Melanom hakkında öğrenilmesi gerekenler

Ülkemizde ve tüm dünyada ehemmiyetli bir ulus sıhhati problemi haline gelen melanom ten kanserlerinin % 5’ini oluşturmakla beraber, vefatların % 75’inden mesul, en riskli olanıdır.

Tenimizin en üst katmanında bulunan “melanosit” ismi verilen renk hücrelerinin, makûs mizaçlı artması neticeyi oluşan en riskli ten kanseri melanom hakkında Türk Cildiye Derneği Dermoskopi Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Fezal Özdemir önemli uyarılarda bulundu.

Melanom nedir

Melanom, tenimizin en üst katmanında bulunan “melanosit” ismi verilen renk hücrelerinin makûs mizaçlı artması neticeyi oluşan en riskli ten kanseridir.

Hastalık görüme sıklığı nedir

Dünya Sağlık Teşkilatı bilgilerine göre senede 250.000’den fazla şahsa melanom tanısı konuyor. Tüm dünyada görülme sıklığı 100.000’de 3’dür ve her saat başı 1 şahsın melanom sebebiyle can vermektedir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı giderek çoğalmaktadır. 2014 senesinde, Türkiye kanser istatistiklerine geçen görülme sıklığı 100.000’de 1.5 olarak bildirilmiştir. Ege Üniversitesi Kanser Araştırma ve Uygulama Merkezi Kanser Kayıt Üniteyi bilgilerine göre, son 10 senede yalnızca bu bölgede görülen melanom hasta rakamı 1283’dür. Bu bilgi reel görülme sıklığının, dünyadaki sıklığından az olmadığına işaret etmektedir.

Erken tanı hayat kurtarır

Ancak erken yarıyılda, derinlere inmeden tanı konursa, %100 şifa sağlanabilir. Burada en büyük öncelik hastaların bilinçlendirilmesi ve doktora erken müracaatlarını sağlayabilmektir.

Melanom bulguları nelerdir

Melanom; bir ben üzerinden veya banal tendeki bir kir üzerinde büyüyen ve koyu kahverengi ya da siyah renkte, 3-4 mm genişlikte, yuvarlak, kenarları düzgün bene benzeyen bir kir veya kabartı olarak başlar ve süratle değişir. Seyrek renksiz veya pembe renkli de olabilir. Bu surattan süratle gelişen deri rengi ya da pembemsi kabartılara çok dikkat etmek gerekir. Erken tanınmazsa geliştikçe, kabarır, sürtünme ile kanayabilir. Melanomun bir kir halindeyken şişkin hale dönüşmesi, kanserin derinlere indiğini başka bir deyişle bedene dağılır hale geldiğini gösteren makûs bir işarettir. Tanıda ışıklı bir büyüteç olan dermoskop ile bakılırsa, tenin içini göreöğrenen dermatolog, %90-95 duyarlılıkla doğru tanıya erişecektir.

Kir ve benden ne zaman şüphelenmeliyiz

– Yuvarlak değil asimetrik olması, başka bir deyişle 2 denk parçaya parçalanamaması.

– Metamorfoz renk, biçim, büyüklük, kaşınma, kanama olması.

– Kenarlarının kumpassız, girintili çıkıntılı olması.

– Değişik renk tonları kapsaması.

– Çapının 5 mm’den büyük olması.

Bu bulgulardan en ehemmiyetlisi başkalaşımdır. Melanomu erken tutma mevzusunda en güçlü işaret bu kirin veya kabartının çapının gelişmesi, biçiminin ve renginin değişmesidir. Bu gidişatta hemen doktora gitmelidir.

Melanom bedenin hangi kısımlarında görülür

Melanomun çocuklar dahil her yaşta ve tenin her yerinde surat, gövde, kol, bacak, taban, avuç içi, saçlı ten, tırnaklar hatta ağız içi ve genital bölge dahil görülebileceği unutulmamalıdır.

Kimler tehlike altındadır

– Sarih derili, güneşe duyarlı, hemen yanıp ama bronzlaşamayan bireyler, sarı veya kızıl saçlı, renkli gözlü bireyler.

– Bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler.

– Özellikle çocukluğunda şiddetli güneş yanığı geçirmiş olanlar.

– Tüm hayatı süresince yoğun güneşe maruz kalmış bireyler.

– Kendisinde veya ailesinde melanom öyküsü olanlar.

– Çok rakamda beni olan bireyler.

– Biçim, renk ve büyüklük açısından kuşkulu özellikler gösteren benlere sahip bireyler.

– Doğumsal benleri olan bireyler.

– Melanom dışı ten kanseri geçirmiş bireyler.

Güneş ve solaryum tesiri nedir

Melanom genellikle ileri yaşlarda, 50-55 yaş sonrasında görülürken son senelerde çocuk, ergen ve genç yetişkinlerde melanom süratle çoğalmaktadır. Korunmasız fazla güneş maruziyeti ve solaryumlar gençlerde melanomun çoğalışına yol açmaktadır.

Hastalığın rehabilitasyonu olası müdür

Melanom rehabilitasyonu olasıdır. Hele erken yarıyılda henüz kanser üst katmanı aşmamışsa urun cerrahi olarak çıkarılmasıyla %100 şifa sağlanır; başka ek rehabilitasyon da gerekmez. Başka Bir Deyişle melanomun ana rehabilitasyonu en kısa vakitte urun cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Tanı konulan iyi mizaçlı bir kir veya ben ise afaki cerrahiden uzaklaşılacaktır. Melanom görülürse, tüm beden için kanser tarama testleri yapılarak hastalığın derecesini ve yaygınlığını tespit etilecek ek rehabilitasyonlar buna göre tasarlanacaktır. Unutulmaması gereken en ehemmiyetli husus da hastalığın derecesi ne olursa olsun melanom tanısı almış bir hastanın ömür boyu izlenmesi lüzumluluğudur. Bedeninizdeki öteki kanserleri gözünüz göremeyebilir ama melanom gözünüzün önündedir.