Çocuklarda sihrime geriliğinin sebepleri ve rehabilitasyonu
Gelişmenin ilk adımları, anne karnında atılıyor. Sıhhatli ve bayağı gelişen bebek için; anne adayının doğru beslenmesi, tansiyon ve diyabet gibi hastalıklarının hakimiyet altında yakalanması, sigara başta olmak üzere toksik maddelerden uzak durulması ehemmiyet kazanıyor. Ailedeki sevgi ve şefkat yoksunluğu ise sihrime hormonunu baskılayarak, çocukta boy kısalığına neden olabiliyor. Memorial Kayseri Sağlık Kurumu Çocuk Endokrinoloji Bölümü’nden Prof. Dr Selim Kurtoğlu, “15 Nisan Gelişmenin İzlenmesi Günü”nde çocuklarda sihrime geriliğinin sebepleri ve rehabilitasyonları hakkında bilgi verdi.
Bebeğin kilosu doğum sonrası ay ay değişiklik gösterir
40 haftalık bir bebeğin bayağı şartlarda boy uzunluğunun 50, baş etrafının ise 35 santimetre olması gerekir. Kızlarda 3 kilo 300 gram, erkeklerde ise ağırlığın 3 kilo 500 gram olması bayağı olarak kabul edilir. Doğumdan 3 ile 6 gün sonra bebeklerin % 5-6’sında ağırlık kaybı yaşanır. 10 ile 14 günler arasında da bebekler doğum ağırlığına geri döner. Daha sonraki süreçte, günde 20-30 gram alınan kilo bayağı kabul edilmektedir. Dördüncü ayını dolduran bebeklerin doğum ağırlığının iki katına çıkması beklenen bir gidişattır. Bebek 1 yaşına geldiğinde doğum ağırlığının 3 katına, vasati 10 kg ağırlığa erişmektedir.
Boy ölçümü 1 yaşından sonra senede kere kumpaslı olarak yapılmalı
Doğumda 50 santimetre olan boy uzunluğu, 3 aylıkken 60, 6 aylıkken 67, 9 aylıkken 72 ve 1 yaşındayken 75 santimetre olur. Boy; 1-2 yaş arasında 11-12, 2-4 yaş arasında senelik 7, 4 yaşından sonra ergenliğe kadar 5-6 santimetre uzar. Ergenlik yarıyılında oğulların 27, kız çocukların 20-22 santimetre uzaması bayağıdır. Bebeklerin ilk 6 ayda bir kere boy ve ağırlık ölçümü yapılmalıdır. İkinci 6 ayda ise 3 ayda bir yapılacak boy ve ağırlık ölçümü beceriksiz ya da fazla gelişen çocukları tanımlamada ehemmiyetlidir. Bir yaşından 3 yaşına kadar 6 ayda bir, 3 yaşından sonra ise senede bir kere boy ve ağırlık ölçümü netlikle yapılmalıdır.
Metabolik hastalıklar boy ve kilo meselelerine neden olabilir
Boyun yeterli uzamaması ya da çocuğun bayağı kilosuna erişememesinin muhtelif sebepleri bulunmakla beraber bu gidişat, beslenmeye bağlı olarak da görülebilir. Boyun yeteri kadar uzamamasına Çölyak hastalığı ya da asalaklar neden olabilir. Tiroit hastalığı, Cushing hastalığı veya sihrime hormonu beceriksizliği gibi hormonal nedenler sihrime beceriksizliğine yol açabilir. Beceriksiz gelişen veya boyu fazla derecede uzayan ve ağırlığı artan çocukların, bu alanda uzman bir endokrinolog tarafından değerlendirilmesi, rehabilitasyonun da sebebe bağlı olarak tanımlanması ehemmiyetlidir.
Çocuk sevgisiz bir etrafta gelişemiyor
Bazı psikolojik nedenler de çocuklarda boy kısalığına zemin hazırlayabilir. Anne babası boşanmış çocuklar, ailede vefat ve kayıplara bağlı travmalar, çocuğun anne ya da babasından ayrı kalması, aileden yeterli alaka ve takviyeyi görememesi, aile içinde sevgi ve şefkat yoksunluğu gibi etkenler sihrime hormonunu baskılayabilmektedir. Buna bağlı olarak da çocuğun boyu akranlarına göre kısa kalmaktadır. Sihrime hormonu beceriksizliği, galibiyetle rehabilitasyon edilebilen bir endokrin hastalığıdır. Bu sebeple ailelerin kesinlikle bir uzman fikri almasında fayda vardır.