Meme kanserine karşı uygulamanız gereken 3 kural

Meme kanserinde teşhis ve rehabilitasyon süreci, kadının kendisini olduğu kadar yakınlarını da negatif etkiliyor. Bu istenmeyen sürecin yaşanmaması için tüm kadınların ‘erken tanı’yı bakımsızlık etmemeleri gerektiğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Hüseyin Güney bu mevzudaki üç altın kuralı şöyle sıraladı:

“Her kadın 20 yaşından sonra kendi kendini muayene etme alışkanlığı kazanmalı, belirli sıklıkta muayenehane meme muayenesinden geçmeli ve emin bir yaştan itibaren kumpaslı olarak mamografi muayeneyi yaptırmalı.” Özellikle kadınların 40 yaşından sonra her sene ‘mamografi’ sürükletmeleri gerektiğinin altını çizen Dr. Güney, kadınların hangi yaşta hangi muayene yaptırmaları gerektiğini şöyle açıkladı:

Kendiliğindene hakimiyet

Elle muayene, her kadının kesinlikle uygulaması gereken bir ‘tanı’ yöntemi. Zira belirli aralıklarla kadınların memesini hakimiyet etmeleri, kanserin ileri evrelere erişmeden fark edilmesini sağlıyor. 20 yaşından sonra her kadın ‘ayda bir kere’ kendini muayene etmeli. “Kumpaslı olarak kendini ‘elle muayene’ eden bir kadın, bir zaman sonra basmakalıp meme dokusunu ve kendi meme yapısını biliyor. Böylece memedeki renk-biçim farklılıklarını ya da değişik bir ‘kitle’yi daha erken düzeyde fark edebiliyor” diyen Dr.Güney hangi bulgulardan şüphelenilmesi gerektiğini ise şöyle anlattı: “Memede veya koltuk altında ele kitle geliyorsa, memenin ebadı veya biçiminde farklılıklar varsa, meme başından akıntı oluyorsa, memenin veya meme başının teninde renk farklılığı görülüyorsa, bu bulgular kesinlikle bir hekim tarafından değerlendirilmeli”.

Nasıl yapılmalı

Elle muayenenin adet başlangıcından 5-7 gün sonra, hormon tesirinin en az olduğu yarıyılda yapılması öneriliyor. Zira bu günlerde memelerdeki hassasiyet daha az oluyor. Şayet hamile veya menopozda iseniz, hakimiyeti her ay aynı güne denk getirmenizde fayda var. Elle muayenede izlenecek yol, evvel ayna karşısında kendini araştırmak, ardından bir yere uzanarak ‘elle’ muayene etmek. Bir aynanın karşısına geçerek ellerinizi belinize koyun. Memeleriniz simetrik görünüyor mu? Ya da görünürde bir kitle, meme teninde çöküklük ya da portakal kabuğunu hatırlayan pütürükler var mı? Aynı harekâtı ellerinizi kaldırarak tekrarlayın. Ardından uyuyarak muayene geçebilirsiniz. Sağ elinizi başınızın altına yerleştirin. Sol elinizin ikinci, üçüncü ve dördüncü parmaklarıyla meme başı etrafından meme tenine doğru zarifçe bastırarak dairesel hareketler uygulayın. Rastgele bir ağrı, hassasiyet ya da kitle seziyor musunuz? Koltuk altınıza baktıktan sonra sol memeye de aynısını uygulayın.

Muayenehane meme muayenesi ve meme ultrasonografisi

Bu yöntemin tek farkı; elle muayenenin bir uzman hekim tarafından yapılıyor olması. Uzmanlara göre; muayenehane muayenenin ve meme ultrasonografisinin 20 yaşından sonra 1-3 senede bir, 40 yaşından sonra ise her sene yaptırılması koşul. Ancak muayene sıklığı, her kadının aile hikayesine ve taşıdığı tehlikelere göre değişebiliyor.

Mamografi taraması

Mamografinin kumpaslı olarak uygulandığı ülkelerde meme kanserine bağlı vefat oranı; uygulanmayan ülkelere göre vasati yüzde 30’dan daha az. Öbür bir deyişle meme kanserinde ‘erken tanı’ya imkân sağlayan en tesirli yöntem; mamografi. Bu muayene ile elle muayenede saptanmayacak kadar minik kitleler, hatta kanser lideri hücresel farklılıklar dahi tespit edilebiliyor. Sansasyonel bir netice olarak; mamografi taramasıyla kansere yol açan yaradılışlar henüz kitlelere dönüşmeden 2 sene evvelinden görüntülenebiliyor. Sıradanda bu yapıların ‘elle’ ya da ‘muayenehane’ muayenede sezilebilmesi için 2 sene geçmesi gerekiyor. Bu sebeple rastgele bir belirti ve bulgu olmasa dahi 40 yaşın üzerindeki her kadının senelik meme ultrasonografisi ile mamografi sürükletmeleri gerekiyor. Özellikle 40-50 yaş arasındaki kadınlarda tesadüfülen kanserlerin sihrime oranlarının daha yüksek olduğunu düşünürsek, her sene aksatmadan yaptırmaları çok ehemmiyetli.