Stres hastalıklarıyla nasıl başa çıkılır?

Yaşamın her anında karşılaştığımız kronik strese karşı çözümün stres ile baş edebilmeyi bilmek olduğunu söyleyen Nöroloji Uzmanı Dr. Banu Taşçı Fresko, “Stresi eksiltmenin en ehemmiyetli yollarından birisi yavaşlamak, sakinlemek, hatta durmak. Bunun da en iyi yollarından birisi meditasyon ve soluk çalışmaları yapmak. Her sabah ve her akşam yalnızca bir dakika süresince, gözleriniz kapalı, 60’a kadar sayın. Birkaç gün sonra birkaç dakika soluğunuza odaklanın, yalnızca soluk aldığınızı ve verdiğinizi fark edin” diyor.

Stres, günlük yaşantıda karşılaştığımız baskıya verdiğimiz fiziksel ve duygusal gerginliktir. Kısa süreli ve geçici olduğunda, yaşamda kalmanız için elzem olan stres cevabı; aralıksız ve uzun zamanlarla devam ettiğinde, aşikar sirkenin küpüne hasar vermesi gibi sizi hırpalar.

Kronik stres beyninizin en büyük düşmanlarından biri. Fiziksel/fizyolojik olarak sempatik baskınlığı artırır, tansiyonu yükseltir, asaplılık hali, konsantrasyon beceriksizliği ve yaygın enflamasyona neden olur. Stres cevabı ortaya çıkınca böbreküstü bezlerinden kortizol ve adrenalin/noradrenalin salınır. Beyin uzun vakitler strese ve kortizole maruz kaldığı zaman beyin hücrelerinde, özellikle hafıza merkezi hipokampüsde hücre harabiyeti ve doku kaybı ortaya çıkar.

HASTALIKLARIN EN BÜYÜK ARKADAŞI KRONİK STRES

İnsan bedeni, stresli gidişatlara karşı bedeni hazırlayarak hemen yanıt verir. Ani stres vaziyetinde adale eforunda çoğalış olur ve stres hormonları salgılanır. Herkesi değişik etkileyen stres, zekâsal ve fiziksel semptomlara neden olur. Ayrıca stres pek çok hastalığında esasında uyuyan ehemmiyetli sebeplerden biridir. Yapılan çalışmalarda, strese bağlı oluşan fiziksel metamorfozların vefata kadar yol açan hastalıklara neden olduğu gözlemlenir.

Stres sonrası kalp atışında süratlenme ve kan tazyikinde yükselme görülür. Bu vaziyet ise hipertansiyon, endotel zararı, atardamar damarların sertleşmesi, kalp krizi tehlikeyi, inme tehlikeyi gibi kalp damar sıhhatini etkileyen hastalıklara neden olabilir.

Stresin neden olduğu yaygın enflamasyon, hareketsiz bir hayat ile birleşerek, yaygın beden sızıları, adale sızıları, baş sızısı, migren, bitkinlik, asaplılık ve konsantrasyon yetersizliğine yol açıyor.

Sindirim sistemimiz, bedenimizin stresten en çok etkilendiği mekanizmadır. Strese bağlı olarak bireylerde, hazımsızlık, irritabl bağırsak belirtiyi, barsak florasının bozulması ve reflü gibi hastalıklar sıklıkla görülür. Hastalar hekime müracaat ettiği zaman genellikle muhakkak bir mevzuda stres gidişatı yaşadıklarını belirtirler.

Canınız sıkkın olduğunda ya da stres olduğunda elleriniz dolaba gider ve çikolata, şeker stili besinleri arar. Şeker ve karbonhidrat aşerme, stres sebebiyle bedenin verdiği bir tepkidir. Bu gidişatta şayet devamlı yemek yiyorsanız, stres ile beraber karında yağlanma kaçınılmaz son olur.

Stres, bağışıklık sisteminde baskılanmaya da yol açtığı için şahıslar daha basit nezle ve grip olabilir. Ayrıca hayatın gizemi olarak öğrenilen telomer boyu da strese bağlı olarak kısalır ve erken ihtiyarlama sıkça görülür. 

ANI YAŞAYIN STRESLE BAŞA ÇIKIN

Bir dağın başına kaçıp kendimizi bir mağaraya kapatamayacağımız veya ömrümüzün sonuna kadar ücra bir adada yaşayamayacağımıza göre, çözüm; stresle baş edebilmeyi bilmektir.

Stres yaratan vakaları dünya sonu olarak görmeden, sizin hakimiyet edebileceğiniz, çok basit olmasa da sizi geliştirecek basamaklar olarak görmek, her şeyi ve herkesi olduğu gibi kabul etmek ve olası olduğunca anda kalmayı bilmek gerekir.

AKCİĞER KAPASİTENİZİN TAMAMINI KULLANARAK SOLUK ALIN

Stresi eksiltmenin en ehemmiyetli yollarından birisi yavaşlamak, sakinlemek hatta durmak. Bunun da en iyi yollarından birisi meditasyon ve soluk çalışmaları yapmak. Meditasyon ve soluk çalışması yapan hastaların stres cevaplarında eksilme, kortizol seviyelerinde düşme ile beraber pozitif düşünce ölçüsünde ve kendini iyi sezme seviyelerinde çoğalış görülür. Hafıza işlevleri, bilme kapasitesi, odaklanma ve dikkat yetilerinde çoğalış görülürken, beyinde görülen küçülme ölçüsünde eksilme ve düzelme de gösterilmiştir.

Karından başka bir deyişle diyafragmdan soluk almak strese iyi gelen ehemmiyetli bir etken. Çoğumuz akciğer kapasitemizin tümünü kullanmadan, yüzeysel ve kısıtlı soluk alıyoruz. Bu sebeple soluk çalışmaları yaparak, karından soluk almak stresi eksiltmek için elimizdeki çok eforlu bir vasıta.

STRESE KARŞI HER SABAH SOLUĞUNUZA ODAKLANIN

Her sabah ve her akşam yalnızca bir dakika süresince, gözleriniz kapalı, 60’a kadar sayın. Birkaç gün sonra birkaç dakika soluğunuza odaklanın, yalnızca soluk aldığınızı ve verdiğinizi fark edin.

Size yakın bir yoga/ meditasyon merkezine gidip derslere katılmaya başlayın. Kurslara katılmaya olanağınız yok ise internet üzerinde pek çok site var, onlar size yol gösterecektir. İnternetin yanı gizeme uslu telefonlar üzerinde bir hayli kullanılabilecek uygulamalar bulunuyor. Size en uygun olanı telefonunuza indirerek, kullanmaya başlayabilirsiniz.

Tüm bunlar zamanınızı çok alıyor ve bu sebeple meditasyon yapamıyorsanız, karşınıza bir fırsat çıkana kadar her sabah soluğunuza odaklanmaya devam edin.