Dış hamilelik nedir

Dış hamilelik, sperm ile yumurta hücresinin birleşmesi neticeyi oluşan hamilelik mahsulünün klasik mesken yeri olan rahim içi yerine başka bir yerde ve sıklıkla fallop tüpünde yerleşmesi ve burada büyümesi neticeyi oluşan normaldışı bir hamilelik gidişatıdır.

Hakimiyetleri aksatmayın

Tüpün içinde gelişimine devam eden cenin bir vakit sonra çevresindeki dokuyu sanki “eritir” ve belirli bir vakit sonra bölgedeki damarlardan birinin ya da birkaçının yırtılması neticeyi kanama başlar. Dış hamileliğin en büyük ve hayati riski bu kanamadan kaynaklanır. Geç kalınmış bu vaziyetlerde bu kanamayı durdurmak ve hayati riski ortadan kaldırmak için sıklıkla ameliyat gerekir. Günümüzün erken tanı ve rehabilitasyon usulleriyle hastanın erken yarıyılda müracaat etmesi şartıyla dış hamilelik henüz iç kanamaya yol açmadan tanınmakta ve enjeksiyon biçiminde ilaçlarla operasyonsuz rehabilitasyon edilebilmektedir. Operasyonsuz rehabilitasyon, erken tanı konulduğunda yüzde 90’lık galibiyet oranlarına erişmiş vaziyettedir. Anne adaylarına bu mevzuda düşen görev, dış hamilelik geçirme açısından hiç bir tehlike etmenleri bulunmasa dahi hamileliğin en erken yarıyılından itibaren hakimiyete gitmeleridir. Bu hakimiyette rahim içi klasik meskenli hamileliğin tespit etilmesi muhtemel olacak, ya da dış hamilelik tespit etilirse yeniden en erken düzeylerde enjeksiyon biçiminde ilaçlarla, operasyonsuz rehabilitasyonunuz muhtemel olacaktır.

Kimlerde daha sık görülür?

Dış hamilelik, hamilelik mahsulünün rahim içine erişim yolunun tıkanmasıyla alana gelen bir gidişattır. Dış hamilelik oluşabilmesi için tüplerde alana gelen daralma öyle bir biçimde olmalıdır ki, sperm vajinadan uterusa ve buradan da tüplere geçip yumurta hücresini dölleyebilmeli, fakat döllenme neticeyi oluşan cenin tüp içinde ilerleyerek rahim içine erişememelidir. Başka Bir Deyişle tüp içinde ya kısmi tıkanıklık oluşmalı bütün tıkanıklık olursa döllenme de asıllaşamaz, ya da tüplerin “dalgalar” biçiminde cenini uterusa götürücü natürel hareketleri yavaşlamış olmalıdır. Bu vaziyetlerin yaradılışına yol açan tüm etmenler tüplerde dış hamilelik oluşmasına neden olabilir. Ancak bir hayli dış hamilelik olgusunda altta sayılan etmenlerden hiç birinin olmadığını da vurgulamak gerekir.

Bulguları nelerdir?

Dış hamileliğin bulguları safhalar biçiminde değerlendirilebilir. En erken düzeylerde dış hamilelik hiçbir bulgu vermez. Klasik bir hamilelik gibi adet gecikmesi olur ve hamileliğin öteki bulguları da olabilir. Ancak kısa zamanda hamileliğin gelişmesiyle beraber tüp gerilmeye başladığı andan itibaren hastalarda “müphem” ağrılar olur.Bu müphem ağrılar duyarlı bir hastanın hekime müracaat etmesini sağlar ve en erken yarıyılda tanı koymak muhtemel olabilir. Hamilelik ilerledikçe bu ağrılar şiddetlenir. Bunun da sebebi ceninin tüpün içinde gelişmeye devam etmesi ve gerilmeye bağlı olarak ağrı uyandırmasıdır. Bu evrede müracaat eten bir bayanda da henüz tüp yırtılmadan tanı koymak ve rehabilitasyon etmek olasıdır. Hamilelik daha da ilerlediğinde hamileliğin yerleştiği tüp gerginliği daha fazla kaldıramaz ve bir yerinden yırtılır. Yırtık giderek gelişir ve bölgedeki damarlardan karın içine kanama başlar. Bu yarıyılda hastanın şikayetleri de başkalaşım gösterir. Artık ağrının yerini kan kaybına bağlı bulgular almaya başlar. Oluşan kan kaybının ölçüsüne göre hafif başdönmesinden bayılmaya ve çok ileri yarıyıllarda kan kaybına bağlı şok gelişimine bağlı bulgular görülür. Yırtılma sonrasında hamilelik mahsulünün gelişimi durduğundan kandaki hamilelik hormonları da süratle eksilir ve hormon dayanağını yitiren endometrium rahim iç katmanı vajinal kanamayla beraber dökülmeye başlar. Ne yazık ki tüm dünya genelinde dış hamilelik, kadının şikayetlerini gözardı etmesi veya eşinin hekime götürmemesi sebebiyle en sık bu evrede tutulabilmektedir.

Nasıl rehabilitasyon edilir?

Dış hamilelik tanısı erken konduğunda, başka bir deyişle henüz tüp yırtılmadan tutulduğunda hasta henüz kan kaybetmeye başlamadan laparoskopik usulle rehabilitasyon kısmeti oldukça yüksektir. Dahası laparoskopik rehabilitasyonun hastanın tüpünün alınmadan “tüpün içinin boşaltılarak” rehabilitasyon edilmesini ve böylece tüpünün korunmasını sağlama gibi bir avantajı vardır. Laparoskopi aygıtlarının olmadığı yerlerde aynı operasyon laparotomi karnın açılması ile de yapılabilir. Yeniden erken yarıyılda kullanılan öteki bir rehabilitasyon usulü de metotreksat ismi verilen ilaçla rehabilitasyondur. Belirli kriterler yerine geldiğinde, hastanın genel gidişatı da uygun koşulları taşıyorsa tek ya da birkaç doz metotreksat ismi verilen ilaç ile başka bir deyişle enjeksiyon biçiminde ilaç rehabilitasyonu ile dış hamilelik ameliyat gerektirmeden rehabilitasyon edilebilir. Fallop tüpü yırtılıp iç kanama başladığında ise genellikle tek ve en uygun rehabilitasyon laparotomi ismi verilen operasyonla karnın ameliyat edilerek açılması ve yırtılmış tüpün kısmen çıkarılarak kanamanın durdurulmasından ibarettir.