İnmeden korunmanın yolları

Hastalığın ehemmiyetli bir kısmı 65 yaş üzerinde oluşuyor ve erkeklerde bayanlara oranla daha fazla görülüyor. Memorial Antalya Sağlık Kurumu Nöroloji Kısmı’nden Prof. Dr. Coş Balkan, “10 Mayıs Dünya İnme İhtiyata Günü” evvelinde, inmeye yol açan hastalıklar, korunma usulleri ve sıhhatli yaşam için teklifler hakkında bilgi verdi.

Beyin kansız ve oksijensiz kalıyor

İnme, beynin bir bölgesinde kan akımının yasaklanması ya da beyin damarından kanın dışarı sızması neticeyi beyin dokusunda oluşan bir zarardır. İnmede %80 oranında kan akımını sağlayan damarlardan biri aniden pıhtı ile tıkanır. %20 oranında da beyin damarlarında bir anda büyüyen yırtılma ortaya çıkar ve kan beyin dokusu içine sızar ve buna ulus arasında beyin kanaması denir. Bunların neticesinde hastada 24 saatten uzun süren bir işlev kaybı oluşur.

İleri yaşlarda tehlike çoğalıyor

İnme hadiselerinin dörtte üçü 65 yaş üzerinde ortaya çıkmakta, hastalık ender de olsa genç yaşlarda görülebilmektedir. Erkeklerde bayanlara oranla daha sık görülen inme yaradılışında; ileri yaşla beraber karşılaşılan problemler ve şahsın yaşamında ehemmiyetli tehlike oluşturur. Ayrıca hakimiyetsiz hipertansiyon, şeker ve kalp hastalığı, sigara kullanımı, yüksek kolesterol seviyeyi, hareketsiz yaşam stili, şah damarı hastalığı, evvelden geçici iskemik hücum geçirmek de inme yaradılışına yatkınlığı artırmaktadır.

İnmede 10 bulgu

– Bedenin bir yarısında surat, kol veya bacakta oluşan üşengeçlik

– Fiziksel kuvvet kaybı

– Konuşma ve/veya anlama meseleyi

– Bir veya iki gözde oluşan görme bozukluğu

– Denge bozukluğu

– Yürüyememe

– Baş dönmesi

– Bulantı ve kusma

– Şiddetli baş sızısı

– Şuur farklılığı

Bazı bireylerde bu bulgular birkaç dakika veya saat sürer ve sonra tamamen geçer. Bu gidişata ‘Geçici İskemik Hücum’ denir. Önemsememe edilmemelidir. Zira bu şahısların inme geçirme tehlikeyi yüksektir.

Boyun ve beyin damarları ayrıntılı hakimiyet ediliyor

İnme kuşkusu olan hastalarda, nörolojik tetkik sonrasında bilgisayarlı Tomografi BT, Manyetik Titreşim MR gibi görüntüleme usulleri ile beynin gidişatı değerlendirilir. İnme sebebini incelemek emeliyle elektrokardiyografi EKG ile kalp tahlili yapılır. Ayrıca ekokardiyografi ve holter ile de kalp kaynaklı pıhtıların incelenmesinde ehemmiyetli miktarda takviyecidir. DUS Doppler ultrasonografi, BTA BT anjiyografi, MRA MR anjiyografi, DSA dijital substraksiyon anjiyografi gibi usullerle de boyun ve beyin damarlarının detaylı görüntülenmesi olası olabilmektedir. Kan analizi analizleri de inme sebebini incelemek emeliyle kesinlikle yapılmalıdır.

Damar açıcı rehabilitasyon erken yarıyılda olası

İnmede erken müdahale beyin zararı tehlikesini en aza indirmektedir. Bulguların başlamasını izleyen tercihen ilk 3 saat içinde, hastanın tıbbi gidişatı uygunsa, damardan uygulanan ‘damar açıcı rehabilitasyon’ Trombolitik rehabilitasyon yapılır. Bu rehabilitasyonun kesinlikle uygun şartları sağlayabilen merkezlerde ve eğitimli bir inme takımının hakimiyetinde yapılması gerekir. Damar açıcı rehabilitasyon dışında; ağızdan ilaç ve rehabilitasyon rehabilitasyonu uygulanmaktadır. Ayrıca inmenin vaziyetine göre cerrahi ve teşebbüssel rehabilitasyon usullerine de müracaat etilebilmektedir. Yapılan analizler neticeyi damarda % 70’in üzerinde darlık tespit edilirse, kateter takviyesiyle damar içine girilerek stent konulması veya endarterektomi denilen cerrahi yolla tıkanıklık açılır.

İnmeden korunmak için…

– Tansiyonunuzu kumpaslı olarak takip edin. Hipertansiyon inme yaradılışında en ehemmiyetli tehlike etkenidir.

– Sigara kullanmayın ve sigara içilen etraflarda bulunmamaya çalışın.

– Kanda şeker ve yağ bedellerinizi kumpaslı olarak hakimiyet ettirin.

– Tercihen sarih havada haftada en az 3-4 defa, 40-50 dakika yürüyüş yapın.

– Kalp hakimiyetlerinizi yaptırın. Ritim bozukluğu, koroner atardamar hastalığı, kapak hastalığı gibi öğrenilen kalp hastalığınız varsa rehabilitasyon olun.

– Obeziteden korunun.

– Karotis başka bir deyişle şah damar tıkanıklığı tehlikesine karşı kumpaslı hakimiyetlerinizi yaptırın.