Tükenmişlik belirtisine karşı yürüyüş yapın

Fizik Rehabilitasyon ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Ruhsan Cihan, “çağın hastalığı” ve “tükenmişlik belirtiyi” olarak da bilinen fibromiyalji belirtisine ait, “‘Her tarafım ağrıyor’, ‘sabahları uyanamıyorum’, ‘kesintisiz bitkinim’ diyenlerin sayısı her geçen gün çoğalıyor. Ağrılardan ve bitkinlikten kurtulmak istiyorsanız kar kış demeyin yürüyüş yapın ve beslenmenize dikkat edin.” dedi.

Cihan, “Adale romatizması olarak da bilinen fibromiyalji, yaygın beden ağrıları ve halsizlik ile kendini gösteren bir kronik ağrı belirtiyidir. En belirgin özelliği yaygın adale ağrılarıdır. Hastaların günlük yaşantılarını negatif istikamette tesirler ve iş eforu kaybına neden olur. Yaygın beden ağrılarının yanı gizeme halsizlik, bitkinlik, gönülsüzlük, uyku bozukluğu ve dolayısıyla sabah bitkin uyanma ve tutukluk şikayetleri mevcuttur. ‘Sabah bitkin kalkıyorum’ diyen hasta, gün boyu aynı bitkinlik hissiyle bir şey yapmak istemez.” ifadelerini kullandı.

“Hastaların yüzde 70-80 kadarını bayanlar oluşturuyor”

Hastalığın görülme sıklığının bayanlarda yüzde 3-4, erkeklerde yüzde 0,5 olarak bildirildiğini aktaran Cihan, hastaların yüzde 70-80 kadarını bayanların oluşturduğunu söyledi. Hastalığın her yaş grubunda görülebildiği gibi, en sık 30-50 yaş grubunda olduğunu belirten Cihan, şunları kaydetti: “Bir romatolojik hastalığı olanlar romatoid artrit, enfeksiyöz bir hastalığı olanlar viral veya bakteriyel hastalıklar veya psikiyatrik hastalığı olanlar majör bunalım fibromyalji belirtiyi açısından tehlike taşırlar. Fibromiyalji belirtisinin en tipik belirtisi ağrıdır. Bedenin alt ve/veya üst yarısında ağrılar mevcuttur. Bu hastalarda tipik olarak breyin ve sırt bölgesindeki ağrılara baş ağrısı da eşlik eder. Mide ağrısı, ağrılı adet yarıyılları, kabızlık, soluk almada zorlanma hissi, çarpıntı, zaman zaman ellerde anlaşma, gözlerde ve ağızda kuruluk hissi ve depresif semptomlar hastanın şikayetleri arasında yer alır.”

“Şikayetler soğuk havalarda çoğalıyor”

Dr. Ruhsan Cihan, özellikle soğuk havalarda ve mevsim farklılıklarında hastalarda şikayetlerin çoğaldığına dikkati sürükleyerek, “Soğuk havalarda hastaların şikayetlerinde bariz bir biçimde çoğalış kollanır. Bu yarıyıllarda hastalarımızın hayat niteliklerinde ve iş eforunda gözle görülür bir eksilme olur. Soğuk havalarda artan yaygın adale ağrıları, halsizlik, bitkinlik ve gönülsüzlük şikayetleri için hastalara bu yarıyılda daha çok egzersiz öneriyoruz. Balanslı beslenmeleri, sarih havada bol bol yürüyüş yapmaları başlıca tekliflerimiz arasında yer alıyor.” diye konuştu.

“Bireye özel fiziksel egzersiz programı tertip edilmeli”

Medicana Kadıköy Sağlık Kurumu Fizik Rehabilitasyon ve Rehabilitasyon Uzmanı Cihan, fibromiyalji belirtisinin rehabilitasyonu için multidisipliner bir program tertip edilmesi gerektiğini, tek bir standart rehabilitasyon bulunmadığını söyledi.

