Geleceğin beslenme şekilleri

Sağlıklı ve natürel besin kaynaklarının giderek eksilmesi ve dev bir sanayiye dönüşen besin sektörü beslenmeyi asrımızın temel meseleyi haline getirdi. Herbalife Güneydoğu Avrupa Direktörü Samet Serttaş bugünün şartlarında sağlıklı beslenme alışkanlıklarını nasıl kazanabileceğimizi anlattı. Sağlıklı beslenme 21. asrın en ehemmiyetli küresel meselelerinden biri ve neredeyse ilk sıralarda. Sağlıklı beslenme hakkında zekamızı meşgul eden ve çözümünü bulmakta zorlandığımız bazı sual ve meseleler var.

Geleceğin beslenme şeklinde 4 trend

Dünyada ve Türkiye’de beslenme şekillerini dört mega trend tanımlıyor.

1 Popülasyonun ihtiyarlaması

2 Şehirleşmenin çoğalması

3 Çocuk ve gençler arasında obezitenin yaygınlaşması

4 İnsan yaşamının uzaması

Bu mega trendler beslenme şekillerimize ve alışkanlıklarımıza istikamet veriyor. Köyden kente göçün çoğalmasıyla ters orantılı bir biçimde genç popülasyonun tarım imaline alakası eksiliyor. Öte yandan insan ömrünün uzamasıyla yaşlılığın tanımı değişiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nce artık yalnızca 80 yaş üstü insanlar “yaşlı” kategorisinde değerlendiriliyor.

Günümüzde her şeyin şahsileşmesi, bilim ve tıptaki yeni bulgularla birlikte bireye ve yaşa özel beslenme modelleri geliştirilmiş gidişatta. “Çocukluk beslenmesi” ve “yaşlılık beslenmesi” gibi kavramlar beslenme şuurunu destekliyor.

Beslenme stilimizi negatif etkileyen alışkanlıklar

Yemek yapmamak: Uzun çalışma saatleri ve yemek yapmaya zaman bulamamak beslenme stilimizi negatif doğrultuda etkileyebiliyor. Bunu desteklemek emeliyle sanayinin sunduğu ayrı bir besin kültürü oluşuyor ve bu kültürde besin yardımları bir çözüm olarak ehemmiyet kazanıyor.

Fermente mahsulleri az harcamak: Bilimin yeni bulgularıyla insan bedeninde bakteri florasının ehemmiyeti bir defa daha ortaya çıktı. Araştırmalar da son senelerde bedenimizde olması gerektiği rakamda bakteri olmadığını gösteriyor. Bu büyüme bedenimizdeki bakterilere iyi bakmamız gerektiği şuuruna sahip olmamıza yol açıyor. Misalin 1950’de ve günümüzde yaşamış iki insanın bedenlerindeki bakteri rakamı karşılaştırıldığında, günümüz insanının bedenindeki bakteri rakamının az olduğu görülüyor.

Fazla sterilize civarlarda bulunmak: Uzmanlara göre çok sterilize civarlarda gelişen çocuklarda bakteri florası yeteri kadar büyüyemiyor. Bakteri popülasyonun düşüklüğünden kaynaklanan besin ve polen alerjileri, intolerans problemleri alana geliyor.

Türk insanının en ehemmiyetli beslenme meseleleri

Araştırmalara göre Türk insanı sağlıklı beslenme mevzusunda yeterli bilgiye sahip değil. “Sabah iyi kalkamıyorum ve kalktığımda kendimi bitkin seziyorum.” “Gün içerisinde yeterli enerjiyi bulamıyorum.” “Saçlarım dökülüyor ve tırnak uçlarım kırılıyor” gibi yakınmaları genellikle beslenmeyle eşleştirmiyorlar. Buna muhtelif perhizlerle zayıflamaya çalışmak ve perhizlerini vitamin ve değişik gıda öğeleriyle desteklememek gibi alışkanlıklar da ilave edilince bünyeler cılız düşüyor. Cılız bünyeli insanlarda uyku problemleri de baş gösterebiliyor.

