Hayır diyen çocuğunuza saygı duyun

Hayır diyememek kimi zaman yaşamımızı güçleştirir. Karşısındakini üzeceğini ya da kıracağını düşünerek hayır diyemeyen şahıslar yaşam içinde oldukça eskir. Bireylerin hayır demeyi minik yaşlardan itibaren bildiğine dikkat toplayan uzmanlar “Çocuğunuz hudut koymayı, istemediği tavırlara itiraz etmeyi hayır diyerek bilir. Size hayır diyen çocuğunuza ısrar etmeyin” diyor.

Hayır demek şahsı risklerden korur

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Sağlık Kurumu Uzman Psikolog Ahmet Yılmaz, şahsı istemediği tutumlardan ve kimi zaman da risklerden gözeten “hayır” sözcüğünün minik yaşlarda bilindiğini kaydolarak, anne ve babanın kusurlu davranışları sebebiyle çocuğun bu tutumu edinemediğini belirtti ve ilave etti: “Çocuğunuzdan yapmasını istemediğiniz bir tutum yapmasını istiyorsunuz, çocuğunuz size hayır diye yanıt veriyor. Güçle yemek yediriyorsunuz size hayır diyor, yemiyor. Kendisini hoşlandırmak, öptürmek istemiyor hayır diyor; siz ise güçle hoşlanıyorsunuz. Kaç tane anne-baba böyle bir vaziyette çocuklarının hayır sözcüğüne saygı gösterip onu zorlamaz? Kaç anne-baba çocuğunun kendine çizdiği hududu ihlal etmez ve ‘istemiyorsa zorlamayayım, onun da bir şahsiyeti, seçimleri var ve saygı dinlemeliyim’ der. Sanırım çok az şuurlu aile bunu yapar.”

Hayır demek hudut koymaktır

Peki hayır demek nedir? Hayır demek hudut koymaktır. Hayır demek ‘Benim seçimime saygı duy’ veya ‘ben bunu yapmak istemiyorum’ demektir. Hayır demek, karşı tarafı durduran bir kelimedir. Kimi aileler, çocukları hayır dedikleri halde onlara güçle istediklerini yaptırır ve bir vakit sonra çocuk için bu sözcüğün bir anlamı olmaz. ‘Nasıl olsa hayır desem de istediğim olmuyor’ diye düşünmeye başlar ve ‘hayır’ içi boş, anlamını yitiren bir kelime olur.

Hayır diyerek kendini gözetmeyi bilir

Kimi aileler ise çocukları ‘hayır’ dediklerinde çocuklarına küser; hoşlanmadıklarını, kırıldıklarını, üzüldüklerini söyler ve çocukları duygusal bir çelişki içerisine vazgeçer. Bu vaziyette ise çocuklar ilişkilerinde ”hayır” demekten sakınırlar; zira “hayır dersem beğenilmem, kırarım, ilişkim biter” diye düşünür. Belki minik yaşlarda ehemmiyetsiz gibi görünen bu vaziyet, çocuklar ergenlik yarıyıllarına geldiklerinde gerçeğinde yaşamları için çok ciddi problemlere neden oluyor. Özellikle ergenlik yarıyılında başlayan bu meseleler erişkinlikte de devam ediyor.

Ergenlik yarıyılında çocukların dostları tarafından kabul görmeleri çok ehemmiyetlidir. Dostlarının sevgi ve kabullerini kazanmak için, cemiyet tarafından güzel görülmeyen tavırlar kabahat, içki, madde öneriyi, sigara, şiddet vb ona sunulduğunda, ”hayır” demekten sakınırlar ve bu cins tavırlara meylederler; erişkinlik yarıyılında da bu vaziyet aynı biçimde izler.

Hayır’a saygı duyun

Hayır diyemeyen şahıslar, istemedikleri gidişatlarda karşısındakilere hudut koyamaz zira geçmişte hudut çizmeye kalkıştıklarında anne ve babaları tarafından olumsuz yankıyla karşılaşmışlardır. Bu sebeple çocuklarımız ”hayır” dediklerinde saygı dinleyelim ve vazgeçelim bu sözcüğün karşı tarafı durduran, istemediklerini karşı tarafa rahatça ifade edebilen, çok bedelli ve güçlü bir kelime olduğunu keşfetsinler; bunun karşılığında da ergenliğe doğru dostlarına hudut koyarak “hayır” diyebilsinler. Minik yaşlarda onları riske karşı gözetebiliriz ancak ergenliğe doğru aralıksız onların yanında olarak onları risklerden gözetmemiz muhtemel değildir. Onlara, hudut koymalarını öğreterek, yanlarında olmadığımız zamanlarda kendilerini gözetmelerini sağlamış oluruz. Vazgeçelim de çocuklarımız kendi kendilerini gözetsinler.”