Tiroit nodülleri ve rehabilitasyon yöntemleri

Türkiye’de çok sık görülen sağlık meselelerinden biri olan tiroit nodüllerini, tiroit bezinde oluşan yumrular oluşturuyor ve bir veya birden fazla olarak ortaya çıkabiliyor. Tiroit nodüllerinin rehabilitasyonunda erken teşhisin büyük avantaj sağladığını belirten Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır İçerenköy Sağlık Kurumu ve Levent Tıp Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Tufan Hacıahmetoğlu tiroit nodülleri ve rehabilitasyon yöntemleri ile alakalı bilgiler verdi.

En yaygın görülen muayenehane meselelerden biri olan tiroit nodülü, bireyden şahsa değişse dahi genellikle boyunda şişlik, olayların çok azında ağrı ve çevre uzuvlara bası neticeyi soluk darlığı, yutma eforluğu gibi şikayetlerle ortaya çıkıyor. Bazı hastalarda ise rastgele bir şikayete neden olmuyor. Ancak bazı gidişatlarda nodüller, hipertiroidi fazla tiroit hormonu salgılanması veya hipotiroidi tiroit hormonun az salgılanması tablosuna neden olabiliyor.

Hipertiroit ve Hipotiroit bulguları

Hipertiroit bulguları arasında; ciltte ıslama çoğalışı, ellerde terleme, sıcağa tahammülsüzlük, ellerde titreme, asaplılık, uykusuzluk, zayıflama, çarpıntı, nabız rakamında çoğalış, saçlarda incelme ve dökülme, adet kumpassızlıkları, hamile kalma eforluğu ve adale eforsuzluğu yer alıyor.

Hipotiroidi ise halsizlik, ciltte müesseseye, konsantrasyon ve hafıza eforluğu, tırnaklarda kırılma, nabız rakamında eksilme, bunalım, seste vahşileşme, adet kumpassızlıkları, soğuğa tahammülsüzlük, surat ifadesinde farklılık, hareketlerde yavaşlama ve eforsuzluk, kilo alma, kabızlık, hamile kalma eforluğu ve saçta vahşileşme olarak kendini gösteriyor.

Erkeklerde daha tehlikeli

Tiroid nodülleri bayanlarda daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Nodül görülme oranına paralel olarak tiroit kanseri de bayanlarda daha fazla görülür. Tiroit kanseri ender görülen bir kanserdir. Tüm kanserler içinde oranı yüzde 1’dir. Ancak 15-24 yaş bayanlarda cemiyette en sık görülen kanser, tiroit kanseridir, 24- 49 yaş arası bayanlarda da meme kanserinden sonra ikinci sıradadır.

Bir diğer ehemmiyetli nokta da; erkeklerde nodüller bayanlara göre daha az sıklıkta görülse de, erkeklerde tespit etilen nodüllerin kanserleşme oranı bayanlardakinden daha fazladır.

Ne zaman operasyon edilmeli

– Nodüllerden birisinde kanser tanımlanması,

– Nodüllerde kanser kuşkusu olması foliküler neoplazm gidişatında,

– Nodülün çapında giderek artan bir sihrime görülmesi,

– Çok nodüllü multinodüler guatr gidişatında hipertiroidi olması

– Kozmetik hata yaratması,

– Nodüllere bağlı yutma eforluğu veya ses kısıklığı büyümesi veya kozmetik hata yaratması halinde operasyon gerekiyor.

Tanı nasıl konulur

Tetkik: 1cm’den büyük nodüller palpe elle tetkik edilebiliyor.

Kan analizleri: Özellikle tiroksin T4 ve tiroid stimülan hormon TSH seviyeleri inceleniyor.

Ultrasonografi: Tüm hastalardan isteniyor. Fizik tetkik ile ele gelmeyen nodüllerin görülmesini sağlıyor, kanser tehlikesini ortaya koymaya destekçi oluyor.

Sintigrafi: Radyoaktif bir test ve tespit etilen nodülün hormonal etkinliğinin sıcak, soğuk, fonksiyonel nodül olup olmadığı değerlendiriliyor.

