Günlük tuz ölçüyü ne kadar olmalı azı da hasar çoğu da!

Sofralarımızın bırakılması tuzu balanslı bir biçimde kullanmak gerekiyor. Uzun süreli fazla tuz tüketimi kan tazyikini artırarak hipertansiyona yol açabiliyor. Uzun yarıyıllı perhiz yapanlarda sıklıkla karşılaşılan düşük tuz tüketimi ise kalp atım teftişinin bozulmasına, adale bitkinliğine ve zekâ fluluğuna neden oluyor. Takribî olarak 1 silme tatlı kaşığı tuz ile günlük lüzumun karşılandığını belirten uzmanlara göre, yemeğin tadına bakmadan tuz ilave etmemek ve masadan tuzlukların kaldırılması gerekiyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Sağlık Kurumu Beslenme ve Perhiz Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, balanslı tuz tüketiminin ehemmiyetine dikkat çekti.

AZI DA HASAR ÇOĞU DA

Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, uzun yarıyıllı fazla tuz tüketiminin felç tehlikesini artırdığını belirterek şunları söyledi:

“Tuzun içeriğine baktığımızda sodyum ve klordan oluşur. Kan tazyikinin tertip edilmesinde ehemmiyetli bir rolü olan sodyum, fazla tüketiminde kan tazyikini çoğaldırmakta ve hipertansiyon hastalığına neden olmaktadır. Uzun yarıyıllı fazla tuz tüketiminde ise felç tehlikesini çoğaldırmaktadır. Özellikle bazı böbrek hastalığı olan fertlerde sodyum atımında eksilme olacağından tuz tüketimi hudutlandırılmalıdır. Bunun yanında uzun yarıyıllı perhiz yapan fertlerde sıklıkla karşılaşılan düşük sodyum tüketimi ise kalp atım teftişinin bozulmasına, adale bitkinliğine ve zekâ fluluğuna neden olmaktadır. Sodyum beden için elzem bir mineraldir. Tüketim hududunun şuurunda olarak harcanması ile hasarlarından korunulabilir.”

İYOTLU TUZ KULLANIN

“Şayet guatr ile alakalı bir probleminiz yok ise iyotlu tuz almaya dikkat etmelisiniz” diyen Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, “İyot yetersizliğine bağlı hastalıkların ortaya çıkmasıyla birlikte 80’li senelerde tuzlara iyot ilave edilmiştir. Ancak iyot uçucu bir mineraldir. Yemek pişirimi sırasında tuz ilave edildiğinde iyot buğulaşır ve tesirini kaybeder. Bu surattan yemekleri pişirdikten sonra ilave edilirse hem tuzlu tat daha net alınır, böylece tüketimi de eksilmiş olur hem de iyot tüketimi de dolaylı yoldan çoğaldırılmış olur. Şayet hipertansiyon hakimiyet altına alınabiliyorsa Himalaya tuzu gibi mineral içeriği yüksek tuzlar kullanılabilir. Tuz olarak iyotlu tuz kullanılması özellikle iyot alımı için çok ehemmiyetli. Ayrıca minerallerden zengin olsun isterseniz kaya tuzunu da salatalarda kullanabilirsiniz” diye konuştu.

GÜNLÜK TUZ İHTİYACI 

Dünya Sağlık Örgütü’nün teklifine göre, günde 2400 mg sodyum tüketiminin yeterli olduğunu, değişik yiyeceklerle de aldığımızdan vasati 5 gram tuz alımı önerildiğini kaydolan Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, “Takribî olarak 1 silme tatlı kaşığı tuz ile günlük lüzum karşılanmaktadır. Bu ölçüyü ölçmek güç olabileceğinden tencere yemeklerinin üretiminde göz kararı tuz atmak yerine 1 silme yemek kaşığı tuz aşılmamalıdır. Porsiyona göre ölçüldüğünde vasati bir yemeğe düşen ölçü günlük alınması gereken ölçüyü karşılayacaktır” ihtarında bulundu.

MASADAN TUZLUĞU KALDIRIN 

Tuz tüketiminde dikkat edilmesi gereken en ehemmiyetli noktanın yemeklerin tadına bakmadan tuz ilave edilmemesi olduğunu belirten Köse, değişik önerilerini şöyle sıraladı:

“2011 senesinde yapılan bir çalışma üzerine ilerleyen zamanlarda lokantaların çoğunda masalardan tuzluk kaldırılmıştır. Harcayıcının istemesi üzerine tuz ilave edilmektedir. Bu çalışmadaki emel kültürümüzde yoğun olarak kullanılan tuzun eksiltilmesidir. Günlük yaşamda da konutta masadaki tuzlukların kaldırılması ilk adım olacaktır. Ayrıca tuz içeriği yoğun olan hazır kutulu gıdalar, atıştırmalıklar, krakerler, hazır makarnalar-çorbalar, konserve sebzeler, salata sosları ve turşu tüketimine de dikkat edilmesi gerekir. Günlük beslenmede bunlara yer veriliyorsa tuz kullanımı neredeyse hiç olmamalıdır. Tuz ile alakalı doğru öğrenilen bir yanlış kutulu gıdalarda yazmıyor değişik içeriğinin az olduğunun düşünülmesidir. Bir kutu çubuk kraker yediğinizde neredeyse günlük harcanması gereken ölçüye erişmiş olursunuz ve yalnızca bir öğünde… Tuzdan tamamen uzak durmak da sıhhatli değil, bu surattan değişik gıdalar için de geçerli olan ‘azı karar, çoğu hasar’ sistemine devam edilmesinde fayda var.”

TUZU ÇOK HARCIYORUZ

Ülkemizde tuz tüketiminin çok fazla olduğunun yapılan araştırmalarda ortaya çıktığını belirten Yrd. Doç.Dr. Gizem Köse, “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 bilgi tabanında yer alan 13 bin 707 kişinin yemeklere ilave ettikleri tuz hariç yalnızca gıdalarla aldığı sodyum oranı yüksek bulunmuştur. Türkiye’de tuz aşırı ölçüde tüketilmektedir. Genel olarak önerilenin 2.5-3.5 katı kadar başka bir deyişle takribî 1 yemek kaşığı kadar tuz harcanmaktadır” dedi.

Kaya tuzu faydalı mı hasarlı mı Canan Karatay uzmanları ikiye ufaladı