Uzun müddet hareketsizlik stres kırığına neden olabiliyor

Yeditepe Üniversitesi Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, yaptığı yazılı açıklamada, yeni banal kumpasın başlamasıyla bir hayli bireyin hem hareketlenmek hem de fazla kilolardan kurtulmak için spora başladığını ifade ederek, emin kaidelere uymak koşuluyla spor yapmak gerektiğini vurguladı.

Özellikle, uzun mesafeli yürüyüş yapanlar, koşucular ve zıplamalı spor yapanlarda ayak tarak kemiklerinde ve bacak kaval tibia kemiğinde sıklıkla stres kırıklarına tesadüfülebildiğini aktaran Çift, şu bilgileri verdi: “Stres kırığı, kemiğe yineleyici olan hafif orta şiddetli yüklenmeler ile oluşan çatlaklar biçimindedir. Ani yüklenmelerle orta veya yüksek enerjiyle oluşan kırıklardan değişiktir. Genellikle sporcularda görülür. Bayanlar bu kırıktan daha çok etkilenir. Stres kırıklarında kemik uçlarında aralıksızda bir farklılık dış saha kayma genellikle olmaz.”

Çift, stres kırığı yaradılışında etrafsal ve hastaya ait etkenlerin de tesirli olabileceğine işaret ederek, spor yapılan zemin, etkinlik tipi ve yoğunluğu, antreman sıklığı, kullanılan teçhizat hatta beslenme biçiminin yanı gizeme hastanın anatomisi, yaşı, cinsiyeti, kemik niteliği, osteoporoz olup olmadığı, ayak yapısındaki bozukluklar, alt ekstremitede dizilim yanılgıları ve özellikle bayanlarda hormonal bozuklukların stres kırığının yaradılışında rol oynayabildiğini kaydoldu.

Erken yarıyılda röntgende görülmez

Stres kırıklı hastaların rastgele bir etkinlik sırasında artan kemik ağrısı şikayetiyle doktora müracaat ettiğini belirten Çift, şöyle devam etti: “Hastayı rahatsız eden bu ağrı istirahatle eksilir. Ancak bazı vaziyetlerde ağrıya şişlik de eşlik edebilir. Bununla beraber stres kırıkları erken yarıyılda röntgende görülmez. Bu sebeple erken tanı için MR ile görüntüleme gerekir. MR görüntülemede kemik içinde ödem ve bazen yumuşak dokuda şişlik görülebilir.”

Çift, stres kırıklarında rehabilitasyonun, genellikle operasyonsuz yapıldığını, bazen profosyonel sporcularda ve operasyonsuz rehabilitasyondan fayda görmemiş hastalarda cerrahi rehabilitasyon gerekebildiğini aktardı.

Kumpaslı beslenme ehemmiyetli

Doç. Dr. Hakan Turan Çift, rehabilitasyon yaklaşımı mevzusunda şunları kaydoldu: “Rehabilitasyonda öncelikle etkinlik modifikasyonu ve kısa yarıyıl immobilizasyon yapılır. İmmobizasyon stres kırığı derecesine göre breys veya alçı ile yapılır. Yerel soğuk uygulama da kemikteki ödemin eksilmesinde tesirlidir. Bazen oral D vitamini ve kalsiyum desteği yapılır. İleri derecede kemikte ödem olan hastalara alçı rehabilitasyonu ile beraber oral bifosfanat rehabilitasyonu da verilebilir.”

Stres kırığından korunmak için kalsiyum ve D vitamininden zengin gıdaların harcanması gerektiğini vurgulayan Çift, korunma için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: “Kumpaslı beslenme de son derece ehemmiyet taşıyor. Ayrıca spor yaparken uygun spor pabuç ve donanıma sahip olunmalı, koşularda sürat, mesafe ve müddet haftalık tedrici olarak artırılmalı, spora başlamadan evvel ısınma egzersizleri uygun olarak yapılmalı. Spor sonrası dinlenmekle ağrılarınızda eksilmiyorsa kesinlikle bir ortopedi uzmanına müracaat etilmeli.”