İnce iğne aspirasyon biyopsisi İİAB: Dolaysız olarak veya ultrasonografiyle iğne ile nodül üzerinden biyopsi alınıp patoloji tahliline sevk ediliyor.

İğne biyopsisi yöntemiyle operasyona son

Baş boyun radyoterapisi görenler, ailesinde tiroit kanseri olanlar, süratli gelişen nodüller, sert ve çevreye yapışkan nodüller, ses felci, yutma eforluğu ve öksürüğü olanlar, bölgesel lenf bezi veya uzak metastazı olan şahıslar muayenehane tehlike etkeni taşıyor. Muayenehane tehlike etmenleri ve ultrasonografik kanser bulgusu olmayan 1 cm altındaki nodüllere sahip hastalara İİAB yapılmıyor. Ancak muayenehane tehlike etkeni olanlarda nodül hangi çapta olursa olsun İİAB yapılıyor. İİAB, tiroit nodüllerinin ayırıcı tanısında çok sık kullanılan bir yöntem.

Tiroit nodüllerinin takribî yüzde 5’i saldırgan, yüzde 95’i ise sakin yapıda oluyor. Başka bir tabirle tiroit nodülü olan her hasta işleme sevk edildiği takdirde bu nodüllerin yüzde 95’i hasarsız olarak gelecek ve hasta boşuna harekât tehlikeyi altına girmiş olacak. İİAB yöntemi ile saldırgan olmayan nodüller, saldırgan olan nodüllerden yüzde 75 duyarlılıkla ufalayabiliyor. Geri kalan yüzde 25 olayda ise tanı koymada eforluk çekiliyor veya beceriksiz hücre alınıyor.

İİAB ile işleme sevk edilen hasta rakamı yüzde 40 eksiliyor ayrıca işlemde nasıl bir yöntem izleneceğini de evvelden tanımlamaya destekçi oluyor. Gelen neticelere göre rehabilitasyon yöntemi tanımlanıyor. Şayet İİAB’de tanısal olmayan netice kazançsa İİAB tekerrür ediliyor. Kanser kuşkusuna tesadüfüldüğünde ya da kanser çıkarsa cerrahi rehabilitasyon uygulanmaya başlıyor.

Operasyon sonrası bir günde konuta dönüş

Kullanılan yöntemle beraber ufak farklılıklar gösterse de operasyon vasati 1.5 saat sürüyor. Hastalar genellikle bir gün sağlık kurumunda kalıp, ertesi gün rutin etkinliklerine geri dönebiliyorlar. Üçüncü günde ise iş başı dahi yapabiliyorlar.

Süratli bir iyileşme süreci gösterse dahi her operasyonda olduğu gibi tiroit nodülleri operasyonunun da bazı tehlikeleri bulunuyor. Bu tehlikeler arasında kanama, üst gırtlak asabı, alt gırtlak asabı ve paratiroid yaralanması, tiroid krizi ve enfeksiyon bulunuyor. Bu gidişatlarda gerektiğinde ilaç rehabilitasyonu gerektiğinde ise cerrahi müdahale yapılıyor.

Özellikle total tiroidektomi yapılan hastaların ömür boyu ağızdan tiroit hormon hapı kullanması gerekiyor. Ayrıca kanser hadiselerinde operasyon sonrası radyoaktif iyot rehabilitasyonu da uygulanabiliyor.

Operasyon yöntemleri

Tiroit nodüllerini almak için dört değişik yöntem kullanılıyor:

Total tiroidektomi: Tiroit bezinin tamamının alınması anlamına geliyor. Kanser hadiselerinde, kanser kuşkusunda ve bazen de çok nodüllü guatr multinodüler guatr gidişatında seçim ediliyor.

Totale yakın tiroidektomi: Tiroit bezinin tamamına yakının alınması ve az bir kısmının vazgeçilmesidir. Çok nodüllü guatr multinodüler guatr vaziyetlerinde seçim ediliyor.

Lobektomi: Tiroit bezinin yalnızca bir lobunun alınması anlamına geliyor. Tek taraflı büyük nodüllerde bu teknik seçim ediliyor.

Total tiroidektomi + boyun diseksiyonu: Boyun lenf bezleri yakalanan tömörlerde tiroit bezinin alınması ve bezelerin arınılması gerekiyor.