Yatak yarası hastalıklarının bakımı

Hareket kısıtlılığı olan yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı bireylerde, yaşlılarda, fazla biçimde kilolu ya da cılız olanlarda görülme tehlikeyi oldukça yüksek olan bu sağlık meseleyi, sadece üç günde oluşabiliyor. Rehabilitasyonu ise üç aydan fazla müddetbiliyor. Türkiye’de yatağa bağımlı takribî 300 bin hastanın yatak yarası tehlikesiyle karşı karşıya kaldığına değinen Medical Center Konutta Bakım Uzmanı Dr. Tayyar Vardar, özellikle havaların ısındığı aylarda bu hastalıktan şikayet edenlerin rakamının çoğaldığına dikkat çekti. Yaz yarıyılı evvelinde alınması gereken tedbirlerle yatak yarası yaradılışının %70 oranında engellenebileceğini anlatan Tayyar Vardar, konutta doğru ve profesyonel bir bakım sayesinde yatak yaralarının bir problem olmaktan çıkabileceğini söyledi.

Doğru bakım sağlamak

Bireylerin yaşam niteliğini etkileyen, sosyal yaşamdan koparan ve psikolojik tesirleri bulunan yatak yarasının sağlık kurumularda yatağa bağımlı olarak yaşayan veya yoğun bakımda uzun müddet kalan hastalarda daha fazla görüldüğünü anlatan Tayyar Vardar, meseleye karşı konutta uygulanacak bakım hizmetlerinin tesirli neticeler verdiğini söyledi. Hastalığın üç günde oluşabildiğini ve fark edilmesinin güç olduğunu belirten Tayyar Vardar şöyle konuştu: “Konutta bakım hizmeti alan yatağa bağımlı hastalarda kumpaslı olarak hekimler tarafından genel değerlendirmeler yapılır ve her hastada tehlike etmenleri tespit edilir. Hastanın rehabilitasyon tasarısını sorgulayan hekim ve yara bakımı mevzusunda uzmanlaşmış bir hemşire tarafından gereken tedbirler alınır ve uygulanır. Bu usulle yatak yarasının oluşması engellenebilir. Tehlike altındaki hastalara önleyici tedbirlerin uygulanmasıyla yatak yaralarının en az %50’den aşırısının eksiltilmesi sağlanabilir” dedi.

Daha Öncekine göre hastalık daha fazla var

Yatağa bağımlı hastaların birçoğunun yatak yarası yaradılışı açısından ehemmiyetli derecede tehlike taşıdığını belirten Medical Center Konutta Bakım Uzmanı Dr. Tayyar Vardar, hastalığın ülkemizde görülme sıklığını eskiki senelere göre %10 oranında artığına dair araştırmaların olduğunu söyledi. Dr. Tayyar Vardar ” Yatak yarası tüm dünyada ciddi bir sağlık problemi olarak görülmektedir. Genellikle 65 yaş üzeri yatağa bağımlı hastalarda daha çok yaşanan bir sağlık meseleyidir. Ülkemizde yaşlı popülasyonun çoğalmaya devam ettiğini düşündüğümüzde yatak yarasının gelecekte hem ciddi bir problem hem de ehemmiyetli bir maliyet yaratacağını söylemek muhtemel. Bu yönde alınacak tedbirlerin ehemmiyetinin iyi bilinmesi gerekiyor.” dedi.

Dr. Tayyar Vardar, havaların ısınmasıyla artan hastalıklara karşı konutta şu temkinlerin alınması gerektiğini anlattı:

– Hastanın cildi pak yakalanmalı, kuru ve fazla nemli olmamalıdır.

– Sürtünme sebebiyle oluşabilecek cilt zararı, yataktan veya tekerlekli sandalyeden hastanın çekilerek değil kaldırılarak pozisyonun değiştirilmesiyle azaltılabilir.

– Yatağa bağımlı hastalarda belirli havalı yatak kullanılmalı, havalı yatak tercihinde bu mevzuda uzman bireylerden destek alınmalıdır.

– Basınç altındaki bölgenin hafifletilmesi önleyici tedbirlerin en ehemmiyetlisidir ve sık sık pozisyon değiştirilmelidir. Hasta en az iki saatte bir çevrilmelidir.

– Pozisyon değiştirirken tenin sürtünme güçlerine maruz kalmamasına dikkat edilmeli, sürtünme güçlerini eksiltmek için transfer destekleri kullanılmalıdır.

– Hastanın beslenmesine dikkat edilmelidir.

– Hastanın kumpaslı aralıklarla cilt bütünlüğü hakimiyet edilmeli ve enfeksiyonlara karşı tedbir alınmalıdır.

– Mevcut enfeksiyonlarla gayret edilmeli ve lüzumlu laboratuar muayeneleri kumpaslı yaptırılmalıdır.

– Hastanın genel vaziyeti profesyonel konutta bakım uzmanları tarafından ayrıntılı bir biçimde değerlendirilmelidir.