Sıkıntılı bacak belirtiyi ve rehabilitasyon usulleri

Bacaklarda ağrı ve yanma, uzun zaman hareketsiz oturamama ve uyku sırasında hareket ettirme gibi şikayetlerle kendini belirli eden “sıkıntılı bacak belirtiyi” yaşam niteliğini düşüren hastalıkların başında geliyor. Sadece gece değil, gün içinde de hastaları zorlayan bu yakınmalar, doğru tanı ve çağdaş rehabilitasyon usulleri sayesinde hakimiyet altına alınabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Funda Uysal Tan, sıkıntılı bacak belirtiyi ve rehabilitasyon usulleri hakkında bilgi verdi.

Karıncalanma ve ağrı görülebilir

Sıkıntılı bacak belirtiyi cemiyetin takribî %10’ununda görülen bir sağlık problemidir. Hastalar genellikle her iki bacaklarında bütün tanımlayamadıkları; karıncalanma, elektriklenme, ağrı, yanma gibi rahatsızlık verici bir histen yakınırlar. Bu vaziyet hareketsizlikle çoğalırken bacakları sallamakla veya yürümekle eksilir. Bacakları hareket ettirme güdüsü bir zaman sonra baskılanamaz. Bunun neticesinde birey uzun zaman oturması gereken etkinliklerde bulunduğunda çok sıkıntılı olur ve bunlardan sakınmaya başlar. Uzun süreli yolculuklar sıkıntılı bacak belirtiyi olan bireyler için eziyete dönüşebilir.

Gece şikayetleri gündüze de taşınabilir

Hastalığın başında şikayetler daha çok gece uykuya geçiş esnasında bacaklarını sık hareket ettirme güdüsü, uykuyu başlatma ve sürdürme ile alakalı problemler biçimindedir. Bazen bireyin partneri, hastanın uyku sırasında bacaklarındaki atlamalardan ve periyodik hareketlerden şikayet edebilir. Sıkıntılı bacak belirtisinin erken yarıyılda rehabilitasyon edilmemesi gidişatında, şikayetler gündüze de kayar ve uzun zaman hareketsiz kalmayı gerektiren etkinlikler birey için zorlayıcı olmaya başlar. Bazı olgularda yakınmalar kollarda da olmaya başlar. Birey kollarda hareketsizlikle artan eş şikayetler yaşar.

Adale ağrısı ile karıştırılmamalı

Hastalığın tanısında ehemmiyetli olan nokta, dikkatli bir hikaye ile hastanın bacaklarındaki yakınmanın bitkinliğe bağlı kolay bir adale ağrısı veya kramp olup olmadığının ayırt edilmesidir. Sıkıntılı bacak belirtiyi olan her 3 hastadan 1’inde aile hikayesi bulunmaktadır ve bu bireylerde hastalığa bağlı şikayetlerin başlama yaşı daha erkendir.

Gebelik yarıyılında görülme tehlikeyi daha yüksek

Sıkıntılı bacak belirtisinin altında genelde ciddi bir hastalık bulunmaz. Hastaların takribî %20’sinde demir beceriksizliği kansızlığı ve demir ambarlarının boş olmasının hastalığı tetiklediği düşünülmektedir. Hamilelik sırasında, tiroid hastalıklarında, romatizmal rahatsızlıklarda, Parkinson’da ve varisi olanlarda daha sık tesadüfülmektedir. Bunun dışında; bunalım, sara, alerji ilaçları kullananlarda bu belirtinin bulgularının görülme ihtimali daha yüksektir.

Doğru rehabilitasyon tasarıyı ile hakimiyet altına alınıyor

Sıkıntılı bacak belirtiyi için genellikle ilaç rehabilitasyonu kullanılmaktadır. Özellikle Parkinson hastalığında da kullanılan bazı ilaçların çok düşük dozlarda alınması dahi, şikayetlerde aşikar bir düzelme sağlayabilir. Aynı biçimde nöropatik ağrıların rehabilitasyonunda kullanılan ilaçlar da rehabilitasyonda oldukça aktiftir. Hastalığın altında yatan başka bir etmen saptandıysa ona müteveccih rehabilitasyonun da yapılması zorunludur. Şayet hastada demir yetersizliği de mevcutsa, yerine koyma rehabilitasyonu ile beraber uygun tasarılama yapılır.