Koronavirüs stresi sindirim sistemini vuruyor

Koronavirüs stresinin yaşandığı bu yarıyılda sık görülen sindirim sistemi meselelerinin temelinde pandeminin tetiklediği psikosomatik hastalıklar olduğunu söyleyen Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Bülent Yaşar, “Bulantı, kusma, karın sızısı, ishal, kolit, kabarıklık ve yutma bozuklukları gibi şikayetlerle gastroenteroloji polikiniklerine müracaatlar arkasıydı” dedi.

Psikolojik orijinli hastalıkların fiziksel bulgularla karşımıza çıkabileceğini söyleyen Doç. Dr. Bülent Yaşar, “Bunalım, panik saldırı, travma sonrası stres bozukluğu, evham bozukluğu gibi bir hayli psikolojik mesele fiziksel bulgularla karşımıza çıkabiliyor. Ani büyüyen hastalıklar, aile fertlerinde kronik bir hastalığın varlığı, natürel afetler ve pandemiler gibi cemiyet hayatını etkileyen hadiseler sağlık meseleleri şikayetlerini başlatabiliyor” diye konuştu.

Endişeler bulantı ve ishali tetikliyor

Polikliniklere en sık müracaat sebeplerinden birinin sindirim sistemi şikayetleri olduğunu belirten Doç. Dr. Bülent Yaşar, “Bulantı, kusma, karın sızısı, ishal veya kabızlık, yutma eforluğu, kabarıklık, gaz, fazla geğirme gibi şikayetlerle gastroenteroloji polikniklerine müracaatlar pandemi yarıyılında arkasıydı. Bunlara yaygın adale, eklem sızıları, baş sızıları, baş dönmesi, soluk darlığı, çarpıntı, adale eforsuzluğu gibi kalp, nörolojik ve iskelet sistemini kapsayan değişik semptomlar da eşlik edebiliyor. Tedirgin bağırsak belirtiyi veya kolit olarak öğrenilen irritabl barsak belirtiyi ve dispepsi tanılarını bu yarıyılda daha sık koyuyoruz” ifadelerini kullandı.

Bayanlarda tehlike 10 kat fazla

Psikosomatik hastalıkların bayanlarda, erkeklere oranla 10 kat daha fazla görüldüğüne dikkat sürükleyen Yaşar, “Şikayetler her yaşta görülebilir ancak sıklıkla 30-35 yaşlarından evvel başlar. Düşük sosyoekonomik ve eğitim seviyesi, çocukluk yarıyılında düşüncesizlik, fiziksel veya cinsel istismar, içki ve madde kullanım hikayesi tehlikeyi daha da artırıyor. Ayrıca aktüel araştırmalar bayanların erkeklere göre daha şiddetli, sık ve uzun sızılar tariflediğini ortaya koyuyor. Bunun sebebi olarak da hormonal ve sızının beyindeki yosunu ve işlenme merkezlerindeki değişiklikler gösteriliyor. Bayanlarda baskın olan östrojen ve progesteron hormonları, sindirim sistemi hareketlerini ve iletkenliğini etkileyerek daha yoğun şikayet etmelerine neden oluyor. Bu yıl aralarında ülkemizin de yer aldığı 33 ülkeyi içeren bir çalışmada, fertlerin yüzde 40’dan aşırısında, somut hastalığa bağlı olmayan başka bir deyişle ‘fonksiyonel’ olarak belirlenen en az bir hastalık saptandı. Bu oldukça yüksek bir oran” diye konuştu.

Çözüm multidisipliner rehabilitasyon

Pandemi yarıyılında artan psikosomatik orijinli sindirim sistemi hastalıklarının tanı ve rehabilitasyonuna da değinen Yaşar, laflarını şöyle bitirdi: “Tıbben açıklanamayan semptomların varlığı, bulguların anlamını incelemek için verilen fazla uğraş, uzun ve yineleyen süreç maliyet çoğalışı ve iş eforu kaybına neden oluyor. Bu vaziyet hastaların doktora karşı güvensizlik geliştirmesine ve afaki rakamda muayene yaptırmasına yol açıyor. Öte yandan hastalar, genellikle şikayetlerinin psikolojik orijinli olma ihtimalini yalanlama meylindeler. Tetkik ve temel bazı muayenelerle somut hastalıkları dışlamak ve hastalarımıza fiziksel hastalıklarının olmadığı güvenini verebilmek ehemmiyetlidir. Ardından hastalarımızın doğru yönlendirilmesi, gastroenteroloji, diyetisyen, psikiyatrist, romatolog, nörolog gibi çoklu disiplinler tarafından beraber rehabilitasyon edilmesi zaferli neticeler veriyor.”