Duyma kaybı hakkında öğrenilmesi gerekenler

Duyma kayıpları doğuştan olabildiği gibi, çocukluk çağında ya da ilerleyen yarıyıllarda ortaya çıkabiliyor. Söyleneni kavramak için konuşan şahsın suratına dikkatle bakan ya da yineletme gereksinimi dinleyen, televizyon ve radyonun sesini fazla açan bireylerde duyma kaybı söz mevzusu olabiliyor. Memorial Şişli Sağlık Kurumu Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Op. Dr. Nurten Ufak, duyma kayıplarında dikkat edilmesi gerekenler ve rehabilitasyon usulleri hakkında bilgi verdi.

İşte duyma kayıplarında dikkat edilmesi gerekenler:

Duyma kaybının pek çok sebebi olabilir

Her yaş gurubunda yaşanabilen duyma kaybı değişik sebeplerle ortaya çıkabilmektedir. “Mesajım tipi duyma kaybı” denilen duyma kayıpları dış kulak yolunda leke, irin ya da dış kulak yolunun kapalı ya da dar olmasından kaynaklanabilmektedir. Orta kulak cerahati, akışkan birikimi, kulak çeperi yırtılması, orta kulaktaki kemik sistemde rastgele bir mesele de mesajım tipi duyma kayıplarına neden olmaktadır. “Sensorinöral duyma kaybı” ismi verilen duyma kayıpları ise daha çok iç kulak veya duyma asabındaki meselelerle ortaya çıkan duyma kayıplarıdır. Doğuştan olan duyma kayıpları daha çok bu tip duyma kayıpları arasında yer almaktadır.

Bu bulgulara dikkat

– Olağan konuşmayı dinlemede zorlanıyorsanız

– İnsanların ne söylediğini kavramak için suratlarına dikkatle bakıyorsanız

– İnsanlara söylediklerini yineletme gereksinimi seziyorsanız

– Televizyon ve radyonun sesini fazla açıyorsanız

– Konuşurken karşıdaki insan fısıldıyor gibi geliyorsa

– Kulakta enfeksiyon, ağrı veya çınlama uzun vakit devam ediyorsa

– Dinlemeye mücadelelerken bitkinlik ve rahatsızlık seziyorsanız

– Telefonla konuşurken bir kulak daha iyi dinliyorsa duyma kaybınız olabilir.

Hamilelikteki duyma kaybını kulak art etmeyin

Yetişkin yarıyılda yaşanan duyma kayıpları daha sık olarak orta kulak iltihaplanmaları ve bu iltihaplanmaların yıkıntıları ile otoskleroz denilen kulak kireçlenmelerinden kaynaklanmaktadır. Bunların yanında değişik sebeplerle büyüyen tek ya da çift taraflı duyma asabı meseleleri de yetişkinlerde duyma kayıplarına neden olabilmektedir. Daha çok 35 yaşından sonra ortaya çıkan ve duyma kaybına neden olan kulak kireçlenmelerinin otoskleroz görülme sıklığı yaşla beraber çoğalmaktadır. Kulak kireçlenmelerinin oluşmasında östrojen hormonunun ehemmiyetli tesiri ispatlanmış olup bu hastalığın hamilelikte görülme sıklığı daha fazla yaşanmaktadır.

