Tuvalet eğitiminde dikkat edilmesi gerekenler

Tuvalet eğitimi bazı anne babalar için zorlayıcı bir süreçtir ve çocuklarıyla olan bağlantılarını negatif istikamette etkileyebilir. Bu sebeple çocukla iş birliği içerisinde bu süreci bitirmek ehemmiyetlidir. Çocukların 24-36 ay arasında tuvalet alışkanlığını edinmesi beklenir, fakat her çocuğun gelişimi değişik olduğu için tuvalet eğitiminin ne kadar süreceği de çocuğa göre değişiklik gösterebilir.

Liv Hospital Ulus Çocuk Gelişim Uzmanı İlknur Güven “Çocuğun tuvalet alışkanlığı kazanmadan evvel yeterli vücutsal ve zekasal gelişim seviyesine erişmiş olması gerekir. Yeterli motor gelişime erişen bir çocuk 2-2.5 yaş etrafı kendisi tuvalete oturabilecektir. Adale hakimiyeti bu alışkanlığın kazandırılmasında ehemmiyetli olduğundan olması gerekenden erken yaşta ve baskıcı bir tavırla tuvalet eğitimi vermeye çalışmak çocukları ruhsal açıdan negatif etkileyebilir. Çocuklar tuvalet eğitimine güvenli sezdikleri, sakin bir yarıyılda başlamalıdır” diyor.

Sert tutumlar duygusal gelişimi etkiliyor

Tuvalet eğitimi sürecindeki en ehemmiyetli nokta çocuğun bu mevzuda hakimiyetin kendi elinde olduğunu sezmesidir. Bu yaş grubundaki çocuklar fertselliğini ve bağımsızlığını ortaya koymaya çalışır. Kendi hakimiyetlerini kazanmaya çalıştıkları için anne-babanın fazla ısrarcı olması ve çocuğu hakimiyet etmeye çalışması çatışmayı artırır. Çocuğun tuvaletini söylemeyi bilmesi için onu cesaretlendirmek, teşvik etmeye çalışmak doğru tavırlar olmakla birlikte zorlamak, baskı yapmak, sert bir tavır sergilemek son derece yanlıştır. Bu mevzuda katı ve otoriter davranıldığında çocuğun duygusal gelişiminde meseleler oluşabilir. Ayrıca çocuk sert tavırlar karşısında direnç geliştirerek tuvalet alışkanlığı kazanmayı yalanlayabilir.

Aileler nelere dikkat etmeli

Her çocuğun tuvalet alışkanlığı kazanabilmek için hazır olduğu yarıyıl fiziksel, ruhsal ve duygusal açıdan değişik olabilir. Çocuğun tuvaleti ve gerekliliği nasıl kullanması gerektiğini öğreniyor olması, tuvaleti geldiğinde sözel olarak veya jest ve mimiklerle kendini ifade ediyor olması, gün süresince bezinin en az iki saat kuru kalabiliyor olması ya da bezi ıslandığında rahatsız olması ve kısa bir uykudan sonra bezinin kuru olması tuvalet alışkanlığı edinmeye hazır olduğunun belirtileridir.Tuvalet alışkanlığını kazanma sırasında bazı kazalar ve geri dönüşler yaşanabilir. Bu gidişatlarda anlayışlı, sabırlı ve destekleyici olmak gerekir. “Bu sefer yetişemedik, ama ehemmiyetli değil bir dahakine yetişiriz” gibi tümceler daha teşvik edici olacaktır.

– Altına kaçırdığında “Hadi bunu beraber arınalım” diyerek çocuğu da sürece dahil etmek gerekir.

– Çocuğunuzun üzerinde kolayca çıkarabileceği kıyafetler olması ehemmiyetlidir. Tuvalet lüzumu olduğunu sezdiğinizde gerekliliğe/klozete oturabileceği mevzusunda alternatif sunabilirsiniz.

– Tuvalet eğitimi sırasındaki fazla sert ve baskıcı tavırlar çocuğun ters bir tepki geliştirmesine ve bu sürecin çatışmalı hale gelerek daha da uzamasına neden olabilir.

– Çocuk, tuvaletinin geldiğini her söylediğinde onu cesaretlendirmek ve bu tavrın oturmasını sağlamak için çocuğa pozitif iletiler vermek gerekir.

– Tuvalet eğitimi verilirken bir kumpas oluşturmak ehemmiyetlidir. Sabah kalkınca, öğlen yemeklerinden sonra ve akşam uyumadan evvel, hatta gece uykusunun arasında kaldırılarak tuvalete gidilmesi baskıcı olmadan çocuğa öğretilebilir.

– “Artık geliştin, altını bebekler nemlendirir” gibi tümceler kurmaktan çocukta özgüven meselelerine ve kabahatlilik duygularına neden olabilir.

– Özellikle 4 yaşından sonra devam eden ya da bu alışkanlığın kazanılmış olmasına karşın yine başlayan alt nemlendirme meseleleri vaziyetlerinde bir uzmandan dayanak almak faydalı olacaktır.