldukça fayda vardır. Yaşadığımız her duygu ve düşüncenin geçmişimiz ile ilintili olduğunu düşünürsek üstünü kapatmak yerine yüzleşmek, kabul etmek ve farkına varmak ehemmiyetlidir. Düşüncelerimize ve duygularımıza yanlış korunma mekanizmaları ilave etmek yerine uzman aracıyla analiz etmeye çalışmamız duygu ve düşüncelerimize sahip çıktığımız anlamına da gelmektedir” dedi.
Aşk ve şiddet bir arada olamaz
Aşkın içinde şiddet kavramından asla laf edilemeyeceğini vurgulayan Psk. Çetin, “Sıhhatli bir ilişkinin tanımını yaparken şiddet unsurunun olmaması üzerinden de yapabiliriz. Bazı ilişkilerde aşk ve şiddet kavramlarını bir arada görüyoruz. Bu stil ilişkiler sıhhatli bir biçimde ilerlemiyor. Fertler içlerindeki endişe, fobi, güven, özgüven beceriksizliği ve eşi kavramları ilişkilerine şiddet olarak yansıtabiliyorlar” diye açıkladı.
Sosyal etkinliklere yönelin
Psk. Çetin, saplantılı aşkı yaşayan şahıslara şu tekliflerde bulundu: “Ferdin yaşamına anlam katamamış, memnun olmadığı bir işte çalışması, iyi bir sosyal etrafa sahip olmaması, varoluşsal sualler, anlamsızlık ve boşluk hissi, özgüven beceriksizliği, kırılganlık, galibiyetsizlik gibi gidişatlar bireyde genel bir endişeye yol açmaktadır. Bu evhamı kafasında oluşturduğu aşka yönlendirebilmekte ve bu biçimde dışavurum sağlamaktadır. Yaşamındaki anlamsızlığa son vermek ve bir anlam katmak içindeki boşluğu doldurmak istemektedir. Fertsel olarak yapılabilecek vaziyet yaşamınızdaki fertsel ve psikolojik lüzumlarınızı anlamlandırmak ve bunları sıhhatli bir biçimde yaşamınıza kanalize faktörüz gerekmektedir. Bunun için sosyal etkinlikler ve yapmaktan zevk aldığınız faaliyetlerden yararlanabilirsiniz. Ek olarak uzman takviyeyi de süreci süratlendirecek ve yaşamınızı nitelikli kılmanıza dayanakçı olacaktır”
Psk. Çetin, kendisine saplantılı aşk dinlenen bireylere de “Saplantılı aşk yaşayan bireylerde görülen bir özelliklerden biri de aşık olunan şahsın erişilmez ya da denk olmayan özelliklere sahip olmasıdır. Saplantılı bir biçimde birinin size aşık olduğunu düşünüyorsanız empatik bir irtibat biçimine geçmek gerekmektedir. Söylemleriniz ve tavırlarınızla karşı tarafa net ifadeler kullanmanız ve baştan seviyeli bir hudut koymanız gerekmektedir” nasihatinde bulundu.