– Yeteri kadar gün ışığından yararlanamamak da Türk insanının değişik ehemmiyetli meseleyi. D vitamini açısından çok zengin bir ülke olmamıza karşın D vitamini beceriksizliği yaşayan insan ve buna bağlı hastalıkların rakamı ülkemizde oldukça fazla.

– Şehir insanı içinde bulunduğu şartlardan dolayı ideal beslenme için zorunlu olan protein, vitamin, mineral ve karbonhidrat balansını sağlayamıyor. Gerektiği kadar proteini etten, sütten ve yumurtadan alamıyor, günde 5 öğün meyve ve sebze harcayamıyor. Bu besinleri bütün olarak harcayamadıkları için de kendilerini yorgun ve bitkin seziyorlar.

– Beslenememenin bir değişik dezavantajı diyabet, tansiyon ve kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıklara yol açması. Uzmanlara göre bu hastalıkların en kalıcı çözümü yaşam stili ve beslenme alışkanlıklarını değiştirmek.

Besin dayanaklarının doğru kullanımı

Şuurlu bir kullanımla besin yardımları sağlıklı ve zinde kalabilmenin en pratik yolu… Ancak bu mahsulleri kullanırken öğrenilmesi ve dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var:

– Besin dayanağı vitaminler, mineraller, botanikler bazı nebatsal yağlar ve değişik bileşenlerden oluşur. Bir mahsulün besin dayanağı olabilmesi için kapsül, tablet, şurup gibi dozajlı bir formda sunulması gerekir.

– Türkiye’de besin dayanaklarının içerisine nelerin koyulup nelerin koyulmayacağı Sağlık Bakanlığı’nca tanımlanır. Onay ve lisanslar da bakanlıklar tarafından verilir. Güvenlik aralıkları çok yüksek olan bu inovatif mahsuller rastgele bir besin maddesi gibi harcanabilir. Doğru kullanıldığında performansı ve zindeliği çoğaldırır; bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. İnovatif mahsuller gözetici tıpta da ehemmiyetli bir yere sahip.

– Besin dayanaklarının harcayıcılara yanıltıcı sağlık beyanları ile satılmaması gerekir. Bir besin yardımının, ‘her tasaya deva’ olabilmesi olası değildir. Bu biçimde yapılan beyanlar harcayıcı açısından yanıltıcı olabilir. Besin yardımları beslenme sarihini kapatmak için üretilmiş inovatif mahsullerdir.

– Medyada besin desteklerine ait yapılan bazı haberlerin reyting temennisiyle negatif doğrultuda işlenmesi bu mahsullere karşı bir önyargı oluşturuyor. Bu mevzuda uzman doktora danışılması ve buna göre harcanması fayda sağlayabilir.

Sporcu yiyecekleri hakkında öğrenilmesi gerekenler

Sporcu besini denilince akla ilk protein tozu gelse de sporcu yiyecekleri yalnızca protein mahsullerinden oluşmaz. Protein temelli sporcu yiyecekleri ve izotonik meşrubatların olduğu sporcu yardımları gibi çok muhtelif sporcu yiyecekleri vardır. Bu yiyecekler, bedende terle kaybedilen sodyumu süratli bir biçimde geri döndürmeye bereket.

– Sporcu beslenmesinin özel olması gerekir. Profesyonel ve lisanslı sporcular ile spor salonlarına giden acemi sporcuların beslenme biçimleri değişiklik gösterir.

– Spor esnasında su ve su ile birlikte tuz da kaybedilir. Kaybedilen tuzu yerine koyabilmek için sporcu meşrubatları kullanılabilir.

– Spor yapmak adalelerin süratli bir biçimde devrilmesi anlamına kazanç. Bu surattan adale yapabilmek için spor evveli ve sonrası özel bir beslenme programı uygulanması koşuldur. Özellikle yoğun sporlar bedenin adale sistemini yoran etkinliklerdir. Adalelerin tekerrür kazanılması için özel bir beslenme programı lüzumludur. Bu program fazla ölçüde et, yumurta ve süt gibi sıradan gıda öğeleri ile yapılabilir veya proteini konsantre biçimde sunan muhtelif sporcu besinlerine de müracaat etilebilir.