Çocuğunuz söylenenleri sık yineletiyorsa hekime müracaat etin

Çocukluk çağında görülen duyma kayıplarının en sık nedeni orta kulak veya sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak büyüyen seroz otitis media denilen orta kulakta akışkan birikmesinden kaynaklanmaktadır. Söylenenleri yineleten çocukların duyma hakimiyetinden geçirilmesi erken tanı bakımından anne babaların dikkat etmesi gereken mevzuların başında gelmektedir. Viral enfeksiyonlar ve alerjilerin daha fazla görüldüğü bahar aylarında ve bakteriyal enfeksiyonların çoğaldığı kış aylarında orta kulak enfeksiyonları ve akışkan birikimleri daha fazla yaşanmaktadır. Enfeksiyon süresi ve sıklığının çoğalması çocukta büyüyen duyma kaybı ve zamanının uzamasına neden olmaktadır. Kulak enfeksiyonlarının en sık bulgusu olan kulak ağrısı geçse dahi kulak içinde akışkan birikiminin devam edip etmediğinin hakimiyetinin yaptırılması, ileriye dönük kulakla alakalı kalıcı duyma kaybı zararının önüne geçme açısından ehemmiyetlidir. Böylece duyma kaybından dolayı çocukların eğitim ve sosyal yaşamda yaşayabilecekleri meselelerin önüne geçmekte olası olmaktadır. Yaşlılarda yaşanan duyma kayıpları ise daha çok iç kulakta ve duyma asabındaki dokuların ihtiyarlamasına bağlıdır. Genelde uygun bir duyma aygıtı kullanımı ile hasta günlük yaşamını gevşetecek bir duyma seviyesine erişmektedir.

Bebeğinizin duyma testlerini bakımsızlık etmeyin

Duyma kayıplarında erken tanı ve rehabilitasyon usulleri pozitif neticeler vermektedir. Doğumsal duyma kayıpları, erken yaşta geçirilen havale veya viral enfeksiyonlara bağlı büyüyen asapsal tipte duyma kayıplarının genellikle geri dönüşümü olmamaktadır. Bununla beraber erken tanı ve rehabilitasyonla duyma aygıtı ve koklear implant başka bir deyişle iç kulağa biyonik kulak yerleştirme operasyonuyla çocuğun günlük yaşamını sürdürebilmesini sağlayacak bir duymaya erişmesi sağlanır. Müdahale edilmeyen duyma azlığına ilerleyen zamanda konuşma bozuklukları da ilave edilmektedir. Her yeni doğan bebeğin otoakustik emisyon ismi verilen nesnel tarama testinden ve lüzum halinde BERA denilen nesnel tanı testinden geçirilmesi erken teşhis açısından bakımsızlık edilmemelidir. Duyma kaybı tanımlanan çocukların işitsel takiplerinin yapılması, erkenden çift taraflı duyma aygıtı uygulanması, eğitimlerine bir an evvel başlanması ve ileri derece kayıplarda zaman kaybetmeden koklear implant operasyonu uygulanması ehemmiyetlidir. Çocuğun konuşmayı bilme yaşının en etkin olduğu 6 yaşına kadarki yarıyılda dinlememesi konuşmasını da etkilemektedir. Müdahale edilmeyip konuşmayı bilemeyen bu çocukların, dinlediğini bilip konuşmaya çevirmesi için de geç kalınmış olur.

Rehabilitasyondan evvel duyma kaybının sebebi tanımlanmalı

Duyma kayıplarının rehabilitasyonu yaşanan rahatsızlığa göre değişebildiği için öncelikle duyma kaybına neden olan mesele tanımlanmalıdır. Kulakta tıkanıklıktan kaynaklanan duyma kayıpları kulak lekesinin arınılmasıyla giderilebilmektedir. Dış kulak yolunu tıkayan kemik veya yumuşak doku oluşması vaziyetlerinde ise genellikle ufak cerrahi teşebbüsler yeterli olmaktadır. Orta kulakta akışkan varsa; ilaç rehabilitasyonu ya da ventilasyon tüpü rehabilitasyonu uygulanmaktadır. Doğuştan iç kulak veya duyma asabındaki meselelerden kaynaklanan duyma kayıplarında; erken yarıyılda duyma aygıtı takılması, ilerleyen yarıyıllarda ise biyonik kulak operasyonları pozitif neticeler vermektedir. Çocukluk yarıyılında geçirilen enfeksiyonlar sonrası yetişkin yarıyılda kulak çeperi delinmesi ve akıntı ile beraber duyma kayıpları görülebilmektedir. Bu gibi gidişatlarda kulak çeperinin onarılması ve orta kulaktaki enfeksiyonun arınılmasına müteveccih cerrahi usuller uygulanmaktadır. Kulak kireçlenmesinden kaynaklanan duyma azlıklarında kaybın derecesine ve hastanın isteğine göre cerrahi operasyonlar veya duyma aygıtı kullanılması önerilmektedir.