Bu programın içinde ilaç rehabilitasyonunun yanı gizeme egzersiz, masaj ve fizik rehabilitasyon gibi komplementer rehabilitasyonların yer aldığını bildiren Cihan, şöyle konuştu: “Hastalarımız, yaşam stili ve tutum değerlendirilmeleri gibi çok istikametli eğitim programlarına alınabilir. Birey, fibromiyalji belirtiyi hakkında bilgilendirilmelidir. Egzersiz rehabilitasyonu, sıklıkla önerdiğimiz ve hastaların ağrıları yanında günlük yaşam niteliğini de artıran bir rehabilitasyon usulüdür. Bireye özel fiziksel egzersiz programı tertip edilmeli. Hastaların rehabilitasyonuna takviyeci olması açısından perhizleri, başka bir deyişle beslenme alışkanlıkları da yine tertip edilmeli. Gerektiğinde psikiyatrik destek verilmeli. Ayrıca, fizik rehabilitasyon programları, myofasiyal ağrılar için kuru iğne ve nöralterapi rehabilitasyonu da başvurulan rehabilitasyon usulleri arasında yer alır. Rehabilitasyon; ağrıyı ve bitkinliği eksiltmek, depresif semptomları gidermek ve diğer semptomları en aza indirmek amacına tertip edilir. Burada ‘eksilmiş fiziksel etkinlik ve çoğalmış ağrı’ kısır döngüsünü kırmak hedeflenir.”

“Bunalımla karıştırılıyor”

Dr. Ruhsan Cihan, fibromiyalji belirtisinin; ortak şikayetler sebebiyle bunalımla çok sık karıştırıldığını belirterek, “Uyku bozukluğu, mutsuzluk, hayattan zevk alamama, gönülsüzlük ve halsizlik bunalımla en sık karıştırılan bulgulardır. Bunun dışında birtakım irinli romatizmal hastalıklarla da karıştırılabilir. Ancak bu grup hastalıklardan ANA antinükleer antikor, RF romatoid etmen ve alyuvar sedimentasyon sürati gibi laboratuvar muayeneleri ile ayırıcı tanıya gidilebilir.” dedi.

Bu grup hastaların kaynağı tespit edilemeyen ağrı şikayeti ile çok sık hekim değiştirdiğini, bu hastaların değişik branş hekimlerine başvurduğunu anlatan Cihan, şunları kaydetti: “Fibromiyalji belirtisinden muzdarip hastalar daha sık harekât geçirirler. Ancak doğru teşhis edilemediğinde, şikayetler ağrı kesici ilaçlar ile geçiştirildiğinde mesele bütün olarak giderilemez. Hastaların şikayetleri kısa bir müddet eksilmiş veya geçmiş gibi gözükse de bir müddet sonra tekerrürler. Bu hastalıkta en az 3 ay müddet ile bedenin üst ve alt yarısında bulunan birtakım ağrılı tetik noktalarının tespiti ve hastanın muayenehane semptomlarıyla teşhis koymaktayız.”

Mayalı ve katkılı gıda tetikliyor

Medicana Kadıköy Sağlık Kurumu Fizik Rehabilitasyon ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Cihan, fibromiyaljide ağrıyı tetikleyebileceği tespit edilen besinleri sıralayarak seçim edilmesi gereken besinleri aktardı. Cihan, devamla şunları kaydetti: “Aspartan natürel tatlandırıcı kapsayan gıdalar, hazır dondurulmuş besinlerde bulunan MSG monosodyum glutamat ve jambon, salam gibi besinlerde çok fazla bulunan nitratlar gibi gıda gözeticiler dahil besin katkıları, şeker, fruktoz ve basit karbonhidratlar, kafein, çay, kahve, kola ve çikolata, maya kapsayan besinler, bira, şarap ve salata sosları gibi fermente edilmiş besin ve meşrubatlar, mayalı hamurdan yapılan poğaça, pizza ve ekmekler ayrıca kuru meyveler, hazır meyve suları, patlıcan, acı biber gibi bazı bitkiler… Bunlardan uzak durulmalı.

Fibromiyaljiye karşı haftada 3 gün balık, keten tohumu, ceviz, omega 3 yağ asit dayanağı, zeytinyağı seçim etmeliyiz. B, C ve D grubu vitaminler destek olarak alınabilir. Karbonhidrat seçim edilecek ise bol hububatlı olanları, kepekli, çavdarlı ekmekleri, bulgur ve kepekli makarnaları seçim etmeliyiz.”

Cihan, “her tarafım ağrıyor”, “sabahları uyanamıyorum”, “kesintisiz bitkinim” diyenlerin sayısının her geçen gün çoğaldığını belirterek, “Ağrılardan ve bitkinlikten kurtulmak istiyorsanız kar kış demeyin yürüyüş yapın ve beslenmenize dikkat edin.” dedi.