Varis rehabilitasyonunda tesirli usuller neler topuklu kunduralardan uzak durun!

Bacak sızılarının baş düşmanı olan varis hastalığı her ne kadar başlangıcında dikkate alınmasa dahi ilerleyen süreçte ciddi sızılara neden olabilmektedir. Varis rehabilitasyonunda emin usullerin haricinde bir ekip destekçi usullerin olduğunun altını çizen Acıbadem Fulya Sağlık Kurumu Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, varis rehabilitasyonunda günlük yaşamda rehabilitasyonu destekleyen usulleri sıraladı.

Toplardamarlardaki genişlemeler ve kapakçık bozuklukları gibi yapısal meselelerin yanında bu meselelere bağlı toplardamar akım problemleri ile karakterize varis hastalığında rehabilitasyon, mevcut fiziki tetkik belirtileri ve doppler ultrasonografideki damar akım, yapı özellikleri kadar hastanın şikayetine göre de şekillendirilmelidir. İlaç ve çorap rehabilitasyonu hastalığın seyrini yavaşlatıp durdurabilen ve şikayetlerin ortadan kaldırılmasını sağlayabilen bir usul olmakla beraber, varis çorabı kullanımının getirdiği güçlükler ve kullanılan ilaçların kısıtlı tesirleri sebebi ile özellikle ileri yarıyıl varislerde neticeler pek gülümseyici olmamaktadır.

20 sene evvelinde sıklıkla kullanılmakta olan sıradan cerrahi usuller, günümüzde oldukça seyrek uygulanmakta olsa da lüzumlu olduğunda kullanılabilmektedir. Lazer, radyofrekans ile ablasyon usulleri, yapıştırıcı uygulamaları ise günümüzde varis rehabilitasyonunda sıklıkla kullanılmakta olan, yan tesir profili düşük ve orta-uzun yarıyıl neticeleri oldukça iyi olan rehabilitasyon usulleridir.

Dr. Cem Arıtürk, tüm bu rehabilitasyon usullerinin yanında varis yaradılışını önlemek ve varis hastalarında ilerlemeyi durdurmak/yavaşlatmak için şu 7 usulü öneriyor:

1. Aerobik egzersizler: Koşu, yürüyüş, bisiklete binme ve yüzme gibi bacak adalelerini kesintisiz çalışmasını sağlayan sporlar, bacaklardaki kanın kalbe doğru akışını süratlendireceği için verimlidir.

2. Topuklu ve babet kunduralardan uzak durmak: Topuklu ve babet kundura ile yürürken bacak adaleleri bütün olarak kullanılamayacağı için, bacak bölgesindeki toplardamarların adaleler tarafından yeterince sağılamaması mevzubahisi olacak ve bu bölgede toplardamar akımı yavaşlayacaktır. Bu sebeple uzun süreli ve kesintisiz topuklu/babet kundura giyilmesi varis oluşumunu süratlendirir.

3. Dinlendirici varis çorapları: Özellikle masa başı çalışanlar, hostes, hoca gibi kesintisiz ayakta, statik çalışanlar için gün içinde dinlendirici profilaktik varis çorabı kullanımı bacaklarda toplardamarlarda kan göllenmesini yasaklamak ve uzun yarıyılda varis yaradılışını önlemek açısından verimlidir.

4. Kan akımını bozabilecek elbiselerden uzak durmak: Beli sıkı pantolonlar, çok sıkı taytlar ve korseler karın içi tazyiki çoğaldırıp, bacakta zati pasif olarak asıllaşmakta olan toplardamar akımının önünde artı bir mani oluşturacağı için varis gelişimini basitleştirebilirler.

5. Muhtelif nebatsal ilaçlar: Nebatsal ilaçlar tek başına varis rehabilitasyonunda tesirli değildir. Ancak uygun medikal rehabilitasyonun yanında damar tertip edici özellikleri ispatlanmış bazı nebatsal ilaçlar hastalığın seyrini yavaşlatmak veya şikayetleri gevşetmek için verimli olabilmektedir. At kestanesi özütü, üzüm çekirdeği ekstraktı, gingko biloba ve tavşan kirazı bu özellikleri ile öğrenilen nebatlar arasındadır. Ancak bu rehabilitasyon usulüne müracaat etmeden evvel kesinlikle bir damar cerrahına tetkik olmanız gerekmektedir.

6. Kilo vermek: Kiloluluk, karın içi yağ ölçüsünün çoğalışına ve dolayısı ile karın içi tazyikin çoğalmasına neden olacaktır. Artan karın içi tazyik de bacaklardaki toplardamar akımının bozulmasına neden olabilmektedir. Bununla beraber kiloluluk, hareketsiz bir hayata da neden olabileceğinden varis hastalığının yaradılış ve gelişimi açısından ehemmiyetli bir tehlike etmenidir. Fazla kiloların verilmesi ise varis yaradılış ve gelişimini önlemede en ehemmiyetli adımlardandır.

7. Sıcak: Damarlar sıcakta genişleme meylindedirler. Bu sebeple yazın güneş altında çok müddet geçirmek, çok sıcak su ile banyo yapmak, sauna ve buğu odası gibi etmenler varis oluşumunu süratlendirebilir. Kışın güneşlendikten sonra denize girmek; sıcak banyo, sauna ve buğu odası sonrasında bacaklara 5 dakika zaman ile soğuk su masajı yapmak ise varis gelişimini yasaklamak için alınabilecek tedbirlerdendir.