Obezite hastaları nasıl beslenmelidir yapılan 5 kusur

Çağımızın en ehemmiyetli meselelerinden biri olan obezite hastalığı için hemen her gün çözüm üretilmeye çalışılıyor. Hastalar ve hasta yakınları “Obezler nasıl beslenmeli?”, “Obezite rehabilitasyonu neler?”, “Obezite neden olur?” gibi sualleri sormaktadır.  Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Beslenme ve Perhiz Uzmanı Dyt. Derya Fidan obeziteyi ve tehlike etkenlerini anlattı.

SANAYİLEŞME OBEZİTEYİ TETİKLİYOR

 Günümüzde sanayinin büyümesi ile beraber bir hayli hazır yiyeceğe erişim basitleşmiş, ufak yaşlarda başlayan beslenme bozukluğuna bağlı obezite insidansı yükselmiştir. Kumpassız beslenmeye ek olarak, hareketsiz yaşantı, stres etmeninin günlük yaşantıda baskın olması gibi etkenler genetik eğilim ile birleştiğinde ne yazık ki bireyin genel sıhhat vaziyetini tehdit etmeye başlıyor. Erişkin erkeklerde beden ağırlığının yüzde 15-18’i, bayanlarda ise yüzde 20-25’ini yağ dokusu oluşturmaktadır. Bu oranın erkeklerde yüzde 25, bayanlarda ise yüzde 30’un üstüne çıkması obeziteyi oluşturmaktadır. Günlük alınan enerjinin tüketilen enerjiden fazla olması vaziyetinde, tüketilemeyen enerji bedende yağ olarak depolanmakta ve obezite yaradılışına neden olmaktadır.

 TEHLİKE ETMENLERİ NELER? 

Obezitenin oluşmasında başlıca tehlike etmenleri vardır. Bunları sıralamak gerekirse; fazla ve yanlış beslenme alışkanlıkları, noksan fiziksel etkinlik, hormonal ve metabolik faktörler, sık aralıklarla çok düşük enerjili perhizler uygulama, kullanılan bazı ilaçlar antideprasanlar vb, sigara- içki kullanma vaziyeti gibi etkenler başı sürüklemektedir.

PERHİZ ÖMÜR BOYU SÜRMELİ 

Obezite rehabilitasyonunda emel, obeziteye ait hastalık ve vefat tehlikelerini eksiltmek, ferde yeterli ve balanslı beslenme alışkanlığı kazandırmak ve hayat niteliğini yükseltmektir. Verilen kilolara ek, fertler hayat standartını değiştirmeyi de göze alabilmeli ve perhizi kazanç geçer bir gidişat olarak nitelendirmeden yaşam boyu sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları edinmelidir. Bu gidişat böyle olmadığında ise ne yazık ki obez fertlerde kaybedilen beden ağırlığı sıklıkla ve süratle geri alınmaktadır. Kilo kaybeden fertlerin ancak yüzde 5’i eriştikleri kiloyu gözetebilmekte, büyük bir çoğunluğu ise tekerrür kilo almaktadır. Ayaküstü fast-food yenen karbonhidrattan ve arıtılmış şekerden zengin, nebatsal liflerden yoksul, fazla yağlı beslenme biçimi obeziteye yol açan ehemmiyetli etkenlerden birkaçıdır.

 4 BESLENME HATASI 

Obeziteye neden olan başlıca yanılgılı beslenme alışkanlıklarını sıralamak gerekirse;

 -Yemek yerken başka etkinlikler ile meşgul olunması; cemiyetimizde çok sık karşılaştığımız yeme bozukluğu nedenidir. Dış uyaranların sarih olması, televizyon karşısında yemek yeme, bilgisayarda çalışırken yemek yeme ve en çokta ebeveynlerin çocukları reyin parkında oynarken ya da televizyon karşısında iken doyma hissiyatlarının önüne geçerek ağzına yemek vermesi.

– Akşam yemekten sonra karbonhidrat kaynağı gıda tüketimine devam etmek; tatlı, hazır ambalajlanmış mahsul, çikolata, gazlı meşrubat ya da şekerli meşrubatlar, yemek sonrası fazla ölçüde meyve tüketimi bunlar arasında sayılabilir.

-Banal gereksinimin üstünde gıda alımı; özellikle çalışan şahıslarda sıhhatli yiyecekler yerine fast-food stili enerji yoğunluğu yüksek yiyeceklerin çok harcanması, kızartılmış ve kavrulmuş gıdaları sık harcamak

-Günlük su tüketiminin az olması, su yerine yüksek enerjili meşrubatların seçim edilmesi olarak sıralanabilir.

OBEZİTE REHABİLİTASYONU 

Obezitenin rehabilitasyonunda multidisipliner bir yaklaşımın baz alınması gerekmektedir. Hekim, diyetisyen, psikolog ve fiziksel etkinlik teftişinde belki bir fizyoterapist ile zorunlu adımlar bitirilmeli, alışkanlıklar değiştirilmeye çalışılarak sıhhat için yenmeli ve günlük egzersizler yapılmalıdır. Çünkü ne yazık ki obezite tek başına gayret edebileceğiniz bir hastalık değildir.

 KOMBİNE REHABİLİTASYON GALİBİYET GETİRİYOR 

Obezitede beslenme rehabilitasyonu ve fiziksel etkinliğin artırılması ile beraber tutum farklılığı rehabilitasyonu netlikle zorunludur. Beslenme rehabilitasyonu ve egzersizin tutum farklılığı rehabilitasyonu ile beraber kullanıldığı “kombine rehabilitasyonlar” hem ağırlık kaybını sağlamada hem de kaybedilen ağırlığın korunmasında büyük galibiyet sağlar. Obezite rehabilitasyonunda, egzersiz büyük ehemmiyet taşır. Obezler, genellikle az hareket etme meylindedirler. Ancak düşük kalorili perhizler ile beraber çok ağır egzersiz programlarının uygulanması da doğru değildir. Maksimum kalp süratinin yüzde 60-70 ne erişmeyi sağlayan bir egzersiz programının 20-30 dakika, haftada 4-5 defa veya 45-60 dakika, haftada 2-3 defa uygulanması uygun olacaktır.

 EKRAN KARŞISINDA YEMEK YİYENLER DİKKAT!

Kilo vermek emeli ile müracaat eten bir hastaya hazır bir perhiz listesi verip bu listeye uyup hakimiyete gelmesini söylemek galibiyetsizlikle sonuçlanacaktır. Emel hastanın yeme ve etkinliğiyle ilişkili alışkanlıklarında farkındalığı ve metamorfozu sağlamaktır. Çocuklar ve gençlerde fiziksel etkinlik seviyesinin eksildiği, TV veya bilgisayar başında giderek daha fazla zaman geçirildiği öğrenilmektedir. Bu sebeple obezite ile sonuçlanabilecek bu cins yanlış alışkanlıklardan ve tavırlardan uzaklaşılması için birinci basamak doktoru kesinlikle bu mevzu üzerinde durmalı ve bu mevzuya zaman ayırmalıdır.