Sigara ve yüksek kolesterol âmâlık tehlikesini artırıyor

Kalp, damar ve asap sistemi rahatsızlıklarından böbrek hastalıklarına, ağız ve diş sıhhatinden hipertansiyona kadar bir hayli meseleye neden olan diyabet, gözlere de hasarlı. Diyabetin göz damarlarında kalıcı zararlara yol açabildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Şanlı, bu gibi vaziyetlerin tedbir alınmadığı takdirde görme kaybı ile sonuçlanabileceğini; ayrıca sigara kullanımı, kolesterol yüksekliği ve kansızlığın da bu gidişatı tetikleyen öbür ehemmiyetli tehlike etmenleri olduğu ihtarında bulundu.

Göz Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. İsmail Özgür Şanlı, şeker hastalığının, insülin noksanlığı ya da tesirsizliği neticeyi oluşan, yüksek kan şekeri seviyeyi hiperglisemi sebebiyle büyüyen, yaygın metabolik bir damarsal hastalık olduğunu belirterek, “Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki ana tipi vardır. Diyabet, sistemik bir hastalık olduğundan bedende göz, böbrek, damar ve asap sistemi gibi bir hayli uzuvda hasarlara yol açabilir. Diyabete bağlı göz hastalıkları içinde en sık görülen diyabetik retinopati, gözün arttaki ışığı idrak eden ağ tabaka katmanında yaptığı zarar neticeyi oluşan tabloya denir ve insanlarda âmâlık yapan sebeplerin başında kazanç” dedi.

Sigara kolestrol ve kansızlık tehlike etmenlerinden

‘Diyabetik retinopati’nin şeker hastalığına bağlı gözdeki asap katmanı beslenmesinin bozulması sebebiyle ortaya çıkan bir hastalık olduğunu anlatan Yrd. Doç. Dr. Şanlı:

“Diyabetik retinopatinin oluşma tehlikeyi Tip 1 diyabette, Tip 2 diyabete göre daha fazladır. Diyabetin süresi ehemmiyetli bir etmendir. 30 yaşından evvel diyabet tanısı alındığında diyabetik retinopati oluşma tehlikeyi 10 senede yüzde 50, 30 senede yüzde 90’dır. Yoğun kan şekeri hakimiyeti ile diyabetik retinopati oluşması geciktirilebilir. Ayrıca gebelik de diyabetik retinopati büyümesini tetikler. Hipertansiyon ve böbrek yetmezliği, iyi hakimiyet edilmediği takdirde diyabetik retinopatiyi makûslaştırır. Rastgele bir seviyede diyabeti 15 seneden kısa sürmüş hastalarda diyabetik retinopati oranı en fazla yüzde 45 seviyesinde iken, 15 seneden uzun sürmüş hastalarda bu oran yüzde 62’dir. Sigara kullanımı, kolesterol yüksekliği, kansızlık öbür ehemmiyetli tehlike etkenleridir” diyerek laflarına şu biçimde devam etti:

En fazla görülen âmâlık sebeplerinden

“Diyabetik retinopati, diyabetik hastaların yüzde 90’ında görme eksilmesi ya da âmâlığa neden olur. Bu hastalık, gelişmiş ülkelerdeki en ehemmiyetli metabolik âmâlık sebeplerinden biridir ve batı ülkelerindeki tüm âmâlıkların en az yüzde 12’si diyabete bağlıdır.”

İlk düzeyde bulgu vermez

“Diyabetik retinopatinin erken evrelerinde, genellikle hastalarda rastgele bir şikâyet yoktur. Görme merkezine akışkan sızması neticeyi, merkezi görmede eksilme olabilir. Bu gidişata ‘makula ödemi’ denir. Şayet kan şeker seviyeyi yüksek izlerse, lüzumlu rehabilitasyonlar yapılmazsa, diyabetik retinopati ilerler. Hastalığın ilerleyen düzeylerinde ise lazer fotokoagulasyon uygulanır. Lazer fotokoagulasyon, hastanın sağlık kurumunda uyumasını gerektiren bir gidişat değildir. Hasta oturur pozisyondayken yapılır ve operasyon sonrasında hasta evine sevk edilir.”

Senede bir kere göz dibi tetkiki koşul

“Diyabet tiplerinin tanımlanmasında ve rehabilitasyonun tasarlanmasında ‘fundus floresein anjiyografi’ FFA tekniği çok ehemmiyetli yer meblağ. Bu usulde, hastanın kolundan damar içine boya maddesi verilir ve hastanın göz dibinin resimleri çekilir. Böylece diyabetik hastalarda, damarlarda firari, tıkanıklık ve beslenme bozukluğunu tespit etmek olası olabilir.

Çok ilerlemiş diyabetik retinopati olgularında ağ tabaka cerrahisi yapılması gerekebilir. Tip 1 veya Tip 2 diyabeti olan her hasta, diyabetik retinopati büyümesi açısından tehlike altındadır. Diyabeti olan her hasta, en azından senede bir kere ayrıntılı göz dibi fundus tetkiki yaptırmalıdır. Öte yandan diyabetli hastalar üzerinde yapılan çalışmalar, kan şekeri hakimiyetinin, retinopati gelişimini ve ilerlemesini yavaşlattığını gösteriyor. Kan şeker seviyesini bayağı hudutlar içerisinde yakalamak, hem göz hem de öbür uzuv hastalıkları tehlikesini eksiltir.”