Meme kanserinde doğru öğrenilen 8 yanlış

Meme kanseri bayanlarda en sık görülen kanser cinsi. Dünyada her sene takribî 2 milyon bayana meme kanseri tanısı konuyor. Ülkemizde de bu vaziyet pek değişik değil. Öyle ki her 8 bayandan 1’i yaşamının bir yarıyılında meme kanserini tutuluyor. Hoş haber ise son senelerde tanı ve rehabilitasyonundaki büyümeler sayesinde meme kanserinin artık ölümcül bir hastalıktan çıkıp kronik bir hastalığa dönüşmesi. Rehabilitasyondaki zaferin çoğalmasının esasında ise meme kanseri mevzusunda farkındalığın çoğalması neticesinde tanının erken konulabilmesi uyuyor. Buna karşın meme kanserinde tehlike etkeninden cerrahi rehabilitasyonuna kadar bir hayli mevzuda kulaktan kulağa yayılan yanılgılı bilgiler bir yandan tanıyı geciktirerek rehabilitasyonun zaferini negatif doğrultuda tesirlerken, bir yandan da hastaların afaki kaygılara kapılmalarına neden oluyor. Acıbadem Altunizade Sağlık Kurumu Meme Muayenehaneyi Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Can Atalay, meme kanseri hakkında doğru öğrenilen 8 yanlışı anlattı.

Yanlış: Meme kanseri genç yaşlarda görülmez

Doğrusu: Meme kanseri yaş ilerledikçe daha fazla tespit etilen bir kanser cinsi olmasına rağmen, ülkemizde, 35 yaş altında tanı konulan meme kanseri hasta sayısı giderek çoğalıyor. Resmi meme kanseri tarama programında mammografi sürükletme yaşının 49’dan 40’a indirilmesi de bu belirtinin doğruluğuna işaret ediyor. Meme kanserinin genç yaşta görülmeye başlamasının sebeplerinin tespit edilmesi güç olmakla beraber, cemiyetin beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve kilolu fertlerin sayısının cemiyette çoğalması dikkat topluyor.

Yanlış: Ailede bir akrabanın meme kanseri olması meme kanserine tutulma tehlikesini çok artırıyor

Doğrusu: Meme kanserinde ailesel tehlike çoğalışı için tanımlanmış kriterler mevcut. Bu kriterlere göre ailede bireyin birinci derece akrabalarından anne, kız kardeş, teyze, hala en az 2’sinde meme kanseri tespit etilmesi gerekiyor. Ayrıca, ailede yumurtalık over, rahim endometrium ve bağırsak kanseri gibi kanserlere sık tesadüfülmesi de ileri muayenelerin yapılması için ihtar kaliteyi taşıyor. Uzm. Doç. Dr. Atalay, reel tehlikenin ise ancak genetik danışmanlık neticeyi yapılacak genetik testlerle tanımlanabileceğini vurgulayarak, “Genetik testlerin pozitif olması meme kanserine yaşam süresince tutulma tehlikesinin yüzde 70-80’lerde olduğuna işaret ediyor” dedi.

Yanlış: Memede tespit etilen kistler fibrokistik hastalık kanser tehlikesini artırıyor

Doğrusu: Memede tespit etilen kistlerin yüzde 90-95’i akışkan kapsayan kolay kesecikler oluyor. Bu tipteki kistlerin 6 ay – 1 sene arayla izlenmeleri gerekiyor. Daha az oranda karşılaşılan karışık kompleks kistler ise akışkanın yanı gizeme katı alanlar da kapsadığından iğne biyopsisi yapılmasını gerektirebiliyor. İğne biyopsisi ile hem kist içindeki akışkan boşaltılıyor hem de kistin katı kısımlarından patolojik tahlil için misal alınabiliyor.

