Spor yapmak astım saldırılarını önlüyor
Cemiyetin genelinde dominant olan “Astım hastaları spor yapamaz” algısının aksine hekim hakimiyetinde egzersiz yapmak, hastalığın seyrini pozitif etkiliyor. Öyle ki astım hastaları olimpiyat şampiyonu dahi olabiliyor. Memorial Şişli Sağlık Kurumu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Necla Songür, astım ve spor ilişkisi hakkında bilgi verdi.
Hava yolunun kronik iltihaplanması ile ortaya çıkan ve genellikle hamleler halinde kendini gösteren astım hastalığını, alerjenler, ilaçlar ve soğuk gibi pek çok etmen tetikleyebilmektedir. Hastalar bu tetikleyicilere maruz kaldığında öksürük, hırıltılı solunum, soluk darlığı ve göğüste sıkışma hissi gibi belirtiler vermektedir. Hakimiyetsiz astım hastalığı bireyin yaşam niteliğini ehemmiyetli miktarda etkilemektedir.
Yanlış egzersiz programı astım saldırılarını tetikliyor
Astım saldırılarını artıran etkenlerden biri de yanlış yapılan egzersizdir. Egzersize bağlı soluk sıkışması ya da öksürük, tipik olarak egzersiz bittikten 5-10 dakika sonra başlar. Bulgular seyrek egzersize başlandığında da görülebilir. Hastalar hareket eder vaziyetteyken genellikle rahattır ancak bazen astım hamleleri büyüyebilir. Egzersize bağlı astım hamleleri yaşayan hastaların özellikle soğuk ve kuru havalarda şikayetleri çoğalmaktadır.
Bulgular bireyden şahsa değişmekle beraber şu biçimde sıralanabilir:
– Hırıltılı solunum
– Öksürme
– Soluk darlığı
– Göğüste sıkışma hissi
– Bitkinlik
Spor yaparken astım saldırıyı olursa ne yapmalı
Her türlü ihtiyat ve hakimiyetli egzersiz programına karşın egzersiz sırasında astım saldırıyı alana kazançsa yapabilecekleriniz…
– Tüm spor aktifliği hemen kesilmelidir.
– Panik yapmayıp, sakin kalmaya çalışılmalıdır.
– Duman, toz, soğuk gibi tetikleyicilerden uzaklaşılmalıdır.
– Hekimin nasihat ettiği bronş açıcı ilaç varsa uygun dozda kullanılmalıdır.
– Şikayetler devam ediyorsa en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etilmelidir.
Kondisyonunuzu artırarak saldırıların önüne geçebilirsiniz
Astım hastaları spordan hiçbir biçimde uzaklaşmamalıdır. Şayet birey, astım ilaçlarını kumpaslı kullanıyorsa ve astım hastalığı hakimiyet altında ise spor yapması iyileşmesine katkıda bulunur, kapasitesini artırır ve astım hakimiyeti basitleşir. Fiziksel kondisyonu iyi olan sporcularda astım saldırılarının ciddi bir biçimde eksildiği yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur. Bu sebeple astım hastalarının fiziksel işlev kapasitelerini geliştirecek spor faaliyetlerinde bulunmaları önerilmektedir.
Astımın şiddeti spor dalı tercihinde aktif rol oynuyor
Spor tercihinde astımlı hastanın astımının şiddeti, hakimiyet altında olup olmaması, rehabilitasyon altında akciğer kapasitesi ve hastanın seçimi ehemmiyetli rol oynamaktadır. Genellikle çocuk ya da yetişkin yaşta önerilen spor etkinliği yüzme olmakla beraber, ihtiyatlar uygun biçimde alınırsa ve tıbbi rehabilitasyon ile hakimiyet sağlanırsa hastaların sarih hava sporlarını yapmalarında da bir mahzur yoktur. Ancak astım hastaları yüksek tehlike kapsadığı için; dalgıçlık, basketbol, bisiklet, uzun mesafe koşusu, futbol, kayak, buz hokeyi ve buz pateni gibi spor dallarından uzak durmalıdır.
Astımın şiddeti bireyden şahsa değişiyor
Spor, astımın iyileşmesine katkıda bulunsa da hakikat rehabilitasyonu tıbbidir. Uzman bir hekim himayesinde kumpaslı takiplerin ve rehabilitasyonların yapılması gerekmektedir. Astım tıbbi rehabilitasyonla hakimiyet altına alınabilen, geriye dönüşü olabilen bir hastalıktır. Herkeste astımın şiddeti değişiklik göstermektedir. Rehabilitasyonun ardından hasta bayağı yaşamına dönebilir. Ayrıca astımı tetikleyici etmenlerin tanımlanması ve bu etmenlerden korunulması ehemmiyet taşımaktadır.
Rehabilitasyon edilmezse kalıcı zarar vazgeçebilir
Astım şayet rehabilitasyon edilmez, kumpaslı takipleri yapılmaz ve tetikleyici etkenlerden korunulmazsa bir zaman sonra KOAH gibi geriye dönüşü olmayan, hava yolu darlıkları ve zararları alana gelmeye başlamaktadır. Astımın doğru rehabilitasyon edildiği ve doğru takip edildiği zaman geriye dönüşü olabilen bir sağlık meseleyi olduğu unutulmamalıdır.