Çikolata kisti ile alakalı her şey

Çikolata kistlerini ismine aldanıp da çikolatayla bağdaştırmamak gerekiyor, isminden dolayı masum gibi görünse de öyle değil. Bugün 8 – 10 kadından birinde görülen çikolata kisti Endometrioma yumurtalık kapasitesinde eksilmeye neden olurken kısırlığa kadar yol açabiliyor. Liv Hospital Ankara Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Esat Orhon, çikolata kistiyle alakalı öğrenilmesi gereken 10 ehemmiyetli mevzu başlığına değindi…

· Endometriozis hücreleri adet kanaması biçiminde döküldüğünde, şayet bir uzvun içinde yer aldıysa, misalin yumurtalık içinde, dışarıya akamaz ve yumurtalık içinde kist biçiminde birikir. Biriken adet kanaması zamanla koyu kıvamlı, kahverengi ve yapışık bir akışkan biçimine dönüşür. Bu akışkan etilmiş çikolata sosu renginde olduğu için “çikolata kisti” adını almıştır.

· Bu hastalık, adet gören kadınlarda görülür. Bu nedenle ergenlik evveli kız çocuklarında ve menopoz sonrası adet kanamalarından kesilmiş kadınlarda görülmez.

· Şahsın kendi kusurundan kaynaklanan bir gidişat değildir. Kullanılan ilaçlar, besinler ve özellikle çikolata yemekle bir alakası yoktur.

· Hastalarda farklı şikayetlere neden olabilir. Adet kanamaları sancılı geçebilir. Rahim iç uzuvlarda yapışkanlıklara neden olabileceği için cinsel ilişki ağrılı olabilir. Barsak yapışkanlığına neden olduysa büyük tuvalet sırasında ağrı olabilir. En çok canımızı sıkan gidişat, tüplerde ve yumurtalıklarda yapışkanlığa neden olduysa hamilelik elde etmede mesele yaşatabilmesidir.

· Adet kanamalarının bir müddet durduğu hamilelik ve emzirme yarıyıllarında çikolata kisti küçülür veya tamamen kaybolabilir. Ancak adet kanaması ile üreyen bir hastalık olduğu için gelecekte tekerrür etme ihtimali çok yüksektir.

· Rehabilitasyon alternatifleri hastanın şahsi vaziyetine göre tanımlanır. Sancılı adet kanamalarına yol açıyorsa bu çok ehemmiyetli bir kriterdir. Şayet hasta talebe olup mektepten izin alıp eve geliyorsa veya çalışan bir kadın dükkanından izin alıyorsa, bu “iş eforu kaybı” yapacak derecede bir hastalık olup, kesinlikle rehabilitasyon edilmelidir.

· Şayet hastanın hamilelik temennisi yok ise, yevmiye haplar ile adet kanaması sancılarına deva bulunabilir. Çocuk isteği varsa, yumurtlamayı çoğaldıran ilaç kullanımı galibiyetli netice verebilir. Büyük bir çikolata kisti ebadına geldiyse veya uzuv yapışkanlığına neden olduysa, laparoskopi veya sarih operasyonla kistin alınması ve yapışkanlıkların çözülmesi gerekebilir. Şayet cerrahi rehabilitasyon uygulanacak ise, yalnızca kistin alınması, yumurtalığın sağlam kısımlarının korunması gerekir. Cerrahi rehabilitasyonda emel, hem çikolata kistinden kurtulmak, hem de doğurganlığın korunması olmalıdır.

· Çikolata kisti yumurtalık kapasitesinde eksilmeye yol açabilir. Bu gidişatta şayet tüpler sarih ve sağlam ise aşılama, tüpler tıkalı ise tüp bebek rehabilitasyonu yapılması gerekebilir.

· Her ne usulle rehabilitasyon edilirse edilsin, çikolata kistinin aynı yumurtalık veya öbür yumurtalıkta yineleme ihtimali her zaman vardır. Doğum yapmak ve uzun müddet emzirmek bu ihtimali eksiltebilir veya erteleyebilir.

· Endometrioma hastalığı olan bir kadın, uygun aralıklara tetkik olmalı, ultrasonografiye girmeli ve zorunlu aralıklarla CA-125 kan testi yaptırmalıdır.