Demansın önlenebilir sebepleri arasında duyma kaybı ilk sırada

Yapılan açıklamaya göre, Dünya Alzheimer Ayı kapsamında Demant Türkiye tarafından tertip edilen “Duyma Sıhhati Buluşmaları” bilgilendirme buluşması, Türkiye Alzheimer Derneği İdare Heyeti Abonesi Prof. Dr. Barış Topçular ve İstanbul Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ataş lafçılığında asıllaştırıldı. Buluşmada konuşan Prof. Dr. Barış Topçular, demansın, zekâsal marifetlerin hastalık sebebiyle zayıflaması vaziyeti olduğunu aktardı.

Topçular, dünyada 50 milyon etrafında demans bunama hadisesi görüldüğünü ancak bu rakamın 2050 senesinde 152 milyona çıkmasının öngörüldüğünü ifade etti. Süratle ihtiyarlayan cemiyetlerde, alzaymır ve öbür demans hastalıklarının en sık görülen sağlık problemleri arasında yer aldığına işaret eden Prof. Dr. Topçular, şu bilgileri verdi: “Alzaymır hastalığı, demans hastalıklarının takribî üçte ikisinin mesulüdür ve dünyada her 3 saniyede bir hastaya demans teşhisi konuluyor. Başta alzaymır olmak üzere öbür pek çok demansa erken yarıyılda tanı konulamamaktadır. Unutkanlık ve öbür zekâsal yakınmalar ile gelen hastalar kesinlikle ayrıntılı bir biçimde tetkik edilmeli ve gerekirse ayrıntılı testler yapılmalıdır. Erken tanı, hasta ve hasta yakınlarına zorunlu dayanağın verilmesi, sosyal ve hukuksal tertip etmelerin yapılması, uygun rehabilitasyonlara başlanması için büyük ehemmiyet taşımaktadır.”

Tehlike etkenlerine dikkat

Prof. Dr. Topçular demansın önlenebilir sebeplerine de değinerek, tıp yayınlarından Lancet mecmuası tarafından haziran ayında açıklanan araştırmayı anımsattı.

Duyma sıhhatinin demansın önlenebilir sebepleri arasında ilk sırada yer aldığını aktaran Prof. Dr. Topçular şöyle devam etti: “Yapılan çalışmaya göre, rehabilitasyon edilmeyen duyma kaybı, erken yaşta 45 yaş evveli eğitimin az olması, orta yaşta 45-64 yaş arası hipertansiyon, obezite, duyma kaybı, travmatik beyin zararı ve içki, ileri yaşta ise 65 yaş sonrası bunalım, diyabet, fiziksel hareketsizlik, sigara içme, sosyal yalıtım ve hava lekeliliği gibi etkenler, yaş gruplarına eşlik eden değiştirilebilen tehlike etkenleri arasında yer alıyor. Erken tanı ve rehabilitasyonla duyma kaybı ve yol açtığı sosyal yalıtım ile bunalımdan kaynaklanan demans tehlikesini yüzde 16 dolayında eksiltmek olası olabiliyor.”

60 yaş üstüne duyma testi ihtarı

Prof. Dr. Ahmet Ataş da duymanın sadece kulaklar yoluyla reelleştiği gibi yaygın bir hata olduğunu ancak sesten anlam çıkarma görevinin beyne ait olduğunu belirtti.

Duyma makinelerinin sesin natürel olarak işlenmesine destekçi olmak için beyni doğru bilgi ile desteklemesi gerektiğini aktaran Ataş, şunları kaydoldu: “Duyma kaybı olduğunda beynin sesi anlamlandırmak için tükettiği daha fazla mücadele, daha süratli öğrenişsel gerileme ve daha süratli beyin hacmi küçülmesi gibi muhtelif neticelere yol açabilir. Beyne bütün ses girdisi sağlayamamak, önceliği görsel ihtarlara kaydırdığından beynin işlevlerini yine tertip etmesine dahi neden olabilir. Müdahale edilmeyen duyma kaybının ve beyin için neticelerinin sosyal yalıtım ve bunalım, ehemmiyetli miktarda artan bunama tehlikeyi ve düşmeye bağlı yaralanma hadiselerine neden olduğuna dair net ispatlar var.

Duyma kaybının yarattığı sosyal yalıtım ve bunalım birleşince duymanın demans üzerindeki yükü yüzde 16’lara kadar çıkıyor. Bu alanda duyma makinelerindeki teknoloji artık çok büyüdü. Aktüel duyma makineyi teknolojileri, kulaktan ziyade beynin duyması için çalışmakta. Burada ehemmiyetli olan bir öbür husus da 60 yaş üstü fertler için duyma testlerinin senelik olarak yaptırılması. Şayet bir duyma kaybı varsa bir an evvel tanının konulması ve rehabilitasyona başlanması demansın önüne geçebilmede büyük ehemmiyet taşıyor.”