Yanlış: Memede tespit etilen kitleden biyopsi yapılması kanserin yayılmasına neden oluyor

Doğrusu: Biyopsi sırasında ve sonrasında meme kanserinin yayılma tehlikeyi çok düşük oluyor. Meme kanseri tanısı ilk evrede iğne biyopsisi ile konuyor ve bu tip biyopsi sarih cerrahi biyopsiye mukayeseyle rastgele bir yayılma tehlikeyi taşımıyor. Ayrıca, cerrahlar operasyon sırasında kanser hücrelerinin yayılmasını önlemek için özel teknikler kullanıyor.

Yanlış: Meme kanseri teşhis edilen bayanlarda mastektomi operasyonu memenin tamamının alınması kesinlikle gerekiyor

Doğrusu: Son 30-35 senede yapılan çalışmalar hastaların yüzde 70-80’inde meme korunarak urun tehlikesiz cerrahi hudutlarla çıkartılabileceğini gösteriyor. Meme gözetici cerrahi operasyonu yapılan bayanların geride kalan meme dokusunda ur nüksü olmaması için ışın rehabilitasyonu radyoterapi almaları gerekiyor. Meme ebadına göre uru büyük olan hastalarda operasyon evveli ilaç rehabilitasyonuyla kemoterapi veya hormon rehabilitasyonu ur ebadı eksiltilerek meme gözetici cerrahi yapılabiliyor.

Yanlış: Meme kanseri için uygulanan meme gözetici cerrahi sonrası estetik açıdan iyi neticeler elde edilmiyor

Doğrusu: 1990’lı senelerden sonra meme kanserinin rehabilitasyonunda meme gözetici cerrahinin artan oranlarda uygulanması hastalar arasında estetik kaygıları da ön tasarıya çıkardı. Bunun neticesinde operasyon sırasında operasyon edilen meme içindeki dokuların yer değiştirmesi esasına dayanan onkoplastik cerrahi teknikleri geliştirildi. Bu teknikler kullanılarak memede mevcut olan daha büyük urlar tehlikesiz cerrahi hudutlar sağlanarak ve daha iyi estetik neticeler elde edilerek çıkartılabiliyor.

Yanlış: Şeker kapsayan yiyecekleri fazla harcamak meme kanserini tetikliyor

Doğrusu: Kilo alımı bedende yağ dokusunun çoğalmasına ve meme kanserini tetikleyen östrojen hormonu üretiminin çoğalışına neden olabiliyor. Özellikle menopozda olan bayanlarda fazla yağ dokusu, östrojenin bedendeki tek kaynağını oluşturuyor. Bu sebeple menopoz yarıyılındaki bayanlar meme kanseri açısından daha fazla tehlike altında oluyor. Ancak kanser hücrelerinin şekeri glukoz banal hücrelere göre daha fazla harcadıkları deneysel çalışmalarda gösterilmesine rağmen, yapılan muayenehane çalışmalarda daha fazla şeker harcamanın meme kanserinin seyrini makûs etkilediğine dair bir neticeye varılamamış.

Yanlış: Meme kanserinde koltukaltına müteveccih operasyondan sonra her zaman o taraftaki kolda şişlik lenfödem oluyor

Doğrusu: Meme gözetici cerrahiye eş biçimde koltuk altına aksilla müteveccih yapılan operasyonlar da artık daha hudutlu oluyor. Uzm. Doç. Dr. Atalay, koltuk altı operasyonunda, operasyon evveli işaretlenen lenf bezlerinin bulunup çıkartıldığını ve operasyon sırasında patoloji uzmanı tarafından araştırıldığını belirterek laflarına şöyle devam etti: “Şayet lenf bezlerinde meme kanseri yayılımı tespit etilmezse, operasyona devam edilmiyor. Koltuk altındaki lenf bezlerinin tamamı ancak hastalığın o bölgeye yayıldığının ispatlanması neticesinde çıkartılıyor. Bu biçimde, afaki koltuk altı operasyonları ve kolda oluşacak şişlikler lenfödem eksiliyor”