Otizm nedir bulguları ve rehabilitasyonu

Birleşmiş Milletler tarafından deklare edilen 2 Nisan Otizm Farkındalık gününde otizm dünyanın gündemi olacak. GFK Türkiye sponsorluğunda Tohum Otizm Vakfı için yapılan “Türkiye’deki Fertlerin Otizm Algısı ve Bilgi Seviyeyi” araştırmasında, Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinin 15 şehrinde 1.237 birey ile surat surata görüşülerek Türkiye’nin otizm farkındalık karnesi çıkarıldı.

Doğuştan gelen ve genellikle hayatın ilk üç senesinde fark edilen bir gelişimsel değişiklik olan otizmi, araştırmaya katılanların sadece %29’u dinlediklerini ifade etti. Otizmi dinlediğini belirtenlerin %14’ünün ise otizmi dinlemelerine karşın hakkında rastgele bir fikirleri yok. Otizmi dinlediği belirtenlerin %93’ü ise otizmin belirtilerini öğrenmiyor.

Öğrenilen tek takat erken tanı ile özel eğitim

Bilimsel araştırmalar, erken tanı ve doğru bir eğitim usulü ile yoğun olarak eğitim alan çocukların takribî yüzde ellisinde otizmin bulguları hakimiyet altına alınabildiğini, gelişim sağlanabildiğini, hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde öteki dostlarından farkı kalmadığını göstermektedir. Ancak araştırmaya katılanlardan otizmi dinleyenlerin yalnızca %18’i rehabilitasyon edilebileceğini düşünüyor. Yoğun, aralıksız ve özel eğitim otizmin tek rehabilitasyonu olmasına karşın, araştırmaya katılanlar otizmin rehabilitasyonunda kullanılan temel usulün sağlık kurumunda rehabilitasyon olduğunu belirtiyor.

Otizmin bulguları

Doğuştan gelen ve genellikle hayatın ilk üç senesinde fark edilen karışık bir nöro-gelişimsel bozukluk olan otizmin, beynin ve asap sisteminin yapısını ya da işleyişini etkileyen bir sürecin neticeyi ortaya çıktığı düşünülmektedir. Otizmin genetik temelleri olabileceği, etrafsal etmenlerle tetiklendiği fikrï egemendir.

Otizmli çocukların fiziksel gelişimleri ve dış görünümleri öteki çocuklardan değişik değildir. Otizmin bulgularını ‘Sosyal Bağlantı ve Etkileşim Meseleleri’ ve ‘Yineleyen/Saplantılı Tavırlar ve Hudutlu İlgi ya da Aktiflikler’ başlıkları altında toplamak muhtemeldir.

Otizmin başlıca bulguları arasında; başkalarıyla göz teması kurmamak, gözlerin bir yere takılıp kalması, adı söylendiğinde bakmamak, lafları yinelemek, parmağıyla ile istediği şeyi gösterememek, yaşıtlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermemek, sallanmak, çırpınmak, parmak ucunda yürümek, dönen nesnelere karşı fazla ilgi ve saplantılı tavırlar sayılabilir. Çocuğun aynı yaştaki öteki çocuklardan değişik tavırları ve yukarıyada açıklanan bulgular gözlemleniyorsa hemen müddet kaybetmeden otizm mevzusunda uzman bir psikiyatriste müracaat etmek çok ehemmiyetlidir.

Farkındalık için ‘Otizme Mavi Işık Yak’

2 Nisan Otizm Farkındalık Günü’nde kamuoyunun dikkatini otizme sürüklemek için başlatılan ve tam dünyada desteklenen Mavi Işık Yak kampanyasının Light It Up Blue Türkiye elçisi olan Tohum Otizm Vakfı, tüm Türkiye’ye “Otizme Mavi Işık Yak” çağrısı yapıyor. 2 Nisan günü tam dünyada olduğu gibi Türkiye’de de binalar mavi ışıkla aydınlatılacak, insanlar mavi giyecek ve sosyal medya hesapları üzerinden #otizmemaviışıkyak yaftayı ile otizmle ilgili iletiler vererek otizmin farkında, otizmli fertlerin yanında olduklarını ifade edecekler.

Günümüzde doğan her 68 çocuktan birisi otizmli

2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık günü nedeni ile açıklama yapan Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Betül Selcen Özer “Otizmin görülme sıklığı günümüzde çok büyük bir süratle çoğalıyor. 1985 senesinde her 2.500 çocuktan birine konan otizm tanısı, günümüzde doğan her 68 çocuktan birisi için konulmakta. Otizmin görülme sıklığından hareketle ülkemizde, 0-18 yaş grubu arasında takribî 352.000 otizmli çocuğumuzun ve gencimizin eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerden yararlanmak için beklediğini öğreniyoruz.

GFK Türkiye’ye Türkiye’de otizmin öğrenilirliği mevzusunda bize çok ehemmiyetli bilgiler sağlayan araştırması için çok teşekkür ediyoruz. Bu araştırmanın neticeleri bir defa daha gösterdi ki otizm farkındalığı mevzusunda daha çok çalışmalıyız. Erken tanı ve eğitimin otizmin tek dermanı olduğunu her platformda dile getirmeliyiz. Buradan herkesi 2 Nisan günü asıllaşacak “Otizme Mavi Işık Yak” kampanyamıza destek vermeye, otizm farkındalığı mevzusunda sesimiz olmaya, otizmli fertlerin ve ailelerinin yanında olmaya çağırıyorum” dedi.